Morgunn - 01.06.1994, Blaðsíða 36

MORGUNN
ummæli, að gætir þú sannfærst um sannleik upprisunnar, skyldir
þú kasta öllum efasemdum þínum á glæ, enda væm þær þá allar
saman fánýtar og þá sagðist þú skyldir verða kristinn að meiru en
nafninu einu.“
Athyglisvert er að þeir félagar Haraldur og Guðmundur áttu tíu
ámm seinna eftir að vinna saman að sálarrannsóknum í Tilrauna-
félaginu sem áður er nefnt. Báðir urðu þeir sannfærðir um, að þau
óvenjulegu fyrirbrigði, sem þar komu fram væra ósvikin, þó svo
þeir legðu gjörólíkan skilning í merkingu þeirra. Haraldur átti
einnig eftir að skilja betur þann trúarefa sem lá að baki sumra ljóða
Þorsteins og þegar Þorsteinn lést árið 1914 var Haraldur fenginn til
að sjá um útförina sem ffam fór í Fríkirkjunni og flutti hann þar
langa og athyglisverða líkræðu. Hann hafði þá margt gott um
þennan foma andstæðing sinn að segja, enda hafði beiskja
Þorsteins í garð kristinnar trúar minnkað mikið seinustu æviár
hans. Eítirfarandi kaflar em úr ræðu Haralds yfir líkkistu Þorsteins
Erlingssonar.
Ur því að það féll í mitt hlutskifti, að mæla hér nokkur orð við kistu
hans þá langar mig til að lýsa yfir því að ég erfi ekki við hann
hörðu orðin um kirkjuna. Mér finst ég skilja, hvemig þau em til
orðin, og sá sem skilur, fyrirgefur alt.
I vöggugjöf hafði hann eignast gagnrýninn og efagjaman hug. Og
þeir, sem svo em gerðir, taka snemma að velta fyrir sér þyngstu
ráðgátum tilvemnnar, einkum ef gagnrýnigáfunni iylgir þrá til þess
að skilja sem bezt tilgang tilvemnnar; en sú þrá er í insta eðli sínu
náskyld því, er vér neínum trúarþörf. Hana eigum vér vafalaust öll
i einhverri mynd, en mjög misjafnlega rík er hún í oss.
í hrifning hans af jafnaðarmennskunni er og mikið af
sannkristilegu hugarfari; sú hreyfing er í insta eðli sínu gerkristin,
þótt hún enn af skammsýni víðast hvar varpi trúarbrögðunum frá
sér, í stað þess að leita þar öflugustu ástæðunnar fyrir réttmæti sínu.
Þessi deila um ljóðabókina Þynia og samband Haralds og
34