Musica - 01.07.1948, Blaðsíða 7

Frœgir erlendir tónsnillingar IV.:
Sir Tonrtas Beecham
Það má segja, að tveir menn hafi skapað það tón-
listalíf, sem nú er í Englandi, en það eru þeir Sir
Henry Wood og Sir Tlhomas Beedham.
Þó að Royal Philharmonic Society hafi starfað frá
árinu 1813 var ek'kert fjör í hinu brezka tónlistalífi
fyrr en Sir Henry Wood hóf hina þekktu hljómleika
sína í Queens Hall 1895. I nær 50 ár stjórnaði Sir
Wood þessari star'fsemi, og þótt hann væri enginn af-
burða stjórnandi, skapaði hann með þessum hljóm-
leikum sínum þann grundvöll, sem margir listamenn
hafa byggt alla sína framtíð á.
Hinn maðurinn, Sir Thomas Beedham, er áreiðan-
lega mesti hljómsveitarstjóri, sem Bretar ihafa átt. Og
um allan heim er.litið á Sir Thomas sem einn fágað-
asta hljómsveitarstjóra, sem uppi er.
Sir Thomas hefur aldrei þekkt peningavandræði
og hann hefur með eigin peningum stofnað eigin
hljómsveitir og þannig getað komið áhugamálum sín-
um í framkvæmd.
Faðir hans var barón, Joseph Beeoham að nafni, er
græddi offjár á svo nefndum Beeoham-pillum. Voru
pillur þessar hreinasta plága í flestum löndum Evrópu
og gamli Beedham auglýsti þær með eftirfarandi hend-
ingu:
„Hark, tihe herald angles sing,
Beeoham pills are just the thing“.
En fyrir þann óhemjugróða, sem gamli Beecham
fékk af pillunum, lánaðist syni hans að lyfta ensku
menningarlífi þangað, sem það er í dag.
Thomas Beedham fæddist 1879 í Lancashire á Eng-
landi. Sjö ára að aldri kynnti hann sér Wagner parti-
turana. Tíu ára að aldri stjórnaði hann í fyrsta sinn
áhugamannahljómsveit en tók nokkru síðar við stjórn
hinnar frægur Hallé-lhljómsveitar, eftir að þýzki hljóm-
sveitarstjórinn Hans Ridhter hætti. Jafnframt fékk
hann beztu menntun, er völ var á og skapaði það
grundvöllinn undir hina miklu fágun, er hann sýnir.
Hann stjórnaði nú hinum og þessum hljómsveit-
um, en var ekki ánægður með að vera gestur hjá
öðrum og 1906 stofnaði hann eigin hljómsveit, er
hann nefndi „The New Symphony Orc.“ og hafði
hana í tvö ár, en stofnaði síðan aðra, er bar hans eigið
nafn „The Beedham Symphony Orc.“.
Arið 1910 hóf hann uppfærslur á söngleikjum, fyrst
í Covent Garden, og síðar í Drury Lane.
Arin fyrir og eftir fyrri Iheimsstyrjöldina uppfærði
hann fjölda söngleikja og voru uppfærslurnar mjög
vandaðar. Fyrir utan hina venjulegu söngleiki upp-
færði hann marga af hinum nýrri leikjum, eins og
t. d. „Peleas og Melisande“ eftir Debussy, Elektra og
Salome eftir Strauss o. fl.
Því var haldið fram, að þessar uppfærslur hefðu kost-
að hann um það bil eina miljón punda (26 miljónir
ísl. kr.). Beecham hefur sjálfur svarað þessum ágisk-
unum: „Uppfærslurnar hafa tæplega kostað mig eina
miljón punda, en ég fékk eitt sinn kunningja minn
til að reikna það út fyrir mig, og er ég heyrði upp-
hæðina féll ég í yfirhð og það varð að lífga mig við
með koníaksglasi".
Beedham er heimsmaður, og er frjálsmannlegur og
óþvingaður í öllum hreyfingum og á hljómsveitar-
MUSICA 7