Fréttablaðið - 24.07.2010, Blaðsíða 6

6 24. júlí 2010 LAUGARDAGUR
DÓMSMÁL Skuld manns vegna
gengistryggðs bílaláns hjá Lýs-
ingu verður gerð upp eins og
ef lánið hefði verið tekið með
óverðtryggðum vöxtum Seðla-
banka Íslands, samkvæmt dómi
Héraðsdóms Reykjavíkur í gær.
Fullvíst er að dóminum verður
áfrýjað til Hæstaréttar, enda mun
niðurstaða dómsins hafa fordæm-
isgildi fyrir önnur gengistryggð
lán, sem Hæstiréttur dæmdi
nýverið ólögmæt.
Dómurinn gengur út frá því
að báðum aðilum hafi verið ljóst
að lánið væri í raun verðtryggt
í erlendri mynt. Þar sem geng-
istryggð lán hafi verið ólögmæt
sé því eðlilegt að miða við óverð-
tryggða vexti Seðlabankans.
Dómurinn sem féll í gær varð-
aði gengistryggt bílalán sem tekið
var í nóvember 2007. Lánsupp-
hæðin var tæplega 3,6 milljónir
króna. Lántakandinn greiddi af
láninu þar til í apríl 2009 og skil-
aði bílnum í lok júlí það sama ár.
Lýsing stefndi lántakandanum
og krafðist þess að fá greitt til
baka eins og ef lánið hefði verið
tekið með verðtryggingu í íslensk-
um krónum samkvæmt gjaldskrá
félagsins. Vildi Lýsing fá alls
1,3 milljónir króna, auk dráttar-
vaxta.
Á það féllst lántakandinn ekki,
og taldi sig eiga að greiða af lán-
inu miðað við vaxtakjör sem fram
komu í samningnum. Hann hélt
því fram fyrir dómi að honum
bæri að greiða tæplega 123 þús-
und krónur auk dráttarvaxta.
Lýsing setti fram fimm vara-
kröfur í málinu, og féllst dóm-
arinn á þá fjórðu. Þar var þess
krafist að lántakandinn greiddi af
láninu eins og ef það hefði verið
tekið miðað við óverðtryggða
vexti Seðlabanka Íslands á hverj-
um tíma. Var lántakandinn því
dæmdur til að greiða um 796 þús-
und krónur, auk dráttarvaxta.
Dómarinn bendir í umfjöllun
sinni á að Lýsing hafi boðið ýmis
konar lán, og lántakanda hafi mátt
vera fullkunnugt um að hann væri
að taka lán sem væri verðtryggt í
erlendri mynt, og að vextir á lán-
inu miðuðu við þá verðtryggingu.
Gengistryggingin hafi verið for-
sendan fyrir því að Lýsing hafi
veitt lánið á svo lágum vöxtum, og
því eigi samningur um vaxtakjör
ekki að binda fyrirtækið eftir að
gengistryggingin hafi verið dæmd
ólögmæt.
Því kemst dómarinn að þeirri
niðurstöðu að Lýsing eigi rétt á
því að lántakandinn greiði til baka
þá fjárhæð sem „ætla má að aðil-
ar hefðu ellegar sammælst um, án
tillits til villu þeirra beggja“.
DÓMSMÁL Eiríkur Guðnason, fyrr-
verandi seðlabankastjóri, segir að
það hafi verið mistök hjá sér að
hafa haldið því
fram í viðtali
við vefmiðil-
inn Pressuna að
þeir sem tóku
gengistryggð
lán beri sömu
ábyrgð og lán-
veitendur.
„Ég sé eftir
því að hafa
notað stór orð í
viðtali við blaðamann Pressunnar
þegar ég benti á að báðir aðilar
að lánasamningi gengisbundinna
lána hafi brotið lög. Vil ég biðjast
afsökunar á því,“ segir í yfirlýs-
ingu sem Eiríkur sendi Press-
unni. Hann segir flesta lántak-
endur treysta því að samningar
lánafyrirtækja standist lög. - bj
Fyrrverandi seðlabankastjóri:
Biðst afsökunar
á ummælum
EIRÍKUR
GUÐNASON
Fallist var á kröfu um vexti
Seðlabankans á gengisláni
Gengistryggt bílalán skal gera upp miðað við óverðtryggða vexti Seðlabankans samkvæmt dómi héraðs-
dóms. Ósanngjörn niðurstaða sem verður áfrýjað segir verjandi lántakanda. Lýsing bíður eftir Hæstarétti.
DÓMUR FALLINN Jóhannes Árnason, verjandi lántakandans (til hægri), rýnir í niður-
stöður dómsins í Héraðsdómi Reykjavíkur í gær ásamt samstarfsmanni sínum, Árna
Helgasyni lögmanni. FRÉTTABLAÐIÐ/ANTON
„Ef þetta verður niðurstaðan verður fjármálakerfið fyrir talsverðu tjóni, en
mun minna en ef samningsvextir verða látnir gilda,“ segir Gylfi Magnússon,
efnahags- og viðskiptaráðherra, spurður um áhrif dómsins á fjármálakerfið.
Hann segir að staðfesti Hæstiréttur niðurstöðu hér-
aðsdóms sé fjármálastöðugleika ekki ógnað. Eitthvað
tap myndi þó falla á ríkissjóð vegna málsins, vegna
eignarhlutar í Landsbankanum og öðrum fjármálafyrir-
tækjum.
„Þessi niðurstaða kom ekki á óvart, dómarinn miðar
við vexti sem tilgreindir eru í lögum,“ segir Gylfi. Hann
segir að niðurstaðan sé mitt á milli ýtrustu krafna
beggja aðila, og allir ættu að geta sætst á slíka niður-
stöðu.
Verði niðurstaða Hæstaréttar í takt við dóm héraðs-
dóms mun fólk sem tók gengistryggð lán vonandi
vera í svipaðri stöðu og þeir sem tók verðtryggð íslensk lán, segir Gylfi.
Hann bendir á að fyrirtækin hafi verið með mun hærri upphæðir í gengis-
tryggðum lánum en heimilin, og þau gætu sett fjármálakerfið í vanda yrðu
samningsvextir á þeim látnir standa.
Segir fjármálastöðugleika ekki ógnað
GYLFI MAGNÚSSON
„Þessi niðurstaða er vissulega vonbrigði, en maður átti
svo sem von á þessari niðurstöðu,“ segir Marinó G.
Njálsson, stjórnarmaður í Hagsmunasamtökum heimil-
anna. Hann segir að það mikilvæga sé að nú fari málið
til Hæstaréttar, þar sem endanleg niðurstaða fáist.
Marinó segir það einkennilegt hjá dómaranum að
telja að lánafyrirtækið hafi orðið fyrir forsendubresti
þegar Hæstiréttur hafi komist að þeirri niðurstöðu að
gengistryggð lán væru ólögleg. Fráleitt sé að telja það
forsendubrest brjóti lánveitandinn lög. Í öllu falli sé
óeðlilegt að tekið sé tillit til forsendubrests lánveitand-
ans en ekki lántakans.
Í dómnum segir að Lýsing eigi rétt á greiðslum samkvæmt því sem líklegt
sé að samið hefði verið um, „án tillits til villu þeirra beggja“.
Marinó gerir athugasemdir við þetta orðalag, þar sem augljóst sé að
lánveitandinn hafi brotið lög. „Neytandinn á ekki að þurfa að hafa áhyggjur
af því hvort vara sem í boði er á markaði sé lögleg eða ekki.“
Fráleitt að lögbrot leiði til forsendubrests
MARINÓ G.
NJÁLSSON
„Í dóminum segir að miða skuli við óverðtryggða vexti Seðlabankans á hverjum
tíma, sem fóru yfir 20 prósent um tíma, svo það er ekki sérlega sanngjörn nið-
urstaða,“ segir Jóhannes Árnason, verjandi lántakandans sem Lýsing stefndi.
„Við teljum að það séu ekki forsendur til að setja þessi ákvæði inn í samn-
inginn, og hækka samningsbundna vexti eftirá, skuldaranum í óhag.“
Jóhannes segir að málinu verði augljóslega áfrýjað til Hæstaréttar. Hann
segir það dómsins að ákveða hvenær málið verður tekið fyrir, en hann vonast
til þess að það fái flýtimeðferð hjá dómstólnum.
„Þangað til annað kemur í ljós gildir þessi niðurstaða um samninga sem eru
gengistryggðir og óverðtryggðir vextir Seðlabankans taka við. En málinu verður
áfrýjað, og mun fá endanlega niðurstöðu hjá Hæstarétti,“ segir Jóhannes. „Ég
held að það geri sér allir grein fyrir því að það sé mikilvægt að fá botn í þessi
mál, og vonandi kemur niðurstaða strax í haust.“
Vonast eftir niðurstöðu strax í haust
Fordæmisgildi dóms Héraðsdóms Reykjavíkur vegna gengisláns hefur tak-
markað fordæmisgildi, þar sem fyrir lá áður en málið var höfðað að því yrði
áfrýjað til Hæstaréttar, að því er fram kemur í tilkynningu frá Lýsingu vegna
niðurstöðu héraðsdóms.
„Mikilvægi þessa dóms felst fyrst og fremst í því að dómurinn er nauð-
synlegur áfangi til að ná fram endanlegri niðurstöðu í þessu mikilvæga
máli,“ segir þar ennfremur.
Vonir standa til þess að Hæstiréttur kveði upp dóm í málinu í september.
Lítið fordæmi
FRÉTTASKÝRING: Hvað gerist eftir dóm Héraðsdóms Reykjavíkur um gengislánavexti?
Líst þér vel á að dregið verði úr
tekjutengingu bóta?
JÁ 70,2%
NEI 29,8%
SPURNING DAGSINS Í DAG:
Ert þú sátt(ur) við dóm héraðs-
dóms vegna gengistryggðra
bílalána?
Segðu þína skoðun á visir.is
NOREGUR Tveir norskir blaðamenn
hafa verið handteknir í Banda-
ríkjunum fyrir að taka myndir af
framtíðarheimili Chelsea Clinton,
dóttur forsetans fyrrverandi og
utanríkisráðherrans núverandi.
Hún gengur í
hjónaband í dag.
Blaða-
mennirnir frá
Verd ens Gang
eru sakaðir um
að fara inn á
annarra manna
lóð við mynda-
tökuna. Ritstjóri
VG segir að þeir
hafi ekki vitað af myndaranum.
Ritstjórinn segir að blaðið muni
borga sektina en það sé skoðun
hans að bandaríska lögreglan fari
þarna offari. - ót
Setið um Chelsea Clinton:
Lögregla hand-
tók tvo norska
blaðamenn
CHELSEA CLINTON
Microsoft sló met
Methagnaður varð af starfsemi
Microsoft á öðrum ársfjórðungi þessa
árs. Hagnaðurinn nam 16 milljörðum
dollara eða tæplega 2.000 milljörð-
um króna. Þessi hagnaður er töluvert
umfram væntingar sérfræðinga og
hækkuðu hlutabréf í Microsoft um
þrjú prósent í utanmarkaðsviðskipt-
um í gær þegar uppgjörið var kynnt.
VIÐSKIPTI
Brjánn
Jónasson
brjann@frettabladid.is
KJÖRKASSINN