Samtíðin - 01.10.1965, Blaðsíða 7

8. blað 32. árg.
IMr. 316
Oktöber 1965
SAMTIÐIN
HEIIV1ILISBLAÐ TIL SKEIUIUTIJIVAR OG FRÓÐLEIKS
SAMTfÐIN kemur út mánaðarlega nema í janúar og ágúst. Ritstjóri og útgefandi: Sigurður
Skúlason, Reykjavík, sirni 12526, pósthólf 472. Afgreiðslusími 18985. Árgjaldið 100 kr. (erlendis
110 kr.), greiðist fyrirfram. Áskriftir miðast við áramót. Áskriftum og áskriftargjöldum veitt
móttaka i Bókaverzlun ísafoldar, Austurstræti 8. — Félagsprentsmiðjan lif.
Sjálfsmorð í svefnlyfjavímu
ALLIR þekkja, hve unaðslegt er að sofna
Vært að afloknu dagsverki, sofa síðan í ein-
um dúr næturlangt og vakna sæll og endur-
nærður árla næsta morguns, albúinn þess að
hefja störf sem nýr maður.
En því miður eiga ekki allir þessu láni að
fagna. Hin svonefnda mcnning vorrar aldar á
sér undarlega úthverfu. Fólk vinnur sér orðið
mörg störf svo létt, að það þreytist ekki að
niarki. Margir eru meira að segja hættir að
ganga og anda að sér fersku útilofti, því að
bíll bíður við hvers manns dyr. Ómetanleg
bægindi eru að því að aka í honum síauknar
vegalengdir á vinnustað. En hins ber að gæta,
að hann sviptir menn því, sem þeim er bein-
línis áskapað og lífsnauðsyn: að g a n g a.
I menningarborg þjást margir af kyrrsetum
°g einhvers konar atvinnusjúkdómum. Yfir tek-
Ur þó, að þegar fólk leggst til hvíldar á kvöld-
>u, geta ckki nærri allir sofnað. Þá er gripið
«1 svefnlyfja, og svo getur farið, að notkun
beirra endi með skelfingu. Þær eru geigvæn-
legar sumar fyrirsagnirnar í útlendu dagblöð-
unum urn þessar mundir. Hér er ein: Mörg
sjálfsmorð eru framin í svefn-
lyfjavímu. Fólk, sem vill sofna
fljótt, tekur stundum yfir 50
svefntöflur á skömmum tíma!
Ósjálfrátt lesurn við áfram: Fjórði hluti
beirra sjálfsmorðstilrauna, sem skráðar eru á
skýrslur í Danmörku, á sennilega ekkert skylt
við sjálfsmorð í venjulegum skilningi. Þær stafa
hins vegar af ofneyzlu deyfilyfja, ósjálfráðri
töflunotkun. Fólkið, sem hér á í hlut, er í
vímu. Þegar læknarnir hafa vakið það til mcð-
'itundar, kveðst það alls ekki hafa ætlað að
stytta sér aldur, en segist aðeins hafa ætlað að
sofna fljótt!
Sænskur læknir, Bengt J. Lindberg,
hefur vakið athygli á þessu í læknatímaritinu
Nordisk M e d i c i n. Hann hefur kynnt
sér 500 skýrslur þess efnis, að menn voru flutt-
ir í sjúkrahús eftir sjálfsmorðstilraunir. Þriðj-
ungur þeirra ætlaði að vísu að svipta sig lífi,
en annar þriðjungurinn sagði, að einungis hug-
aræsing hefði stjórnað gerðum sínum. Fjórði
hver maður úr þessum hópi hafði af vangá og
þekkingarleysi tekið of mikil svefnlyf.
Allt þetta vesalings fólk hafði svipaða sögu
að segja. Það kvaðst að undanförnu hafa þjáðst
af hugaræsingi, sagðist hafa haldið, að það yrði
að taka töflu til þess að geta sofnað, en var
of órólegt til að bíða þess, að hún verkaði og
tók þvi fleiri. Brátt var það orðið svo miður
sin, að það vissi ekki, hvað það gcrði. Hugar-
æsingin og eiturvíman lögðust á eitt og slæfðu
skynsemi þess. Oft tóku menn töflurnar, svo
að aðrir sáu, en alls ekki í einrúmi eins og
um vísvitandi sjálfsmorðstilraun hefði verið að
ræða.
Ýmsir þessara sjúklinga höfðu áður verið
eiturlyfjaneytendur, ofdrykkjumenn eða sljóir
af taugabilun. Aðrir höfðu ekki kennt sér
meins. Lögð er áherzla á, að þeir, sem haldnir
eru angist eða óróleika, séu lítt móttækilegir
fyrir áhrif róandi lyfja. Þess vegna hafa þeir
tekið svefntöflur í óhófi og orðið eitri þeirra að
bráð. Greininni lýkur með þessu heilræði:
Forðizt að hafa nema í mesta lagi tvær svefn-
töflur á heimilinu, ef þér eruð i hugaræsingi
og viljið sofna fljótt. — Ýmsum kynni að þykja
þetta nokkuð væg aðvörun.