Morgunblaðið - 28.11.2008, Page 19

Fréttir 19ERLENT
MORGUNBLAÐIÐ FÖSTUDAGUR 28. NÓVEMBER 2008
Eftir Kristján Jónsson
kjon@mbl.is
NOKKURRA vikna reiptogi á
íraska þinginu lauk í gær þegar
traustur meirihluti náðist fyrir
samningi við Bandaríkjamenn um
öryggismál og brottflutning er-
lendra herja frá landinu. Gert er ráð
fyrir að smám saman verði fækkað í
liðinu og þeir síðustu hverfi á brott í
árslok 2011 en erlendir hermenn
verði ekki lengur á götum borganna
eftir mitt árið 2009. Umboð örygg-
isráðs Sameinuðu þjóðanna, sem
samþykkti á sínum tíma veru liðsins,
rennur út 31. desember nk.
Fjölmenn mótmæli hafa verið
gegn samningnum, ekki síst í Bag-
dad en þau hafa að mestu farið frið-
samlega fram. Málamiðlun náðist á
síðustu stundu á þingi í gær um að
haldin yrði þjóðaratkvæðagreiðsla
um samninginn í maí næsta ár.
Um er að ræða vatnaskil í þróun
mála í Írak. SÞ veittu stjórnvöldum í
Bagdad á sínum tíma heimild til að
gera sérstakan samning við Banda-
ríkin um framhald mála eftir að um-
boðið rynni út og nú munu Banda-
ríkjamenn þurfa að hafa mun meira
samráð við Íraka. Sett verða tak-
mörk á heimild Bandaríkjamanna til
að efna til húsleitar, að sögn The
New York Times.
Málefni erlendra verktaka á veg-
um Bandaríkjamanna, þ. á. m. ör-
yggisvarða Blackwater-fyrirtæk-
isins, sem hafa verið sakaðir um
morðárásir á óbreytta borgara, hafa
verið viðkvæm. Bandaríkjamenn
hafa neitað að láta íraska dómara
rétta yfir þeim en það verður nú gert
í sumum tilfellum. Einnig verða
bandarískir hermenn sem fremja al-
varlega glæpi að hlíta íröskum lög-
um sé afbrotið framið þegar þeir eru
utan herstöðva sinna og í leyfi.
Ríkisstjórn sjía-arabans Nouri al-
Malikis forsætisráðherra sagði
samninginn mikilvægan áfanga.
Hann væri undanfari þess að Írakar
yrðu raunverulega herrar í eigin
landi. En hreyfing sjíta-klerksins
Moqtada al-Sadrs hefur beitt sér
mjög gegn samningnum, hún vill að
erlenda liðið fari strax frá landinu.
Þingmenn Sadrs greiddu atkvæði
gegn samningnum og sögðu að um
svik við þjóðina væri að ræða.
Flestir vilja
erlenda liðið burt
Skoðanakannanir hafa að jafnaði
sýnt andstöðu meirihluta Íraka við
veru erlenda liðsins. En jafnframt
vilja aðspurðir í flestum könnunum
að liðið fari ekki fyrr en búið sé að
tryggja öryggi fólks í landinu.
Nú er svo komið að þótt enn séu
víða framin morð og efnt til
sprengjutilræða er ástandið ger-
breytt og bjartsýni almennings hef-
ur aukist verulega. Sem dæmi um
breyttar aðstæður má nefna að
íraskir læknar, sem flúið höfðu land,
eru nú farnir að snúa aftur heim.
Einna helst kvartar fólk yfir því
að hægt gangi að laga innviði eins og
raforkuver og tryggja drykkjarvatn.
Nóg er til af fé vegna aukinna tekjna
af olíusölu. En skortur á hæfum
embættismönnum og sérfræðingum
hefur tafið fyrir því að hægt sé að
nota troðfullan ríkissjóðinn til að
bæta kjör almennings.
Samið um brottför
erlendra herja frá Írak
Reuters
Matur! Bandaríkjamenn í Bagdad.
Í HNOTSKURN
»Hagur Íraka hefur vænk-ast mjög. Olíuframleiðsl-
an, sem stendur undir um 90%
gjaldeyristekna, er nú orðin
svipuð og fyrir innrásina.
»Tekjurnar eru að sjálf-sögðu mun meiri vegna
hækkandi olíuverðs.
Síðustu Bandaríkjamennirnir munu fara í árslok 2011
GRÆNLENDINGAR hafa nú tekið
fyrsta skrefið í átt til fullveldis og
geta tekið yfir 32 málaflokka sem
núna eru á hendi dönsku stjórn-
arinnar í Kaupmannahöfn. Nefna
má lögreglu, dómstóla og eftirlit
með matvælum og hráefnum.
En eins og bent er á í grein í Berl-
ingske Tidende getur orðið erfitt
fyrir Grænlendinga, sem eru um 56
þúsund, að standa undir öllum út-
gjöldunum, amk. þangað til tekjur
aukast af vinnslu náttúruauðlinda.
Þeir fá nú árlega sem svarar 70-80
milljörðum króna í stuðning frá
Dönum en ætlunin er að draga úr
þeim framlögum. Þessir peningar
eru nú notaðir til að greiða meiri-
hlutann af öllum opinberum út-
gjöldum Grænlendinga.
Sumt geta þeir strax tekið yfir,
þ. á. m. samgöngumálin en Danir
hafa samþykkt að halda áfram að
annast fiskveiðieftirlitið sem er af-
ar dýrt. En taki Grænlendingar
alla málaflokkana 32 yfir fylgja því
útgjöld sem nema 305 milljónum d.
kr. á ári, um sjö milljörðum ísl. kr.
Þegar er reiknað með halla á fjár-
lögum fyrir 2009 upp á 300 millj-
ónir d. kr. Dæmið verður því snúið.
kjon@mbl.is
Reuters
Fullveldið getur orðið
dýrt fyrir Grænlendinga
BRESKIR
bankamenn
reyna nú að róa
taugarnar ef
koma skyldi til
þess að þeirra
bíði „kleinuhring-
ir“, martröð hins
launatengda
starfsmanns sem
sér fram á rausnarlegar auka-
greiðslur við áramót.
Þótt fæstir slái hendinni á móti
ilmandi kleinuhringjum með
síðdegiskaffinu vill enginn heyra á
þá minnst í fjármálahverfinu City í
Lundúnum, þegar rætt er um auka-
greiðslur, enda fara þar tákngerv-
ingar hins ægilega núlls sem bíður
þess sem á 0 kr. í vændum í uppbót.
Er nú svo komið að efstu tvö pró-
sentin í launastiga fjárfestingar-
bankanna bresku horfa fram á 30
prósent samdrátt í aukagreiðslum.
Flestir bankamenn eru mun verr
settir og fer nærri því að þrír af
hverjum fjórum muni fá 50 til 70 pró-
sent minni aukagreiðslur en í fyrra,
að því er fram kemur í könnun
fyrirtækisins Armstrong Internatio-
nal.
Samkvæmt þessum tölum á hátt í
fjórðungur bankamanna á hættu, ef
svo má að orði komast, að fá engar
aukagreiðslur í ár, nokkuð sem
margir eru sagðir eiga bágt með að
trúa. Ætla má að vonbrigðin víki þó
fljótt fyrir þeirri ánægju að halda
starfinu í ljósi hópuppsagna síðustu
vikna, svo ekki sé minnst á spár um
að uppskeran verði enn rýrari á
næsta ári. baldura@mbl.is
Bankamenn kvíða
„kleinuhringjunum“ 90 ára afmæli
fullveldis á Íslandi
Dagskrá:
Þórarinn Eldjárn fer með ljóð
Ávörp flytja:
Styrmir Gunnarsson fv. ritstjóri
Katrín Jakobsdóttir alþingismaður
Kári Stefánsson forstjóri
Tónlistaratriði:
Egófónía III
Eydís Fransdóttir óbóleikari flytur Egófóníu III eftir Svein Lúðvík Björnsson
Diddú og Jónas
Sigrún Hjálmtýsdóttir syngur ættjarðarsöngva við undirleik Jónasar Ingimundarsonar
Aðgangur er ókeypis og allir velkomnir meðan húsrúm leyfir
Gunnlaugur Ingvarsson
Jón Steinn Ragnarsson
Árni Gunnarsson
Guðmundur Jónas Kristjánsson
Halldóra Hjaltadóttir
Jón Valur Jensson
Anna Ólafsdóttir Björnsson
Baldur Róbertsson
Kolbrún Hilmarsdóttir
Gunnar Dofri Ólafsson
Páll Árnason
Björn S. Stefánsson
Ragnar Sigurðsson
Guðrún Lárusdóttir
Undirrituð hvetja fólk til að fjölmenna í Salinn í Kópavogi á fullveldisdegi íslensku þjóðarinnar. Með því leggjum við okkar að
mörkum til varðveislu fullveldis landsins á viðkvæmum tímum í stjórnmálalífi og efnahag þjóðarinnar. Við leggjum áherslu
á vinsamleg samskipti og samstarf við aðrar þjóðir og hvetjum til opinnar umræðu um Evrópumál. Við teljum að aðild að
Evrópusambandinu fæli hins vegar í sér víðtækt framsal valds og réttinda til stjórnarstofnana ESB í Brussel, þar á meðal
yfirráð yfir helstu auðlindum landsins. Við teljum því að ESB aðild sé andstæð frelsi og fullveldi þjóðarinnar og samrýmist
ekki hagsmunum Íslendinga. Jafnframt teljum við ljóst að aðsteðjandi efnahagsvandi verði ekki leystur með aðild eða
aðildarviðræðum að ESB .
Þér er boðið til 90 ára afmælis fullveldisins í Salnum í Kópavogi
mánudaginn 1. desember. Samkoman hefst klukkan 17:00.
Hreyfing sjálfstæðissinna í Evrópumálum
Laugardagur 29. nóvember kl. 10.30
Í brennidepli
Hvað fór úrskeiðis?
Pétur Blöndal, alþingismaður, og Gylfi Zoëga, prófessor, ræða hvað
fór úrskeiðis í aðdraganda efnahagsvandans á opnum fundi í
Valhöll. Vörður - Fulltrúaráð sjálfstæðisfélaganna í Reykjavík
stendur fyrir fundinum og Sirrý Hallgrímsdóttir, MBA, og Garðar
Ingvarsson, hagfræðingur, eru fundarstjórar. Boðið verður upp á
kaffiveitingar.
Nánari upplýsingar um fundinn og félagsstarf sjálfstæðismanna má finna á
heimasíðu flokksins, www.xd.is, eða í síma 515 1700.