Samtíðin - 01.06.1944, Blaðsíða 12

8
SAMTÍÐIN
orðum um það, enda nægir sú mynd,
sem brugðið hefur verið hér upp til
að sýna og sanna, hvilík fjarstæða
það er, að kasta kaldyrðum að þeim,
sem liér hafa að verki verið, og hera
þá sökum fyrir lítil og léleg afköst,
ekki sízt þegar á það er litið, hver
aðstaða hefur verið lil framkvæmd-
anna á hverjum tíma.
Landnámi hefur aldrei verið lokið
á einum degi fremur en byggingu
Rómaborgar, en nýtt landnám má
telja, að hafizt hafi hér um og eftir
síðustu aldamót. Og ekki verður stað-
ar numið á þeirri braut.
Bóndinn sér fram á veginum Iiilla
undir vissar framkvæmdir, sem enga
hið þola. Þar á meðal og sem fyrst
ber að telja: ræktuð lönd, véltæk,
svo stór, að nægi til heyöflunar fyrir
bústofninn. Annað má ekki og verður
ekki yrkt, þegar stundir liða.
Stöku bóndi er langt kominn að
þessu marki, þótt róðurinn liafi ein-
att verið þungur. Hinir, sem skemmra
eru á veg komnir, koma aðeins örlitlu
seinna í áfangastað.
Umbótum þeim, er hér ræðir um,
er vitanlega ekki unnt að koma í
kring nema með hagkvæmum vélum,
sízt á svo skömmum tíma, sem þetta
verður að gerast, enda hafa ýmsir
bænda, nokkrir saman, lagt drög að
kaupum á slíkum vélum, og má mik-
ils vænta af því.
Næstu framkvæmdirnar eða öllu
heldur það, sem gerast þarf samhliða
þvi, er nú var nefnt, er fjölgun býla
í sveitum landsins, fyrst og fremst
með skiptingu jarða þar, sem það
þykir henta og landrými er nóg,
byggingu eyðibýla og nýju landnámi.
Þótt fólksflutningar, ekki sízt yngri
kynslóðarinnar, liafi orðið allmiklir
úr sveit til sjávar síðari árin, er þó
svo högum háttað í vissum sveitum,
að verkefni vantar fyrir ungt, upp-
komið fólk, sem vill starfa sjálfstætt
einmitt í sveitinni sinni. Þetta fólk,
sumt af því a. m. k., hefur kynnt sér
itarlega, livaða stuðnings megi vænta
frá hendi þess opinbera til stofnunar
nýbýla á óræktuðu landi og komizt
að þeirri niðurstöðu, að fátækum sé
lítt fært að leggja út á þá braut með
von um lifvænlega afkomu.
í þessu sambandi þykir rétt að geta
þess, að Bretar hafa komið upp ný-
býlum hjá sér, þar sem ríkið kostar
hæði rælctun og byggingar og leigir
síðan gegn hóflegu gjaldi. Þetta er
bending til löggjafanna um athugun
á þvi, livort ekki er unnt að hæta að-
stöðu þeirra, sem færast það mikla,
þarfa og aðkallandi verkefni í fang
að nema ný lönd. Það þolir enga hið.
Um leið og rældun er aukin og
býlum fjölgað, þarf að sjálfsögðu
jafnframt að taka til rækilegrar
íhugunar mögulejka til sölu á þvi,
sem framleitt er, og kemur þá margt
til greina, Sennilega verður ekki koim
izt hjá því að skipuleggja framleiðsÞ
una að meira eða minna leyti, til þess
meðal annars að framleiða hvað fyr:
ir sig á þeim stöðum, þar sem bezt
svarar kostnaði, því að sjálfsögðu
veltur allt á því í þessum efnum, að
framleiðslan beri sig og að varan sé
seljanleg. Nú er það svo, að þótt land-
ið okkar sé „fagurt og fritt“ og fullt
af margs konar gæðum, ])á veldur
lega þess því, að ekki er hér að öllu
leyti eins auðvelt að sækja gróður í