Heilbrigðismál - 01.06.1993, Blaðsíða 17

Heilbrigðismál - 01.06.1993, Blaðsíða 17
Lyfjaformið hefur vissa ókosti. Algengasta kvörtun er að það sé of sterkt eða erti of mikið í munni eða hálsi. Sumir verða þreyttir í kjálk- unum af að tyggja en hjá öðrum verður of mikil munnvatnsmyndun og þeir finna fyrir ertingu í maga. Oft má minnka þessi einkenni með því að sjúga fremur en tyggja. Forð- ast ber að drekka kaffi eða gos með tyggígúmmíinu. Tvær tegundir nikótín- plástra á markaði Rannsóknir á nikótínplástri hafa sýnt að með þessu lyfjaformi má komast hjá flestum þeim aukaverk- unum sem koma fram við notkun tyggigúmmís. Auðveldara er að segja fyrir um hve mikið af nikótíni viðkomandi fær í sig. Tvær tegund- ir nikótínplástra eru á skrá hérlend- is. Sólarhringsplástur gefur meira nikótín en sextán tíma plásturinn og er umframmagnið að mestu frá- sogað meðan sofið er. Rökin fyrir notkun í sólarhring eru að það hindri fráhvarf að morgni dags og minnki þar með áhættuna á að falla þegar nikótín í blóði er hvað lægst. Rökin fyrir sex- tán tíma notkun eru að slíkur plást- ur líki betur eftir áhrifum reykinga á nóttunni og ekki sé rétt að gefa nikótín umfram það sem var áður en reykingamaðurinn hætti að reykja. Benda má á að flestir sem freistast til að kveikja sér aftur í síg- arettu gera það ekki á morgnana Nú er kostur á lyfjum til að hjálpa fólki að hætta að reykja. Með stuðningi frá læknum, fjölskyldu og öðrum eru góðar líkur á árangri. heldur að vel athuguðu máli í næði. Hins vegar gæti plástur sem gefur meira nikótín að degi til verið árangursríkari, að minnsta kosti hjá reykingamönnum sem eru mjög háðir nikótíni. Nefúði í rannsókn hér á landi I samanburðarrannsókn á nikó- tínnefúða sem gerð var á árunum 1989-1991 á Heilsuverndarstöð Reykjavíkur kom í ljós að hann er virkt og sérstaklega heppilegt lyfja- form til að draga úr fráhvarfsein- kennum, sennilega vegna þess að við notkun úðans hækkar nikótín í blóði hratt. Reyndust 27% þeirra sem fengu virkt efni alveg reyk- lausir út árið en 17% þeirra sem fengu lyfleysu. Það hefur lengi verið ljóst að ekkert eitt lyfjaform (tyggigúmmí, plástur, nefúði) gefur nikótín í lík- amann jafn auðveldlega og það að draga tóbaksreyk niður í lungun. Því var ákveðið að kanna áhrif nikótínnefúða og nikótínplásturs í sameiningu á fráhvarfseinkenni og langtímaárangur. Bornir voru sam- an tveir hópar, annar fékk virkan plástur og virkan nefúða en hinn virkan plástur og óvirkan nefúða. Niðurstaðna er að vænta á næstu mánuðum. Gagnleg lyf Stórreykingamönnum vegnar betur í reykbindindi ef þeir nota bæði plástur og nikótíntyggi- gúmmí, en það síðarnefnda er hentugt til að nota við álagspunkta dagsins. Skammtar verða að vera nægilega stórir til að reykingar verði ekki hafnar að nýju. Meðferð- in verður að vera nægilega löng til þess að tilhugsunin um reykingar sé orðin framandi þegar notkun lyfjanna er hætt. Hálft til eitt ár á lyfjum er ekki langur tími ef miðað er við það hve lengi hefur verið reykt og hve mikið er í húfi. Oft er spurt hvort löng meðferð með nikótíni sé ekki líka hættuleg. Svarið er ekki vitað með vissu. Nikótínnotkun viðheldur ávana og fíkn og hækkar geðslag þannig að fólk verður meira „upprifið" og æstara. Það er ólánlegt að vera svo háður nikótíni að þurfa að taka það oft á dag. Samt er það alltaf betra en að reykja. Við mælingar á efnum í blóði sem hafa verið talin til áhættuþátta hjarta- og æðasjúk- dóma komu í ljós breytingar til góðs þremur mánuðum eftir reyk- bindindi, hvort sem notaður var nefúði eða lyfleysa. Eftir tvö ár var niðurstaðan sú sama. Þessar niður- stöður benda til þess að nikótín- meðferðin sé a.m.k. ekki varasöm að þessu leyti. Telja má að sú þekking sem nú er fengin á notkun nikótínlyfja nægi til að sannfæra reykingamenn um að þeim sé ekki lengur til setunnar boðið. Nú er kostur á lyfjum sem reynst hafa vel og full ástæða er til að nýta sér þau. Enda þótt lyfin fá- ist keypt án lyfseðils í.lyfjabúðum hefur reynslan sýnt að reykinga- menn sem vilja reyna að hætta geta aukið líkur á árangri með því að fá stuðning frá lækni. Þorsleinn Blöndal læknir, dr. med., er sérfræðingur í lungnasjúkdómum og yfirlæknir lungna- og berklavarna- deildar Heilsuvernarstöðvarinnar í Reykjavík. HEILBRIGÐISMÁL 2/1993 17

x

Heilbrigðismál

Beinir tenglar

Ef þú vilt tengja á þennan titil, vinsamlegast notaðu þessa tengla:

Tengja á þennan titil: Heilbrigðismál
https://timarit.is/publication/638

Tengja á þetta tölublað:

Tengja á þessa síðu:

Tengja á þessa grein:

Vinsamlegast ekki tengja beint á myndir eða PDF skjöl á Tímarit.is þar sem slíkar slóðir geta breyst án fyrirvara. Notið slóðirnar hér fyrir ofan til að tengja á vefinn.