Fróðskaparrit - 01.01.2008, Qupperneq 73

DIGLOSSIA IN FAROESE?
71
fyri eitt sambært stig av viðurkenning. Sam-
an við listanum fingu tey eitt spurnarblað við
trimum spurningum (fylgiskjal 3). Spurning-
arnir skuldu fáa fram hugburð teirra til hetta
slagið av orðum, og Ijóðaðu soleiðis:
1) um heimildarfólkið hevði nýtt hesi orð í
skrivligum máli,
2) um heimildarfólkið kundi hugsað sær
umstøður, har hann/hon ikki hevði nýtt
hetta slag av orðum í talaðum máli,
3) um heimildarfólkið kundi nevnt høpi,
har vit eftir teirra tykki ikki eiga at nýta
hetta slag av orðum.
Til lítla grein hevði tað verið ov drúgv kann-
ing at farið undir aðrar spurningar viðvíkj-
andi bending og setningsbygnaði, ið eisini
gera sítt til fjarstøðuna millum tey bæði
málsligu frábrigdini. Kortini verður hugsað,
at lítil kanning um hugburð til orðatilfeingi
kann boða frá, um heimildarfólkini eru til-
vitað um málsligu munirnar í føroyskum, ið
her verður roynt at føra prógv fyri. Tað er
mín fatan, at tílík tilvitan fer at gera størri
kanning viðvíkjandi stigi av skiftismæli í før-
oyskum viðkomandi.
3.0 FRAMLØGA: EITT SINDUR UM
MÁLHUGBURÐ í FØROYSKA
SAMFELAGNUM
3.1 Aðrar kanningar um hugburð til
mál í føroyska samfelagnum
Kanningin hjá Ullu Clausen frá 1970-árunum
um menningarmøguleikar í føroyskum (fyri
nýggjyrði) fevnir eisini um eina minni kann-
ing av hugburði føroyinga til nýggjyrði.
Gongdin síðan tá hevur uppiborið viðmerk-
ing um ta munandi broyting, ið er íkomin
viðvíkjandi hugburði til nýggjyrði.
Elisabeth Holm hevur gjørt ritgerðina
Áskoðanir um mál í miðnámsskúlum (1992,
ikki útgivin), ið m.a. gevur eitt yvirlit um
hugburðin hjá ungum lesandi til (1) móður-
málið, (2) móðurmálsførleika teirra, og (3)
val av máli til próvtøkur. Av tí, at kanningin
ikki nemur beinleiðis við spurningin um
skiftismæli skal kanningin ikki umrøðast í tí
fylgjandi.
Ein størri kanning er gjørd í sambandi
við umfatandi norðurlendska verkætlan, ið
er um at verða liðug. Málfrøðingar úr øllum
Norðurlondum hava samstarvað um at lýsa
hugburð til ensk tøkuorð við verkætlanar-
heitinum "Moderne importord". (Sí m.a.
http://www.moderne-importord.info/;
http://www.forskning.no/Artikler/2003/oktob
er/1065185888.04 umframt Sandøy og Óst-
man, 2004). Jógvan í Lon Jacobsen hevur
skrivað doktararitgerð um tøkuorð úr ensk-
um í føroyskt. Atgongd er ikki enn til allar
niðurstøður, men av teimum, ið eru givnar út
(Jacobsen, 2004a), fáa vit mynd, ið vísir, at
fólk við hægri útbúgving hava frílyntari
áskoðan viðvíkjandi tøkuorðum (Jacobsen
2004a: 11-13). Hetta er sama mynd, ið kann
teknast av kanningini hjá undirritaðu í sam-
band við áður nevndu master-ritgerð.
3.2 Eitt sindur um málhugburð hjá
heimildarfólkunum til Master-
ritgerðina
Nógv av teimum vaksnu, ið vóru við í kann-
ingini til master-ritgerðina bóru fram hugs-
anir, ið siga frá týðiligari fjarstøðu millum
dagliga frábrigdið og eitt, ið kundi verið um-
røtt sumfyrimyndarligt mál.
Eitt sindur óklárt er kortini, hvussu hetta
fyrimyndarliga málið er, av tí, at lýsingar av tí
eru kámar. T.d. at "tað skal vera náturligt”.