Fréttablaðið - 23.03.2011, Blaðsíða 46
23. MARS 2011 MIÐVIKUDAGUR30 ● fréttablaðið ● fermingar
Sumar fermingargjafir
hafa verið gefnar aftur og
aftur í 100 ár. Má þar nefna
kvæðabækur, Biblíuna og úr.
Aðrar hafa öðlast sess í seinni
tíð. Fermingargjafaauglýsingar
fyrri tíma gefa ágætis sýn inn í
tíðarandann hverju sinni.
Ein fyrsta blaðaauglýsingin hér-
lendis er snerti fermingargjafir
er frá árinu 1897 og birtist í Þjóð-
ólfi. Guðjón Sigurðsson auglýsir
þar vasaúr, nýjar birgðir af „beztu
Anker- og Cylinder-úrum“. Guðjón
stofnaði verslun sína árið 1894,
upphaflega á Eyrarbakka og síðar
í Reykjavík. Vasaúr voru lengi vel
með vinsælustu fermingargjöfum
drengja.
Ekki var gefið að börn fengju
sérstakar fermingargjafir á fyrri
hluta síðustu aldar. Flestir fengu
þó sálmabók, sem er líklega með
vinsælustu fermingargjöfum
fyrri tíma. Árið 1900 auglýsir
Bókaverslun Sigfúsar Ey-
mundssonar Sálma-
bókina nýju í
skrautbandi,
gyllta í snið-
um á 6 krón-
ur. Bækur al-
mennt hafa
alla tíð verið
vinsælar í pakka
fermingarbarna.
Orðabækur, kvæðabækur, ljóða-
bækur og skáldsögur. Árið
1908 var verslun Guðmundar
Gamalíels sonar í Lækjargötu með
fermingargjafir á við skáldsögu
Lew Wallace um Ben Hur.
Með veglegri fyrri tíma ferm-
ingargjöfum, sem sérstaklega
voru ætlaðar stúlkum, voru vand-
aðir íslenskir smíðisgripir úr
gulli og silfri sem voru þá gjarn-
an notaðir á fermingardaginn við
íslenskan búning. Má þar nefna
steypt belti, upphlutsbelti, brjóst-
nælur og skúfhólka úr silfri, gulli
eða gullhúðaða.
Húsgögn til fermingargjafa fóru
að verða vinsæl upp úr 1940 og í
auglýsingum var oft reynt að höfða
til fermingarstúlkna. Þannig aug-
lýsti verslunin Gamla kompaníið
v ið Hringbraut „t i lva ldar
fermingar gjafir fyrir stúlkur“ sem
voru kommóður í mörgum litum
og litlir fataskápar. Kommóður og
skatthol með spegli urðu reyndar
vinsæl næstu áratugi þótt útlit og
efniviður hafi verið misjafn
eftir því hvaða tíska
ríkti hverju sinni.
Þau voru úr
tekki árið 1970
og tekkhús-
gögn voru þá
með vinsælustu
fermingargjöfunum, bæði minni
einingar og svo svokallaðar Hansa-
hillur. Um 1985 voru basthúsgögn
vinsæl í fermingarherbergið, svo
sem bast ruggustólar og skrifborðs-
stólar á hjólum. Þá var algengt um
þær mundir að í stað einstakra
húsgagna; rúms, skriborðs og svo
framvegis, fengju fermingarbörn-
in yfirhalningu á herbergi sínu, þar
sem öllum húsgögnum var skipt út
og til að gera sérlega vel við ferm-
ingarbarnið var settur inn hljóm-
tækjaskápur í rósaviðarlíki með
hálfsjálfvirkum plötuspilara, gettó-
blaster eða jafnvel agnarlitlu sjón-
varpi. - jma
Vinsælar gjafir fyrri tíma
Alls kyns smíðisgripir við íslenskan
búning voru vinsælir til fermingargjafa
áður fyrr.
Plötuspilarar, útvörp, ipod-ar og aðrar græjur sem miðla tónlist hafa unnið hjörtu
fermingarbjarna.
Vasaúr voru auglýst
1897 í Þjóðólfi.
Húsgögn hafa lengi verið með vinsælustu fermingargjöfunum og á sjöunda og átt-
unda áratugnum voru þau oftar en ekki úr tekki; hillur, kommóður og skatthol.
Borgaraleg ferming nýtur vaxandi
hylli hérlendis. Þannig ætla 195
börn að fermast borgaralega í ár
en þau voru 166 á síðasta ári. Hope
Knútsson, formaður Siðmenntar,
telur gott orðspor ráða því að sí-
fellt fleiri velja þennan kost.
„Það er helsta ástæðan sem mér
dettur í hug. Þegar börnin ferm-
ast borgaralega eru vinir þeirra
og vandamenn viðstaddir, upp-
lifa athöfnina með eigin augum
og þannig fjölgar þeim statt og
stöðugt sem fara að velta þessum
möguleika fyrir sér.“
Margir tengja ferminguna fyrst
og fremst við kirkjulega athöfn þar
sem einstaklingurinn staðfestir
skírnarheit og játast kristni. Hver
er þá tilgangurinn með borgara-
legri fermingu ef slíkt stendur
ekki til? „Þetta er valkostur fyrir
þá sem vilja fagna tímamótum, góð
viðbót í flóruna,“ svarar Hope og
bætir við að fermingarbörnin læri
að auki margt gagnlegt.
„Þau fá sína fermingarfræðslu
eins og önnur fermingarbörn en
áherslurnar eru aðrar. Þannig ein-
blínum við á siðfræði, gagnrýna
hugsun og lífsleikni; jafnrétti, al-
menn mannréttindi, virðingu fyrir
trúarbrögðum og ólíkum skoðun-
um og mannleg samskipti eru
hluti af því sem við tökum fyrir.“
Hún getur þess að hvorki barn-
ið né foreldrar eða aðstandendur
þess þurfi að vera skráðir í Sið-
mennt til að geta fermst borgara-
lega.
„Skráning í trúfélög er heldur
engin fyrirstaða fyrir því,“ tekur
hún fram og vísar á heimasíðu
félagsins, sidmennt.is, þar sem
nálgast megi allar nánari upplýs-
ingar. - rve
Vinsæll valkostur
Þeim fjölgar stöðugt sem kjósa borgaralega fermingu. NORDICPHOTOS/GETTTY
Fermingargjöf sem gefur
Fermingarskeyti eða gjafabréf frá Hjálparstarfi kirkjunnar er gjöf
sem heldur áfram að gefa. Fermingarbarnið fær skeytið eða bréfið
í hendurnar en andvirðið rennur til jafnaldra fermingarbarnsins
sem býr við fátækt.
Sendu skeyti, það kostar 1.990 kr.
Eða gefðu fermingargjafabréf að upphæð 5.000 kr.
Þú færð skeytin og gjafabréfin á www.gjofsemgefur.is
eða pantar þau á skrifstofunni okkar, 528 4400.
Þú prentar út, sækir til okkar – eða við sendum fyrir þig.
Einfalt og gleðilegt.
Óskalistinn minn:
Rúm
Myndavél
Svefnpoki
Ipod
Webcam
Handklæði
Teppi
Orðabók
Hálsmen
Svo væri gaman að fá
pening og „Gjöf sem
gefur“. Mig langar til
að einhver sem er ekki
eins heppinn og ég fái
að njóta með mér.
www.gjofsemgefur.is
Við systkinin erum munaðarlaus.
1.990 kr. fermingarskeyti á
Íslandi dugar fyrir 4 hænum.
Þær gefa okkur fullt af eggjum.
Eða við gætum fengið sparhlóðir.
Þá færi ekki allur dagurinn í að
leita að eldsneyti og við
hefðum meiri tíma til að læra.
5.000 kr. gjafabréf á Íslandi
myndi gefa okkur 2 geitur.
Namm! Mjólk og kjöt, ekki
lengur bara maísgrautur!
Eða kannski reiðhjól. Þá
kæmist ég á markað með
uppskeruna okkar og við
fengjum pening fyrir ýmsu
sem okkur vantar.
Óskalistinn minn: