Fréttablaðið - 02.09.2010, Qupperneq 12

2. september 2010 FIMMTUDAGUR
BKI Extra
Snöggristað við háan hita.
Þannig næst fram ríkara
kaffibragð við fyrsta sopa
en léttur og mjúkur keimur
fylgir á eftir.
FRÉTTASKÝRING: Fjárhagsstaða Reykjanesbæjar
Reykjanesbær freistar þess
nú að selja eignir til að
geta greitt upp 1,8 millj-
arða króna lán, og er undir
smásjá stjórnvalda vegna
fjárhagsvanda. Bæjarstjór-
inn segir að skýrast muni í
september hvert framhald-
ið verði og hvort bærinn
þurfi að ráðast í harkalegar
aðhaldsaðgerðir.
Hafi íbúar Reykjanesbæjar skaut-
að létt yfir fjárhagsáætlun bæjar-
ins þegar hún var lögð fram í byrj-
un árs er ekki ólíklegt að þeir hafi
fyllst bjartsýni, enda virtist stefna
í hallalausan rekstur bæjarsjóðs
og ágætt ástand. Þegar nánar var
skoðað mátti þó sjá á fjárhagsáætl-
uninni hversu tæpt bæjarfélagið
stendur. Í raun hefði enginn átt að
þurfa að velkjast í vafa um vanda
bæjarins.
Samkvæmt fjárhagsáætluninni
voru tekjur bæjarsjóðs áætlaðar
7.924 milljónir króna og útgjöld-
in 7.877 milljónir. Reksturinn ætti
því samkvæmt áætlun að vera 47
milljónir króna í plús. Forsend-
urnar fyrir þessari jákvæðu stöðu
eru áhugaverð lesning. Áætlanir
bæjarins gerðu ráð fyrir um 700
milljóna króna auknum skatttekj-
um. Þær tekjur áttu að koma til
með nýjum atvinnuverkefnum á
borð við álver í Helguvík, gagna-
ver, hernaðarfyrirtækið ECA-fyr-
irtækisins, og einkarekinn spítala
fyrir útlendinga á Miðnesheiði.
Ljóst var strax við gerð fjárhags-
áætlunarinnar að gengju ekki eftir
þau fjölmörgu áform um uppbygg-
ingu í sveitarfélaginu væru tekj-
ur sveitarfélagsins ofmetnar um
hundruð milljóna króna.
Selja eignir til að greiða skuld
Staða sveitarfélagsins er enn alvar-
legri en þessar upplýsingar gefa til
kynna. Upplýst hefur verið að 1,8
milljarða króna lán bæjarins hafi
fallið á gjalddaga í byrjun ágúst.
Reynt hefur verið að endurfjár-
magna lánið, án árangurs.
Því reyna bæjaryfirvöld að selja
sex milljarða króna skuldabréf
með veði í sextán prósenta hlut
bæjarins í HS orku. Bréfið er raun-
ar metið á fimm milljarða króna í
fjárhagsáætlun bæjarins, og vænt-
anlega verður það ekki selt nema
með einhverjum afföllum.
Eftirlitsnefnd sveitarfélaga
hefur haft Reykjanesbæ, sem og
önnur sveitarfélög, til skoðunar
vegna erfiðrar skuldastöðu. Tekj-
ur sveitarfélagsins á síðasta ári
voru tæplega 9,6 milljarðar króna.
Skuldir, að frádregnum lífeyris-
skuldbindingum, voru ríflega 26
milljarðar króna, nærri þrefalt
hærri en tekjurnar.
Rekstrarreikningur bæjar-
ins það sem
af er ári lofar
ekki góðu. Um
400 milljóna
króna halli var
á rekstri bæj-
arins um mitt
ár, þótt tekjur
séu raunar ívið
meiri en áætl-
anir gerðu ráð
fyrir.
Málefni Reykjanesbæjar voru
rædd á fundi ríkisstjórnarinnar á
þriðjudag. Samgöngu- og sveitar-
stjórnaráðherra hefur lýst þungum
áhyggjum af ástandinu, en sagt það
upp á bæjaryfirvöld komið að óska
eftir því að skipuð verði fjárhalds-
stjórn yfir bæinn, eins og gert var
á Álftanesi.
Árni Sigfússon, bæjarstjóri
Reykjanesbæjar, segir ekki koma
til greina að bærinn óski eftir því
að skipuð verði fjárhaldsstjórn.
„Það væri algerlega út í hött,“
segir Árni. Hann segir að hafi
ríkisstjórnin rætt málefni bæjar-
ins megi vona að rætt hafi verið
um ákvæði stöðugleikasáttmálans
um þátttöku ríkisins í fjármögnun
hafnarframkvæmda í Helguvík.
Ítrekað hafi verið óskað eftir því
að stjórnvöld standi við sinn hluta
málsins, en samgönguráðherra hafi
aðeins snúið út úr um málið.
„Bæjarsjóður Reykjanesbæjar
er að fullu í skilum,“ segir Árni.
Hann segir að vandamál við endur-
fjármögnun á 1,8 milljarða króna
skuldabréfi verði leyst. Að öðru
leyti sé bæjarsjóður í skilum.
Árni segir að fréttir af slæmri
stöðu Reykjanesbæjar séu orðum
auknar. „Eiginfjárstaða Reykjanes-
bæjar er mjög sterk í samanburði
við önnur sveitarfélög. Það segir
okkur að eignir umfram skuldir
eru miklar.“
Vandi Reykjanesbæjar tengist
öðru fremur auknu atvinnuleysi í
kjölfar brotthvarfs Bandaríkjahers
af Miðnesheiði árið 2006, segir
Árni. Stóra málið hafi því verið að
auka tekjur með því að fjölga störf-
um aftur, en þar hafi ríkisstjórnin
ítrekað staðið í vegi fyrir uppbygg-
ingu á svæðinu.
Uppsagnir eða launalækkun
Spurður hvort sveitarfélagið hafi
farið of geyst í því að áætla tekjur
segir Árni að eins og mál hafi þró-
ast sé það réttmæt gagnrýni. Hann
bendir þó á að farið hafi verið eftir
áætlunum um uppbyggingu, skýrsl-
um og gögnum sem unnin hafi
verið um tekjur sveitarfélagsins.
Það geri öll sveitarfélög.
Árni segist vonast til þess að
staða fjármála Reykjanesbæjar
muni skýrast að einhverju leyti
áður en septembermánuður er
allur. Þá ætti að liggja fyrir skýr-
ari svör varðandi álver í Helguvík
og önnur stór atvinnuverkefni.
Reykjanesbær gæti þurft að
grípa til harkalegra aðhaldsaðgerða
verði frekari tafir á uppbyggingu á
Reykjanesi. „Við höfum verið með
aðhaldsaðgerðir í gangi, en getum
enn frekar hert að okkur. Auðvit-
að stöndum við frammi fyrir því ef
ekkert af þessum atvinnuverkefn-
um er að ganga eftir á þeim tíma
sem við höfum áætlað, að einhvern
tímann ákveðum við að við getum
ekki beðið lengur,“ segir Árni.
Hann segir augljóst hvað aukið
aðhald geti haft í för með sér,
enda stærstur hluti útgjalda allra
sveitar félaga laun og launatengd
gjöld. Þá komi til greina að segja
upp fólki eða lækka launin eigi að
spara meira í rekstrinum. Það sé
ekki það sem fólk þurfi á Suður-
nesjunum.
Stefnir í aðhaldsaðgerðir
ÁRNI SIGFÚSSON
„Við höfum verulegar áhyggjur af þeirri þróun
sem orðið hefur í rekstri Reykjanesbæjar, við
höfum bent á að reksturinn hefur verið fjármagn-
aður með lánsfé til fjölda ára og það er ljóst að
það gengur ekki lengur,“ segir Friðjón Einarsson,
oddviti Samfylkingarinnar í Reykjanesbæ.
„Allir sem gagnrýnt hafa fjármálastjórn Reykja-
nesbæjar síðustu átta árin hafa verið sagðir
neikvæðir í garð bæjarins, en nú eru afleiðingarn-
ar komnar í ljós,“ segir Friðjón. „Við getum ekki
kennt ríkisstjórninni um okkar vandamál, bæjar-
sjóður hefur verið rekinn með tapi í sjö af síðustu
átta árum. Bærinn hefur einfaldlega verið fjármagnaður
með lánsfé og með því að ganga á eignir.“
Friðjón segir meirihluta og minnihluta í bæjar-
stjórn verða að fara saman yfir rekstur bæjar-
félagsins til að komast hjá greiðsluþroti. Eitt af
því sem hann leggur áherslu á er að fasteignum
bæjarins verði komið aftur í eigu sveitarfélagsins.
Þær hafi verið seldar fasteignafélaginu Fasteign,
og svo leigðar til baka frá félaginu.
Friðjón segir að bærinn hafi farið langt fram
úr sér í samningum við Fasteign. Bærinn borgi
til dæmis hátt í milljón króna á dag í leigu af
Hljómahöllinni, sem nú er í byggingu, og hafi
engar tekjur á móti. Fasteignafélagið hafi byggt
húsnæði Víkingaheima, sem eru í eigu bæjarins, og þar sé
reksturinn einnig röngum megin við núllið.
Bærinn fjármagnaður með lánsfé og með því að ganga á eignir
FRIÐJÓN
EINARSSON
Brjánn
Jónasson
brjann@frettabladid.is
HELGUVÍK Áætlað var að tekjur Reykjanes-
bæjar á yfirstandandi ári yrðu um 700
milljónum meiri en á síðasta ári vegna
nýrra starfa sem meðal annars áttu að
verða til vegna byggingar álvers í Helguvík.
Þær áætlanir hafa ekki gengið eftir.
FR
ÉTTA
B
LA
Ð
IÐ
/STEFÁ
N