Faxi - 01.12.2000, Blaðsíða 11

FAXI JÚLABLAD 20110
kórsöng eða hljóðfæraslætti, enda varla
von til þess. En þegar kvöldskóla lauk,
var ekki um fleiri menntastofnanir að
raða, sem í Keflavík byggju nemendur
undir lífið. Og þá vaiðaðgera sér grein
fyrir því, hvort framtíðin lægi í fiski,
iðngreinum, verslunarstörfum, eða þá í
því að hleypa heimdraganum og halda
dl annarra bæjarfélaga til að stunda
skólanám. Hin síðari ár höfðu ýmsir
orðið til þess að sækja á vit menntagyðj-
unnar. Nokkrir farið til Reykjavíkur,
a&'ir norður á Akureyri, einnig hafði
verið leitað til héraðsskólanna. í næsta
húsi við mig bjó ungur maður, nýkom-
inn heim frá námi. Þar knúði ég dyra,
hvattur af foreldrum mínum og þeirri
innri vissu sjálfs mín, að ekki kæmi
annað úl greina en freista gæfunnar á
lengri skólastigum en kvöldskólinn
hafði boðið upp á. Og Bjöm Stefánsson,
eða Bjössi í Sparisjóðnum, eins og hann
var alltaf kallaður, þar sem hann bjó í
bankastofnuninni, seni faðir hans veitti
forystu, tók mér af sinni alkunnu ljúf-
mennsku og þar bætti ég við mig í
kvöldtímum hjá honum. En hann vildi
heldur búa mig undir inntökupróf í
Verslunarskólann, þar sem hann hafði
numið, heldur en Menntaskólann. Eg
var ekkert að setja það fyrir mig, enda
þótt sú hugsun hefði fylgt mér frá því
ég fór að gera mér grein fyrir sjálfum
mér og ætlunarverki mínu, að ég hlyti
að gerast prestur. Sem krakki hafði ég
þegai' farið að æfa mig í því að tóna og
prédika yfir félögum mínum, skrýddur
pilsi í hempu stað og þótti takast nokk-
uð vel. En hví skyldi ég vera að bijóta
heilann um það, sem var svona langt í
burtu, þegar um var að ræða að komast
í lengra nám? Teningnum var því
kastað, eins og hjá Sesari gamla fað-
um, og nú var tekið úl við að búa sig
undir Verslunarskóla íslands. En gam-
an er að hlaupa fram fyrir sjálfan sig í
svona úlfellum og benda á það, að það
var þá eiginlega allt honum Birni Stef-
ánssyni að kenna eða þakka, að ég vaiö
fyrsti presturinn úr Verslunaiskólan-
um. En það er nú önnur saga.
En hitt gleymist ekki í þessu sam-
bandi, þegar ég hélt úl Reykjavíkur í
fylgd móður minnar úl þess að knýja
dyra hjá Inga Þ. Gíslasyni, bróður Vil-
hjálms, skólastjóra Verslunarskólans.
Feimnin var svo sannarlega fylgikona
mín í það skiptið eins og svo oft, og
ekki dró úr henni, þegar ég sat í stofu
higa og andaði að mér því lofti, sem
mér fannst aldrei hafa fyrr leikið um vit
Félagarnir seni stofnuðu spilaklúbb á námsárunum í Verslunarskólanum og
spila enn: Árni Steinsson, Ólafur, Guðjón Eyjólfsson og Gísli V. Einarsson.
Bókarhöfundur Björn Jonsson og Olafur
mín. Bækur hafði ég umgengist og læit
að meta þær, bæði vegna innihalds og
ytri búnaðar, en þama var hægt að finna
í loftinu áhrif bókanna. Ekki af ryklykt
eða bókbandssterkju, heldur fannst rnér
þá þegar eins og í Inga Þ. söfnuðust
áhrif þeirra og mótun þeima á annan
hátt en ég hafði fundið andspænis
nokkrum manni öðrum. Það var friður
yfir heimili og rótgróinn menningar-
svipur. Ekkert virtist nýtt og samt höfð-
aði það ekki úl gesta eins og gildi ald-
ursins hefði eitt ráðið vali. Allt þjónaði
ákveðnum tilgangi og hann var sá að
vera ramrni utan um þennan mann,
sem þama tók á móú mér og mömmu
heima hjá sér og opnaði mér heim sinn,
í það minnsta sntá rifu með því að ýta
hurð frá stöfum, svo að ég fékk að
skyggnast þar inn fyrir með fyrirheiti
um meira. Og ekki minnkaði lotningar-
lull afstaða mín við það, að liann skyldi
þéra mig, strákhvolpinn. Og mikið var
ég feginn því, að mömmu var ekki
eifitt að finna hugsunum sínum orð og
vaið ekki þeirri feimni að bráð, sem al-
gjörlega hefti tungu mína og hlýtur að
hafa gert mig líkastan þroskuðum
tómata í frarnan. En árangur heim-
sóknarinnar varð sá, að ég fékk að sitja
síðustu tímana fyrir próf í undirbún-
ingsdeildinni, sem Ingi veitti forstöðu
og prófið stóðst ég.
Þelta var því merkilegt sumar. Svo
merkilegt, sökum eftirvænúngarinnar
að byija í skóla að hausú, að ég sann-
færði sjálfan mig um það, að útvarps-
þulurinn hefði sagt fyrsti en ekki
fimmti, þegai' kallað var til eins bekkj-
ar Verslunarskólans um að mæta hálf-
um mánuði íyrren aðrir bekkir. Og svo
var sannfæringarkrafturinn mikill, að
jafn tölvís maður og Guðjón Eyjólfs-
son, síðar endurskoðandi, lét hrífast
með og fór sömu fýluferðina og ég. En
við setturn þetta svo sem ekkert fyrir
okkur og hálfi mánuðurinn til skóla-
setningar var hreint ekki lengi að líða.
Og allt í einu stóð ég þá með töskuna
mína í pínulitlu herbergi að Sjafnargötu
2, þar sem ég átti að leigja, en borða í
næsta húsi hjá móðurbróður mínum,
Skúla Ágústssyni og konu hans frú El-
ínu Kjartansdóttur. En hjá þeim vaiðég
síðan skólaveru mína alla og undi vel.
Mamma stóð þama hjá mér í her-
berginu og það var í sjálfu sér gott að
pabbi hafði ekki getað kornið með vegna
vinnu sinnar, af því að við hefðum
hreint ekki komist þama öll fyrir, eftir
að dívaninn og litla skrifborðið með ein-
um stól hafði tekið upp megin hlutann
af gólfplássinu. Og þá var kornið að
því, að ég ætú að fara að kveðja hana
mömmu til þess að búa þama. Þá viil-
ust öll hlutfóll með vegalengdir og tíma
hafa breyst svo einkennilega, að það
urðu ekki lengur tæpir 50 kílómetrar og
hálfur annar tími í bíl á milli okkar,
heldur virtist það miklu lengra heldur
en mér fannst löngu seinna eftir þrett-
án og hálfs klukkutíma flug milli
Reykjavíkur og New York og síðan
helming þess tíma áfram til Norður-
Dakota, þar sem heimili mitt átti eftir
að veiða á fimmta ár. En það er nú
reyndar önnur saga. En það sem bjarg-
aði mér þama í litla herberginu í húsinu
hans Sæmundar Ólafssonar, þegar ég
var að kveðja hana mömmu mína
elskulegu og sá fram á þennan „óra-
langá' aðskilnað, var það, að allt í einu
varð hún lítil og kveið svo óskaplega
fyrir því að skilja strákinn sinn við sig.
Og ég get enn heyit orð hennar eftir all-
an þennan tíma, þegar hún sagði í sam-
blandi alvöm og gamans, þar sem kær-
leikurinn einn réði þó orðum: „Æ, Óli
minn, viltu ekki bara koma heim með
mér aftur og fá þér eitthvert starf sem
þér gæti fallið, eins og t.d. við verslun.
Þú þarft svo sem ekki að vera með próf
úr Verslunarskólanum til að geta af-
greitt í búð.“ En þá var nú ekki hægt
fyrir menntamann eins og mig að fara
að vatna músum. Og það vaið svo
merkilegt að geta verið stór og sterkur
og leggja þannig handlegginn yfir
mömmu, sem allt í einu vaið ekki sú
stóra, mikla mamma, sem ég hafði
alltaf ímyndað mér óhagganlega, held-
ur hálfpartinn einmana fyrir fram, rétt
eins og ég, við úlhugsunina um að sjá
litla strákinn sinn orðinn svona stóran
og vera að halda út í heiminn, þar sem
skjól bernskuheimilisins kæra náði
ekki lengur allskostar að vemda hann.
Núna get ég þá líka viðurkennt það, að
FAXI 59