Fréttablaðið - 21.01.2011, Blaðsíða 12

12 21. janúar 2011 FÖSTUDAGUR
FÖSTUDAGSVIÐTALIÐföstudagu
r Hafrún Kristjánsdóttir íþróttasálfræðingur
V
inabeiðnunum á
Facebook hefur
vissulega fjölgað
mjög mikið eftir að
umfjöllunin um HM
fór af stað. Svo fæ
ég viðbrögð víða að, til dæmis frá
vinum og fjölskyldu, og svo ger-
ist það af og til að ókunnugt fólk
stöðvar mig úti á götu og vill ræða
um handboltann. Margir hafa
sterkar skoðanir á þessum málum
og það er bara mjög fínt, mér
finnst mjög gaman að spjalla við
alls konar fólk um boltann. En ég
get þó labbað óáreitt um göturnar
ennþá,“ segir íþróttasálfræðing-
urinn og fyrrverandi handbolta-
konan Hafrún Kristjánsdóttir og
hlær þegar blaðamaður innir hana
eftir viðbrögðum almennings við
nýrri stöðu hennar sem sérfræð-
ings á Stöð 2 Sport. Þar rýnir hún
í leiki íslenska landsliðsins á HM
í Svíþjóð ásamt umsjónarmannin-
um Þorsteini Joð, Geir Sveinssyni,
Loga Geirssyni og fleirum.
Stór hluti þjóðarinnar fylgist
með handboltalandsliðinu í flest-
um sínum aðgerðum og því er
ekki óeðlilegt að þeir sem mest
ber á í fjölmiðlaumfjöllun um
liðið lendi milli tannanna á fólki
um stundar sakir. Skemmst er að
minnast þess þegar Adolf Ingi
Erlingsson, íþróttafréttaritari
RÚV, vakti ítrekað þjóðarathygli
fyrir frammistöðu sína í lýsing-
um og viðtölum við landsliðsmenn
á EM í Austurríki snemma á síð-
asta ári, og það afar misjákvæða
athygli. Hafrún segir viðbrögðin
við hennar störfum þó hingað til
hafa verið eingöngu jákvæð, með
einni undantekningu.
„Ég fór í þrítugsafmæli um síð-
ustu helgi og ein stelpa sem var
gestur þar sagðist ekki þola það
hvernig ég sæti í sófanum í mynd-
verinu. „Og svo ertu nú bara eins
og ein af strákunum í þessum
þætti,“ bætti hún við í neikvæðum
tón. En mér fannst það nú bara
jákvætt og tók því sem hrósi,“
segir Hafrún. „Ég er vön að vera
ein af strákunum.“
Eins og kosningasjónvarp
Aðspurð segist Hafrún hafa gríðar-
lega gaman af þessu nýja og tíma-
bundna hlutastarfi sínu.
„Ég hef gaman af handbolta og
þar af leiðandi skemmti ég mér vel
við þetta. En ég get þó alveg viður-
kennt að vinnudagarnir eiga það til
að verða dálítið langir þessa dag-
ana. Ég er í dagvinnunni minni
frá níu til fimm og svo er ég mætt
niður á Stöð 2 Sport klukkan sex,
til að fara í smink og fleira áður
en útsending hefst klukkan sjö.
Svo tekur við umfjöllun klukku-
tíma fyrir leik og einn og hálfan
tíma fyrir leik, og meðan á leikn-
um stendur erum við á fullu að
punkta hjá okkur og klippa saman
atriði sem okkur finnst eðlilegt
og skemmtilegt að vekja athygli
á. Dagkráin stendur alla jafna til
22.30 á kvöldin, þannig að þetta er
nánast eins og kosningasjónvarp,“
segir hún og hlær.
Hún bætir við að oftast sé hún
því ekki komin heim til sín fyrr
en klukkan ellefu á kvöldin. „En
ég kvarta ekki. Ég ætti nú að vera
orðin vön þessu eftir að hafa spil-
að handbolta, með öllum þessum
æfingum á skrítnum tímum, í öll
þessi ár.“
Hafrún segist ekki hafa verið
vitund stressuð fyrir fram vegna
verkefnisins og í raun hafi fátt
komið henni á óvart við framleiðsl-
una.
„Ég hafði aðeins prófað að vera
svona álitsgjafi áður, til að mynda í
áramótaþætti Silfurs Egils eitt árið
og nokkrum sinnum á RÚV varð-
andi kvennahandboltann, en aldrei
svona fast í gegnum heila keppni.
En ég gerði mér ekki grein fyrir
því hversu rosalega mikil og flott
umfjöllunin um HM í Svíþjóð yrði.
Yfirleitt hefur verið um að ræða
um það bil tíu mínútna umfjöll-
un fyrir og eftir leiki, en ég held
að íslenskur handbolti hafi aldrei
fengið jafn mikla, markvissa og
ítarlega umfjöllun og núna. Og
líklega engar íslenskar íþróttir,
hvorki fyrr né síðar.“
Stelpur taka líka í vörina
Hafrún hefur vakið athygli fyrir
snöfurmannlega frammistöðu í sér-
fræðingahlutverkinu í umfjöllun
Stöðvar 2 Sport og þykir mörgum
góð tilbreyting að heyra skoðanir
konu á karlaíþróttum, en ekki hefur
verið mikið um slíkt í íslensku sjón-
varpi hingað til. Fyrir leikinn gegn
Austurríkismönnum á miðviku-
dagskvöldið var til að mynda rætt
um skringilegar vígsluathafnir sem
eiga sér stað þegar nýliðar í karla-
landsliðinu koma fyrst inn í leik-
hópinn, eins og þá að þeir reyndari
gefa þeim nýju hressilega rass-
skelli á fyrstu æfingunni, svo blæð-
ir jafnvel undan. Hafrún upplýsti
þá að slíkar athafnir væru alvana-
legar í flestum liðum, bæði karla
og kvenna.
„Með örfáum undantekningum
gengur daglegt líf í kvennaliðum
alveg eins fyrir sig og hjá karla-
liðunum,“ segir hún. „Það er enginn
eðlismunur þar á. Æfingamagnið er
það sama, sömu leikkerfin eru spil-
uð og þar fram eftir götunum. Eini
munurinn er líffræðilegs eðlis, að
stelpur hoppa lægra, skjóta lausar
og hlaupa hægar, en þannig erum
við bara gerð. Groddalegur íþrótta-
húmorinn er sá sami og flest annað
líka.“
Hafrún veigrar sér þó við að fara
út í nánari útskýringar þegar hún
er spurð hvort konur í íþróttum noti
munntóbak í jafn miklum mæli og
karlar, en notkun þess er orðin afar
algeng meðal íþróttamanna eins og
víða hefur komið fram.
„Ég veit ekki alveg hvað ég má
segja mikið um þetta,“ segir hún og
skellir upp úr. „En ég veit að það
er ekki mikið um þetta í kvenna-
handboltanum, en þó eitthvað. Það
er þó frekar mikið um að konur í
knattspyrnu taki í vörina. Það er
ekki mjög kvenlegt, það verður að
segjast, og ég tek ekki í vörina. Ég
prófaði það einu sinni og ég get ekki
ímyndað mér að dóp sé neitt sterk-
ara, þótt ég hafi nú aldrei prófað
það. Þetta fór beint upp í hausinn á
mér,“ segir Hafrún og skellir upp
úr.
Fyrst kvenna í aðalstjórn Vals
Eins og fyrr sagði hefur Hafrún
nóg að gera og viðurkennir fús-
lega að hún mætti vel við því að
minnka við sig verkefnin. Auk þess
að starfa sem sálfræðingur á geð-
deild Landspítalans, þar sem hún
sinnir hugrænni atferlismeðferð
fyrir fólk sem þjáist af þunglyndi,
kvíða og lágu sjálfsmati, stundar
hún doktorsnám í greininni, held-
ur víða fyrirlestra um íþróttasál-
fræði og hefur meðal annars unnið
með mörgum knattspyrnuliðum í
úrvalsdeildinni að slíkum málum.
Þá kennir hún við Háskóla Íslands
og Háskólann í Reykjavík, situr
í stjórn Sálfræðingafélagsins og
einnig í aðalstjórn Knattspyrnu-
félagsins Vals, fyrst kvenna, svo
fátt eitt sé nefnt.
Lokaverkefni hennar í sálfræði-
náminu snerist um íþróttasálfræði,
sem er ein margra undirgreina sál-
fræðinnar. „Meginmarkmið íþrótta-
sálfræðinnar er í raun að skilja og
útskýra hvernig sálfræðin hefur
áhrif á allt sem fólk gerir í íþrótt-
um, til dæmis hvernig kvíði hefur
áhrif á skotnýtingu og fleira slíkt.
Íþróttasálfræðin er nátengd klín-
ísku sálfræðinni sem ég starfa við
allan daginn, en hún er líka tengd
vinnusálfræði, persónuleikasál-
fræði og félagssálfræði. Í raun er
hún blanda af hinum ýmsu þátt-
um,“ segir Hafrún.
Uppalinn Framari
Eins og áður sagði lék Hafrún
handknattleik með meistaraflokki
Vals frá fimmtán ára aldri og þar
til hún lagði skóna á hilluna fyrir
tæpum þremur árum. Hún er alin
upp í Breiðholtinu og hóf fyrst
æfingar með hverfisliðinu Leikni
en um tólf ára aldurinn stóð til að
hún skipti yfir í Fram enda hún
og bróðir hennar, Sigurður Kári
Kristjánsson alþingismaður, bæði
gall harðir Framarar.
„En þá tók bróðir minn til sinna
ráða, sagðist ekki vilja að ég færi
í Fram og bauðst til að keyra mig
á fyrstu æfingarnar hjá Val svo ég
þyrfti ekki að taka strætó. Ástæð-
an var sú að þjálfararnir hjá Val á
þessum tíma voru þeir Óskar Bjarni
Óskarsson, núverandi aðstoðar-
landsliðsþjálfari, og Dagur Sigurðs-
son, fyrrverandi landsliðsfyrirliði,
en sá síðarnefndi og Sigurður Kári
voru saman í bekk í Versló. Bróðir
minn vildi tryggja það að litla syst-
ir fengi góðan þjálfara, einhvern
sem hann þekkti og gæti fylgst vel
með, og ég samþykkti það. Fljót-
lega varð ég svo mikill Valsari að
ég gat aldrei hugsað mér að skipta
um lið, þótt nokkur slík tilboð bær-
ust mér. Það er því alfarið Framar-
anum bróður mínum að kenna að ég
varð Valsari.“
Á ferlinum vann Hafrún alla
titla sem í boði voru nema Íslands-
meistaratitilinn, sem fór þó á
Hlíðar enda ári eftir að hún hætti.
Hún viðurkennir að auðvitað hefði
verið gaman að geta fagnað þeim
titli sem leikmaður, en þó fylltist
hún einungis gleði en ekki eftirsjá
þegar vinkonur hennar unnu afrek-
ið. „Auk þess kýs ég að líta þannig á
það að ég hafi átt smá þátt í þessum
titli,“ segir hún og glottir. „Kannski
hefði ég bara átt að hætta fyrr.“
Íslenska liðið er einstakt
Hún segist vera svo ánægð með
karlalandsliðið í handbolta þessa
dagana að orð fái því vart lýst.
„Auðvitað erum við með heims-
klassaleikmenn en mörg önnur lið
eru samt með sterkari leikmenn
á pappírnum, til dæmis Þýska-
land.“ Hún nefnir að íslenska lið-
inu takist að vinna ágætlega gegn
Ringelmann-áhrifunum svokölluðu,
sem er þekkt sálfræðilögmál sem
gengur út á að eftir því sem fleiri
bætist í hóp sem vinnur að ákveðnu
markmiði minnki einstaklings-
geta hvers og eins samhliða. „Þeir
virðast allir komast nálægt því að
spila af fullri einstaklingsgetu,
sem er einstakt. Rannsóknir hafa
líka sýnt að skýr markmiðssetning
skiptir mestu varðandi góða liðs-
heild og hlutverkaskipanin í þessu
liði virðist vera mjög skýr. Svo eru
þeir svo góðir vinir og margir leið-
togar innan liðsins, sem er ómetan-
legt. Það hjálpast margt að.“
Spurð í hvaða sæti Ísland lendi á
HM segist Hafrún ekki tilbúin að
skjóta á eitt ákveðið sæti. „Fyrir
mótið hefði ég verið ánægð með
að vera meðal sjö efstu, en eins
og staðan er núna spái ég liðinu í
undan úrslit. Liðið er miklu betra
en ég hélt. Við gætum þess vegna
orðið heimsmeistarar, en þá þarf
ansi margt að ganga upp.“
Vön að vera ein af strákunum
Íþróttasálfræðingurinn
og fyrrverandi hand-
boltakonan Hafrún
Kristjánsdóttir er einn
sér fræðinga Stöðvar 2
Sport sem rýna í leiki
landsliðsins á HM
þessa dagana. Kjartan
Guðmundsson ræddi við
hana um störfin mörgu,
Ringelmann-áhrifin og
einstakt íslenskt lið.
ÍÞRÓTTAÁHUGAMAÐUR Hafrún segir marga þætti hjálpast að við að gera íslenska handboltalandsliðið einstakt. Skýr markmiðs-
setning og hlutverkaskipan, vinátta og fjöldi leiðtoga í liðinu sé þar á meðal. FRÉTTABLAÐIÐ/STEFÁN
Ég fór í þrítugsafmæli um síðustu helgi og ein stelpa sem
var gestur þar sagðist ekki þola það hvernig ég sæti í sófan-
um í myndverinu. „Og svo ertu nú bara eins og ein af strák-
unum í þessum þætti,“ bætti hún við í neikvæðum tón.
Þú færð Fréttablaðið á kostnaðarverði
á 120 stöðum um land allt. Nánari
upplýsingar á visir.is/dreifing
Þú getur alltaf lesið Fréttablaðið frítt
á Vísi eða fengið sendan daglegan
tölvupóst með blaði dagsins. Nánari
upplýsingar á: visir.is/dreifing
FRÉTTABLAÐIÐ Á NETINU