Faxi - 01.03.1964, Page 4

Ljóðsvanur Islands er lótinn
Nú ljóðsvanur íslands er látinn,
vér lútum í hljóðri þökk.
Þjóðskáldið Davíð Stefánsson andaðist
á Akureyri 1. marz síðastliðinn og var
jarðsunginn í Möðruvallakirkju 9. s. m.
Davíð Stefánsson var fæddur í Fagra-
skógi við Eyjafjörð 21. janúar 1895, sonur
hjónanna Rangheiðar Davíðsdóttur, systur
Olafs Davíðssonar þjóðfræðasafnara og
Stefáns Stefánssonar bónda og alþingis-
manns. Sakir heilsubersts tafðist Davíð
nokkuð við nám í æsku og lauk því ekki
stúdentsprófi fyrr en 1919, en það ár kom
út fyrsta ljóðabók hans, Svartar fjaðrir.
Alls komu út eftir hann um tíu ljóðasöfn,
fjögur leikrit, skáldsaga og ritgerðasafn.
Hafa verk þessa ástsæla skálds margsinnis
verið prentuð í heildarútgáfum. Fyrstu
verðlaun hlaut Davíð í samkeppni um há-
tíðaljóð vegna Alþingishátíðarinnar á Þing-
völlum 1930. Svo vinsæll var hann þá orð-
inn með þjóðinni, að engum kom sú verð-
launaveiting á óvart, enda átti hann þá
þegar hug allra landsmanna.
Árið 1925 gerðist Davíð bókavörður á
Akureyri og gegndi því starfi lengi
síðan. Hann hafði ferðast víða erlendis um
dagana, einkum um Norðurlönd, Austur-
Evrópu og til Italíu. Hann var heiðurs-
borgari Akureyrarbæjar, þar sem hann
lifði lengst og starfaði.
Hér skal ekki gerð tilraun til að rita
minningargrein um hið látna þjóðskáld,
enda væri það að bera í bakkafullan læk
þessa dagana, þar sem svo margir mér
færari hafa höndum til tekið.
Minning Davíðs Stefánssonar mun varð-
veitast á spjöldum sögunnar og ljóð hans
ylja þjóð vorri á meðan íslenzk tunga er
töluð.
Frá því ég var í föðurgarði, hef ég unn-
að ljóðum Davíðs og svo mun vera um
flesta jafnaldra mína og aðra samferða-
menn. Hann söng sig strax með Svörtum
fjöðrum inn í vitund þjóðarinnar, sem
dáði hann sem sinn höfuðsnilling og önd-
vegisskáld, er sveif yfir vötnum hennar og
tilveru, fyrst á sínum Svörtu fjöðrum, síð-
ar gullroðnum. Hann var boðberi fegurð-
ar og manngöfgi, nokkurskonar safngler
alls hins góða og hreina, jafnframt því
sem hann var málsvari lítilmagnans.
Hann var sannur maður og skáld af
guðs náð. Oskabarn lands síns og þjóðar.
Davíð Stefánsson
frá Fagraskógi.
Hér skal að lokum tilfært eitt erindi úr
kvæðinu: „Þú sem eldinn átt í hjarta“ og
birtist í Svörtum fjöðrum:
Þú átt lönd til yztu ósa,
elfur, fossa og hæstu tinda.
Þú átt eldfjöll öll, sem gjósa,
ofurmætti hafs og vinda,
angan hinna rauðu rósu,
regns og sólar gróðrarmátt,
hamingjunnar hjartaslátt,
hugsjónanna andardrátt,
draumanætur, daga ljósa,
djúpsins gull og loftið blátt.
I ljóðabókinni „I dögun“, sem út kom
1960, kennir margra grasa, — þar drýpur
smjör af hverju strái. Eða hvað segja
menn um kvæðið Skiptapar:
Því fylgir alltaf sorg að eiga syni,
þó séu þeir af landsins bezta kyni
og vinni marga vaska dáð.
Það eru lög, að skuggar fylgi skini —
og skip er þessum lögum háð.
I djörfum leik er dulin reisn og hætta.
A djúpið leggja synir hraustra ætta
með glæstar vonir, glaða lund.
En oft er eins og leiðsögn góðra vætta
sé lokið eftir skamma stund.
Það væntir enginn vatns í þurrum brunni,
en víða leynist dý í freðnum runni
og klökkvi bak við kaldan svip.
En sá er heitast sokknu fleyi unni
mun sárast harma — önnur skip.
En sá mun léttast sorgarfregnum taka,
er safnað hefur mestum innri klaka
og hæðir viðkvæmt hjartaþel.
Við honum munu vængir bleikir blaka,
unz brestur þóttans klakaskel.
Þið minnizt þess, sem mikið viljið láta,
að meðan börnin harma sína játa
á hugur ennn sinn hreina skjöld.
Sú þjóð er heimsk, sem þorir ekki að gráta
af þægð við blinduð myrkravöld.
Sjá hann, sem átti hæsta stjörnusalinn,
gat horft af si'nu fjalli, einn og kvalinn,
á brotin skip og blóðug torg.
Svo gekk hann eins og gestur niðrí dalinn
og grét þar yfir furstans borg.
Sjö eru spjót í brjósti blíðrar móður.
Þó blessar hún sitt lif, sinn höggna gróður,
sem áður skreytti skógarlönd.
I hverri byggð er bleikt og opið rjóður
og brotið skip við hverja strönd.
Slíka gullstrengi átti gígja Davíðs Stef-
ánssonar og því mun hann, þrátt fyrir
líkamsdauðann, lifa með þjóð sinni, sem
blessar minningu lárviðarskáldsins góða
og varðveitir hana um aldir.
H. Th. B.