Fréttablaðið - 18.05.2010, Blaðsíða 18

18. maí 2010 ÞRIÐJUDAGUR
Fram hefur komið í fjölmiðl-um að nokkrir starfsmenn
Arion banka hafi stöðu sakborn-
ings við rannsókn sérstaks sak-
sóknara á málum sem tengjast
Kaupþingi. Ekki var að sökum
að spyrja að hávær krafa varð
uppi um að viðkomandi starfs-
mönnum yrði sagt upp eða
þeir leystir frá störfum meðan
rannsókn færi fram. Gjarnan
er vísað til siðferðissjónarmiða
til rökstuðnings þeirri kröfu-
gerð. Því er tilefni til að benda
á nokkur mikilvæg atriði um
réttarstöðu manna við rannsókn
mála af þessu tagi, þar sem uppi
er grunur um refsiverða hátt-
semi.
Kaupþing var stór banki á
evrópskan mælikvarða þegar
hann hrundi haustið 2008. Við-
skipti voru margslungin og flók-
in og margir starfsmenn gátu
komið að þeim með einum eða
öðrum hætti. Má því gera ráð
fyrir að fjölmargir starfsmenn
kunni að búa yfir upplýsingum
sem varða rannsókn sérstaks
saksóknara. Þegar svo stendur
á, þarf sérstakur saksóknari að
ákveða hvort viðkomandi starfs-
maður hafi réttarstöðu sakborn-
ings eða vitnis, en réttindi og
skyldur eru mismunandi eftir
því hvora réttarstöðuna menn
fá við rannsókn mála.
Sérstakur saksóknari hefur
sjálfur lýst því yfir í fjölmiðl-
um, að þeim sem kunna að
hafa komið að viðskiptum, sem
til rannsóknar eru, sé frek-
ar gefin réttarstaða sakborn-
ings við upphaf rannsóknar,
þar sem það gefur þeim aukin
réttindi samkvæmt lögum. Sér-
stakur saksóknari hefur því
talið að þegar vafi er uppi, sé
rétt að gefa viðkomandi frekar
stöðu sakbornings en vitnis. Að
baki þessu liggja einnig varúð-
arsjónarmið, því hætta getur
verið á að vitni, sem skylt er að
svara spurningum að viðlagðri
refsiábyrg, varpi ómeðvitandi á
sig sök. Óvarkárni saksóknara
að þessu leyti kann því að skaða
rannsóknina.
Það er alþekkt við upphaf
rannsóknar sakamála að ýmsir,
sem ekki liggja undir sérstökum
grun, fái réttarstöðu sakborn-
ings. Við getum því öll fengið
réttarstöðu sakbornings vegna
hugsanlegrar vitneskju okkar
um mál, sem til rannsóknar
eru hverju sinni. Harkaleg við-
brögð, eins og krafa um brott-
rekstur og útilokun frá þátttöku
í atvinnulífi, eru því í mörgum
tilvikum fráleit. Rétt er því að
leyfa forsvarsmönnum Arion
banka og annarra banka að
meta hvert tilvik fyrir sig hvað
varðar þá starfsmenn sem þar
starfa og hafa réttarstöðu sak-
bornings.
Krafan um brottrekstur
starfsmanna sem hafa réttar-
stöðu sakborninga er hvorki
réttmæt né eðlileg. Réttlát reiði,
sem sumir vísa til, er engin
afsökun fyrir kröfum af þess-
um toga. Þetta fólk og aðstand-
endur þeirra á nógu erfitt þó að
það sé ekki svipt möguleikum á
að afla sér lífsviðurværis. Það
verður að teljast einkennilegt að
veita fólki réttarstöðu sakborn-
ings í þeim tilgangi að tryggja
réttindi þess við rannsókn máls,
ef það á síðan að leiða til þess
að svipta eigi þetta sama fólk
mikilvægum mannréttindum á
öðrum sviðum. Slík siðferðis-
viðmið verða vonandi ekki höfð
til hliðsjónar í íslensku samfé-
lagi. Ef svo á að vera er kannski
betur heima setið en af stað
farið í þeirri viðleitni að búa til
nýtt og betra samfélag.
Það verður að teljast einkennilegt að
veita fólki réttarstöðu sakbornings
í þeim tilgangi að tryggja réttindi
þess við rannsókn máls, ef það á
síðan að leiða til þess að svipta eigi
þetta sama fólk mikilvægum mann-
réttindum á öðrum sviðum.
Að vera sakborningur
Dómsmál
Brynjar
Níelsson
lögfræðingur
Yfirtaka banka á atvinnu-
fyrirtækjum
Áhrif á samkeppni og endurreisn atvinnulífsins
Dagskrá // Fundarstjóri er Rögnvaldur J. Sæmundsson, formaður stjórnar Samkeppniseftirlitsins
SAMKEPPNISEFTIRLITIÐ
Borgartúni 26, 125 Reykjavík,
www.samkeppni.is
MORGUNFUNDUR //
Stóru viðskiptabankarnir þrír hafa tekið
yfir ýmis atvinnufyrirtæki á undanförnum
misserum. Þessi ítök bankanna í atvinnulífinu,
samhliða almennri fjármálaþjónustu þeirra, geta
augljóslega haft óheppileg áhrif á samkeppni á
viðkomandi sviðum atvinnulífsins.
Samkeppniseftirlitið hefur brugðist við þessu
með ýmsum hætti. Í umræðuskjali nr. 2/2009,
Bankar og endurskipulagning fyrirtækja, var
fjallað ítarlega um þau sjónarmið sem hafa
þarf í huga við endurskipulagningu banka á
atvinnufyrirtækjum.
Þá hefur Samkeppniseftirlitið í nýlegum
ákvörðunum leitast við að setja bönkunum
leikreglur sem miða að því að takmarka óæskileg
áhrif á samkeppni. Úrskurður áfrýjunarnefndar
samkeppnismála nr. 18/2009 hefur mikla
þýðingu í þessu samhengi. Fræðast má nánar
um þetta á heimasíðu Samkeppniseftirlitsins,
www.samkeppni.is.
Á morgunfundinum verða þessi mál rædd
frá sjónarhóli stjórnvalda, atvinnufyrirtækja,
fjárfesta og fjármálafyrirtækja.
FUNDURINN ER ÖLLUM OPINN
Vinsamlegast skráið þátttöku á
samkeppni@samkeppni.is, fyrir kl. 12,
miðvikudaginn 19. maí nk.
Fimmtudagur 20. maí kl. 8:30 Hilton Reykjavík Nordica, salur H&I, Suðurlandsbraut 2
PO
R
T
hö
nn
un
Gylfi Magnússon
efnahags- og viðskiptaráðherra
Páll Gunnar Pálsson
forstjóri Samkeppniseftirlitsins
Vilmundur Jósefsson
forstjóri Gæðafæðis og formaður
Samtaka atvinnulífsins
Kristín Pétursdóttir
forstjóri Auðar Capital
Þórður Friðjónsson
forstjóri NASDAQ OMX Iceland
Birna Einarsdóttir
bankastjóri Íslandsbanka
Umræður
Fundarlok
8:30
8:45
9:00
9:10
9:20
9:30
9:40
9:50
DAGUR
UPPLÝSINGATÆKNINNAR 2010
Hvernig má standa að nýsköpun í opinberum rekstri og hverju
getur hún skilað? Reynsla annarra þjóða, íslensk dæmi um nýja
afurð, ný vinnubrögð og nýja mælikvarða
Að ráðstefnunni standa Stofnun stjórnsýslufræða og
Félag forstöðumanna ríkisstofnana
ERINDI FLYTJA:
Su Maddock, forstöðumaður The Whitehall Innovation Hub
Ómar H. Kristmundsson, dósent í stjórnsýslufræðum við H.Í.
Jón Ingi Björnsson, framkvæmdastjóri Trackwell
Sóley Guðmundsdóttir, framkvæmdastjóri Svæðisskrifstofu Vestfjarða
um málefni fatlaðra
Vigdís Jónsdóttir, framkvæmdastjóri VIRK Starfsendurhæfi ngarsjóðs
Guðmundur Hannesson, forstöðumaður ráðgjafarsviðs Ríkiskaupa
Kristín Linda Árnadóttir, forstjóri Umhverfi sstofnunar
SKRÁNING OG NÁNARI UPPLÝSINGAR Á WWW.SKY.IS
SKRÁNING OG NÁNARI UPPLÝSINGAR Á WWW.SKY.IS
HORFT TIL FRAMTÍÐAR
Ráðstefna UT-dagsins 20. maí kl. 12:00 – 17:00 í Salnum Kópavogi
Að ráðstefnunni standa forsætisráðuneytið, Skýrslutæknifélag Íslands,
Samtök upplýsinga-tæknifyrirtækja, Stofnun stjórnsýslufræða og Félag
forstöðumanna ríkisstofnana
12:00
13:00
13:15
13:35
13:55
14:15
14:30
14:50
15:10
16:00
17:00
Skráning og afhending ráðstefnugagna
Létt hádegissnarl frá kl. 12:00 - 13:00
Spjall með sérfræðingum – umræðuefni eru eftirfarandi:
ÁVARP: KATRÍN JÚLÍUSDÓTTIR, iðnaðarráðherra
ÚTFLUTNINGUR Á HUGBÚNAÐI
Andri Marteinsson, verkefnisstjóri, Björn H. Reynisson, verkefnisstjóri
og Hermann Ottósson, forstöðumaður hjá Útfl utningsráði
SKATTALEGT UMHVERFI OG SJÓÐIR FYRIR UPPLÝSINGATÆKNI-
OG NÝSKÖPUNARFYRIRTÆKI
Jón Ásgeir Tryggvason, skrifstofustjóri hjá Ríkisskattstjóra, Sigurður
Björnsson, sviðsstjóri rannsókna- og nýsköpunarsviðs, Elísabet
Andrésdóttir, sviðsstjóri alþjóðasviðs og Aðalheiður Jónsdóttir,
kynningarstjóri hjá Rannís
RAFRÆNIR REIKNINGAR- STAÐLAR OG INNLEIÐING
Ragnar T. Jónasson, formaður tækninefndar FUT um grunngerð
rafrænna viðskipta og Baldur M. Bragason, sérfræðingur hjá
Fjársýslu ríkisins
RAFRÆN AUÐKENNING OG RAFRÆN EYÐUBLÖÐ Á ÍSLAND.IS
Rebekka Rán Samper, verkefnisstjóri Ísland.is og Halla Björg
Baldursdóttir, verkefnisstjóri í rafrænni stjórnsýslu í forsætisráðuneyti
RAFRÆN SKILRÍKI – ÚTGÁFA OG NOTKUN
Haraldur A. Bjarnason, sérfræðingur í fjármálaráðuneyti, Guðmundur
Guðmundsson, framkvæmdastjóri rekstrarsviðs Landsbankans
Helgi Helgason, rekstrarstjóri gagnavers Verne Global
Magnús Ingi Óskarsson, Strategic Architect, Sabre Airline Solutions
Vilborg Einarsdóttir, framkvæmdastjóri Mentor
Jón Kristjánsson, framkvæmdastjóri Manna og músa
Stefán Hrafnkelsson, framkvæmdastjóri Betware
BREYTINGAR Á SKIPULAGI UPPLÝSINGATÆKNI- OG
UMBÓTAMÁLA HJÁ RÍKINU
Ragnhildur Arnljótsdóttir, ráðuneytisstjóri í forsætisráðuneyti
SÓKNARÁÆTLUN 20/20 – FRAMTÍÐARSÝN UM TÆKNILEGA
INNVIÐI SAMFÉLAGSINS
Dagur B. Eggertsson, formaður stýrihóps 20/20
ÁRANGURSRÍKT SAMSTARF OPINBERRA AÐILA OG EINKAAÐILA
- VIDENTIFIER FORENSICS
Steinarr Kr. Ómarsson, lögreglufulltrúi hjá Lögreglunni á
höfuðborgarsvæðinu
NETUMSÓKNARKERFI FYRIR ATVINNULEYSISBÆTUR -
HVAÐA HINDRANIR ÞURFTI AÐ YFIRSTÍGA OG HVER VAR
ÁVINNINGURINN?
Gissur Pétursson, forstjóri Vinnumálastofnunar
KAFFI OG SPJALL MEÐ SÉRFRÆÐINGUM
HVERNIG ER HÆGT AÐ BÚA Í HAGINN FYRIR VAXANDI UT-IÐNAÐ?
Hilmar Pétursson, formaður Samtaka upplýsingatæknifyrirtækja og
framkvæmdastjóri CCP
VERÐMÆTASKÖPUN, ÚTFLUTNINGUR OG NÝ ATVINNUTÆKIFÆRI
UPPLÝSINGATÆKNIVERÐLAUN SKÝRSLUTÆKNIFÉLAGS ÍSLANDS
ÁVARP OG VERÐLAUNAAFHENDING: GYLFI MAGNÚSSON,
efnahags- og viðskiptaráðherra
LÉTTAR VEITINGAR
RÁÐSTEFNUSLIT
RÁÐSTEFNUSTJÓRI: Guðbjörg Sigurðardóttir, skrifstofustjóri í forsætisráðuneyti
20. MAÍ KL. 10:30 - 12:15 Í SALNUM KÓPAVOGI
20. MAÍ KL. 12:00 - 17:00 Í SALNUM KÓPAVOGI
PO
R
T
hö
nn
un