19. júní - 19.06.1959, Síða 28

„Og byggingin?“
„Það er gamla fjárhúslagið, allt úr klömbru-
hnausum, grjót neðan til og undir, reft upp og
þakið torfi. Fyrsta húsið, sem upp komst, var 14
álna langt, 7 álna breitt. Suðurendann innréttaði
ég til ibúðar. Norðurhlutinn er inngangur og
geymsla um austurkróna, en hægt að hafa skepn-
ur í hinni. Það mátti ekki tæpara standa, að ég
gæti heyjað nóg handa þeim, meðan ekkert var
sléttað, þurfti að kaupa hey eitt vorið.
Það var fyrst sumarið 1946, sem jarðýtan fór
hér um nestána. Þá var unnið hjá mér um haust-
ið. Ég jafnaði það með handverkum þá um haust-
ið og vorið eftir.“
„Fékkstu enga hjálp við vinnuna?“
„Smiður var hjá mér viku og svo drengur, sem
Gestur hélt. Hann hét þvi að koma næsta sumar
og hjálpa mér að byggja og stóð við orð sín.“
Nú varð hlé á samtali okkar. Guðbjörg fór að
eiga við kaffið. Hún hafði aldrei lært þá list að
vinna og tala samtímis. Hverju handbragði varð
að fylgja hugsun, hér þekktist ekki að vinna neitt
utangátta. Það var tilgangslaust að yrða á hana,
ég hafði lært það í skógerðinni forðum.
„Ekki má hugsa eða tala mikið um annað, þegar
skór eru verptir,“ hafði hún sagt. „Einkum er það
varasamt fyrir viðvaninga."
Nú gengur hún að vélinni, krækir upp hringj-
unum, bætir í, lokar aftur, staldrar við, meðan
hún lætur buna í ketilinn, og segir um leið:
„Líklega var það vorið, eftir að jarðýtan fór hér
um, sem ég gróf fyrir vatnsleiðslunni, ég man ekki,
að það væri um annað aukaverk að ræða það vorið.
Ég var búin að fá vatnið, áður en ég fékk símann.“
Og hún heldur áfram að sýsla og þagnar við.
Gengur að rósóttu dragkistunni, hallar lokinu var-
lega að veggnum, tekur upp kaffi, mola og alls
kyns sætabrauð, dregur upp dúk, tínir fram bolla
og teskeiðar, hagræðir öllu sem vendilegast á litla
borðinu undir glugganum og fer síðan að vélinni
aftur.
Hún hvorki vann hægt né hart, bara vann, stöð-
ugt, sífellt, án hiks, gamla verklagið, sem erill
kaupstaðalífsins hefur gert út af við. I augum Guð-
bjargar er vinna ekki aðeins verk, sem þarf að
leysa af hendi, heldur felur hún í sér takmark,
er eins konar prófsteinn á manngildið — getur
því aldrei verið auvirðileg.
Skyldi hún hafa farið eins að, þegar hún var
að velta klömbruhausunum, tildra timbrinu á
klakkinn, rogast með sperrustaurana? Ég gat ekki
séð hana fyrir mér, vissi aðeins, að alltaf hefði hún
haldið áfram, ekkert hefði hindrað hana.
I herberginu var allt eins og áður. Undir súð
stóð brúnmálað rúmið, með rauðköflóttri ábreiðu,
en andfætis annað minna, sem nam við gafl.
1 hinum endanum var rokkurinn, saumavélin,
skilvindan, sem breitt var yfir, jafnvel gamla járn-
reizlan með sprungna steinlóðinu hékk á sinum
stað; allt bar vitni um hirðusemi og nýtni, engum
hlut var ofaukið.
Von bráðar sat ég yfir rjúkandi kaffinu, en
Guðbjörg tyllti sér á kistulokið, hélt að sér hönd-
um og fór að tala um skepnurnar sínar likt og
forðum.
„Það vantar mikið á, að menn geri sér far um
að skilja skepnurnar, háttu þeirra og vit. Eitt
lambið var ákaflega veðurglöggt, en það var eng-
in forusta í því. Einn veturinn var veðrið fjarska-
lega óstillt og hríðarsamt. Einu sinni fer ég að
sækja féð, þá kom snögglega sunnanél. Þegar ég
kem með kindurnar að hliðinu, taka þær sprettinn
út og ofan í horn. Ég rek þær samt heim, en veður-
glögga lambið tafði ferðina, sem mest það mátti,
með alls kyns útúrdúrum. Skömmu eftir að þær
komu inn, batnaði veðrið og hélzt gott um daginn.
Þetta var byrjunin fyrir mér, að ég treysti því, að
kindurnar vissu betur um veðrið en ég. Eftir það
hef ég það svo, þegar veður versnar, að ég fer ná-
lægt þeim, kalla til þeirra að flýta sér. Það bregzt
ekki, að þær látast ekki heyra og halda áfram að
bíta, standi veðrið stutt. En þær eiga það líka til
að koma löngu fyrir innlátningu, og þá tek ég
ævinlega vel á móti þeim. Það veit alltaf á slæmt
veður.
Ég á gott með að sjá svona breytingar á skepn-
um, en á erfitt með að lýsa þeim. Eitt sinn var
orðið svo svellað fram undan dyrum, að ég varð
að fara norðar en venjulega, en það vildu kind-
urnar ekki. Þetta kvöld gátu þær með naumindum
klöngrazt yfir svellið. Næsta kvöld hikuðu þær
ekki við að fara krókinn á eftir mér, en ég varð
að forðast að líta aftur eða stanza, varð að halda
forustunni til að fipa þær ekki. Það er svo oft tæki-
færi til að gera svona smávegis fyrir skepnurnar.
Með því vinnst traust þeirra. Oft hef ég séð merki
þess, að þær hugsa um, hvað ég vilji helzt.“
„En þú eyðilagðir eina, sem var svo geðill?“
„Hún barði hinar á garðanum,“ var svarið.
„En hann kisi þinn?“
26
19. JtJNl