19. júní - 19.06.1959, Side 27

Norður á Vatnsnestánni, þar sem hafrænan er
úrsvölust, en vorið yndislegast, byggði kona sér bæ.
Ekki væri það í frásögur færandi, hefði hún ekki
að mestu leyti reist hann sjálf, sótt til hans efni-
við langa leið, brotið sér land, orðið landnámskona
á tuttugustu öldinni.
Kona þessi heitir Guðbjörg Jónasdóttir og býr
að Sellandi í Þverárhreppi. Enn einu sinni er ég
komin í heimsókn til hennar og geng heim trað-
irnar að hlýlega torfbænum.
„Er þér sama, þótt ég birti við þig viðtal?“
spurði ég, þegar hún hafði leitt mig til stofu.
„Méi' er sama um allan sannleikann,“ var svar-
ið. Guðbjörg er óvön að hafa mörg orð um lítið efni.
„Hvenær fórstu að byggja?"
og aldrei hefur hann yfirgefið mig og mina, sá ei-
lífi góði líknarandi.
Ég harma það mjög, að glatazt hafa að miklu
leyti erindin, sem Hjálmar lét fylgja kistlinum,
en þeim ljóðum var stefnt til himins, og hef ég
fyrir því orð föður míns.
Ingibjörg Jóhannsdóttir.
Landnámskona
á tuttuauótu öídinni
„Arið 1941. Ég var orðin svo gömul, að ég sá,
að þetta mátti ekki dragast, kraftarnir væru að
verða búnir. Fyrsta hugsun mín var að liafa allt
sem ódýrast, vildi aldrei skulda og taka deildar-
ábyrgð eins og piltarnir, kaus heldur að kaupa
eitthvað, sem með þurfti, fyrir hvert dilksverð en
láta það fara upp í vexti af skuldum, fyrirfram-
brúkun afurða er böl í búi.“
Síðustu setningunni fylgdi svo mikill sannfær-
ingarkraftur, að mér rann kalt vatn milli skinns
og hörunds. Og hún heldur ófram.
„Þegar ég var að hugsa fyrir búskapnum, sá ég
fram á, að ég gæti haft mikið til fæðis, klæðis og
skæðis. Ég gæti framleitt mjólk, smjör, skyr, kjöt,
tólg og kartöflur. Ég gat spunnið, prjónað og saum-
að allar hversdagsflíkur, gert mér skó, steypt mér
kerti i strokk; til eldsneytis gæti ég haft mó. Úr því
að ég gat haft svo mikið heima, sá ég ekkert til
fyrirstöðu, að búskapurinn blessaðist, en ég forð-
aðist að ráðfæra mig við nokkurn mann, allir hefðu
talið það ráðleysu eina.“
„Hvernig gekk þér að fá landrými?“
„Ég fékk óræktarskika hjá Gesti í Krossanesi.
Eins og þú sérð, eru klettarnir hér efst, svo kom
kargaþýfi og flóablettur hér framan i. Ég man
ekki, hvort ég eða einhver annar steig landið í
kring, og gizkaði á, að það væri nálægt kílómetra
að hringmáli."
„Var ekki erfitt með aðdrætti?“
„Það gekk erfiðlega, ég var lengi að tinkla þessu
heim. En vegurinn kringum Vatnsnesið var alltaf
að lengjast, og að sama skapi óx von mín. Fyrsta
sumarið var ekki bílfært lengra en að Illugastöð-
um vestan megin, og þangað fór ég eina ferð með
kerruhest (nálægt 14 km leið). En að Ösum var
bilfært að austan, en ófær kerruleið. Það, sem ég
fékk þeim megin, varð ég að flytja á klakk (leið-
in 8 km).“
19. JÚNl
25