19. júní - 19.06.1955, Blaðsíða 42

Vorið 1847 korna þær systur, Ágústa og Thora,
hingað til lands og dvelja með föður sínum á
Möðruvöllum.
Fátt talaði frú Melsted um þessa síðari dvöl sína
þar nyrðra, en heldur mun liún liafa verið dapur-
] pcr
Grímur hefir verið 57 ára þegar hann hlaut amt-
mannsembættið í síðara sinn. A bréfum systur
hans, húsfreyjunnar á Bessastöðum, er að heyra,
að hann hafi ekki tekið lífið létt. Hneigðist hann
nú nokkuð til drykkjar, og svo að Norðlendingar
— að minnsta kosti Skagfirðingar — Iiafi unað
stjórn lians illa. Þetta voru óróatímar og mörg veð-
ur í lofti. Til þessa bendir „Norðurreiðin", svo-
nefnda, þá er Skagfirðingar sóttu Grím heim vorið
1849, og „hrópuðu hann af“, eins og það var kall-
að.
Frú Melsted nrinntist á þennan atburð einu
sinni við mig örfáurn orðum. Þær systur, Ágústa
og Thora, sátu yfir föður sínum sjúkum, enda
andaðist liann fáum dögum síðar, 7 júní 1849.
Eftir lát föður síns dvelur Thora löngunr á
Bessastöðunr hjá föðursystur sinni. Starfrækti hún,
ásamt Ágústu systur sinni, stundunr skóla á vetr-
um fyrir ungar stúlkur í Suðurgöru 2 í Reykjavík.
sama húsinu og Jónast Hallgrímsson bjó eitt sinn
í. 1853 hafa þær systur ferðast til Dannrerkur, en
það ár lézt móðir þeirra. Tlrora hefir brátt lrorfið
aftur til íslands, og hjá frændkonu sinni á Bessa-
stöðum er hún 1856, þegar Dufferin lávarður
heinrsækir ísland. Set ég hér lauslega þýddan kafla
úr bók lians, Letters from higli Lattetudes um
heimsókn hans til Bessastaða.
„Þegar við stigum af baki, var sem birti yfir. Á
móti okkur tók öldruð, ástúðleg lrefðarkona og
kynnti rektorinn okkur félaga, hvem af öðrum
fyrir lrenni. Með látbragði, sem hæft hefði drottn-
ingu, leiddi lrún okkur inn í bezta herbergið í
húsinu og bauð okkur sæti í legubekknunr — heið-
urssæti herbergisins.
Nú var borið fram kaffi, ásamt tvíbökum og
sætu brauði. Við framreiðsluna naut frúin aðstoð-
ar frændkonu sinnar ungrar. Hún var föl senr
lilja, hafði í öllu á sér snið hefðarkvenna. Svo bar
hún nafnið ,,Þóra“, sama nafnið og frú Hákonar
Hlaðajarls.
Vér kunnum því illa að sjá fyrirkonur heimilis-
ins ganga oss um beina, og það lá jafnvel við, að ég
sprytti á fætur og tæki af þeim diskana, þeim auð-
vitað til mikillar skelfingar. En nú lrefir mér lærzt
að þiggja þjónustu þeirra með frjálsmannlegum
r irðuleik, eins og félagar nrínir, og jafnvel óbland-
inni ánægju, einkum ef stúlkan er eins fögur og
Miss Þóra.
Það jók og nrjög á ánægjuna, þegar ég komst að
því, að unga stúlkan talaði dálítið frönsku, svo nú
þurftunr við ekki lengur „túlk“ til að ræðast við.
Það het'ur fleirum en okkur þótt það lítt fullnægj-
andi.
Frúin býr ein. Sonur hennar, sem ég hefi þá
ánægju að þekkja, er í útlöndum, að leita sér frama
og auðga anda sinn. Henni, móðurinni, er það
nóg, að vita hann bera höfuðið lrátt meðal prinsa
bókmennta- og stjórnnrálamanna."
Þetta sama sunrar, 1856, kom liingað til lands
franskur prins, bróðursonur keisarans mikla. Þeg-
ar Dufferin lávarður konr aftur til Reykjavíkur,
segir hann frá dansleik, er lraldinxr var á skipi því
er prinsinn var á. Læt ég Dufferiir hafa orðið:
„Ég lrafði þamr heiður að færa í dansinn Miss
Þóru frá Bessastöðum. Hvernig sem á því stóð, var
ég ekki leirgur í skugga hiirs föla airdlits, Þóru
fonraldarimrai’. Fg býst við, að mildu og blíðu
augun konunnar við lxlið mér hafi gagntekið lruga
minn.“
Þegar þetta skeður, er Tlrora Melsted 33 ára
gömul. Mér dettur í hug að skjóta hér inn í amr-
arri sögu, sem Thora Melsted sagði mér á einu af
síðustu árum sínum. Þau áttu öll lreima í Middel-
fart á Ejóni, oghlýtur Thora þá að hafa verið varla
tvítug.
Þeim systrum hafði verið boðið á dairsleik, og að
fengnu leyíi móður siirnar, bjuggu þær sig til far-
ar. Eir þá kom Grímur faðir þeirra heinr og bann-
aði þeim öllum að fara á dansleikimr. Eftir stmrd-
arþögn bætti frú Melsted við. „Þetta lrefir víst ver-
ið rétt.“
Það var sem sársaukans og vonbrigðairna gætti
emr í röddinni eftir þessi mörgu, mörgu ár.
Dvalar sinnar á Bessastöðum mimrtist frú Mel-
sted ávallt með óblandinni áirægju. „Það voru
dýrðlegir dagar,“ sagði hún, „þegar ég mátti sitja
við fagrar hamryrðir tímum saman," um leið og
hún sýndi okkur tvö sjöl, sem hún hafði saumað í
og þær systur brúkuðu til viðhafnar, þegar þær
gengu til altaris, eða við önnur mjög hátíðleg
tækifæri.
Grímur amtmaður og kona hans hafa, án efa,
látið sér nr jög airnt um uppeldi barna simra og þær
19. JÚNÍ
28