Morgunblaðið - 28.11.2008, Side 34

34 Minningar
MORGUNBLAÐIÐ FÖSTUDAGUR 28. NÓVEMBER 2008
✝ Björn K. Örvarfæddist í
Reykjavík 1. ágúst
1925. Hann lést á
St. Jósefsspítala í
Hafnarfirði 19.
nóvember síðastlið-
inn. Foreldrar
Björns voru Kjart-
an T. Örvar vél-
stjóri, f. 23.1. 1892,
d. 26.8. 1970 og
Clara Birgitta Örv-
ar (f. Hyrup), f.
12.8. 1896, d. 21.3.
1980. Systur
Björns voru Guðrún, f. 1916
(samfeðra), Maja, f. 1920, Anna
Sigrún, f. 1921, þær eru látnar,
og Jóhanna, f. 1927.
Björn kvæntist 2. ágúst 1952
Hönnu Mörtu Vigfúsdóttur, f.
Björn framkvæmdastjóri, f.
1959, maki Unnur Þorsteins-
dóttir forstöðumaður, f. 1958,
sonur þeirra Þorsteinn, f. 1989.
Björn ólst upp í Rafstöðinni v/
Elliðaár. Að loknu gagnfræða-
prófi lærði hann úrsmíði hjá
Sigurði Tómassyni. Björn rak
ásamt Ingvari Benjamínssyni úr-
smíðavinnustofu og verslun í
nokkur ár eða þar til hann
stofnaði innflutningsfyrirtækið
Sólfell, sem m.a. flutti inn Citro-
ën-bíla um árabil. Eftir að hann
seldi fyrirtækið hóf hannstörf
hjá Þór hf. Síðar vann hann hjá
Garðari Hinrikssyni hf og Vest-
firsku harðfisksölunni, en hætti
þar störfum árið 2006, þá 81
árs. Björn var meðlimur í Odd-
fellow reglunni. Alla ævi var
hann mikill áhugamaður um
flug og útivist.
Útför Björns verður gerð frá
Kópavogskirkju í dag og hefst
athöfnin klukkan 15.
16.9. 1928. For-
eldrar hennar voru
Vigfús L. Frið-
riksson ljósmyndari,
f. 1899, d. 1986 og
Nýbjörg Jak-
obsdóttir, f. 1906, d.
1994. Börn Björns
og Hönnu Mörtu
eru: 1) Björg mynd-
listarkona, f. 1953,
sonur hennar Kári,
f. 1979, kvæntur El-
ínu Gísladóttur,
dóttir þeirra Freyja,
f. 2006, 2) Kjartan
læknir, f. 1957, kvæntur Önnu
Birnu Björnsdóttur hjúkr-
unarfræðingi, f. 1956, og eiga
þau þrjú börn, Björn, f. 1983,
Guðrúnu Mörtu, f. 1988, og Re-
bekku Björg, f. 1990, og 3)
Í dag er faðir minn, Björn Kjart-
ansson Örvar, lagður til hinstu hvíld-
ar eftir stutt en erfið veikindi. Þótt
ljóst væri að hverju stefndi þá var
höggið sem fylgdi brottför hans
þungt og sársaukafullt. Sorg, reiði og
söknuður eru eðlileg viðbrögð á
svona stundu en á eftir kemur ein-
hver doði og æðruleysi sem fylgir ró
og sátt. Með sáttinni gefst nýtt tæki-
færi til að skoða aðstæður á hlutlæg-
an hátt og njóta þess að eiga hlýjar
og góðar minningar um ágætan
mann. Já, Björn faðir minn lifði bæði
frábæru og viðburðaríku lífi í þau 83
ár sem hann lifði. Hann getur verið
sáttur við ævistarf sitt og já, kannski
við örlög sín enda verða víst allir ein-
hvern tímann að kveðja. Hann var
kannski ekki tilbúinn til að deyja
núna og lengi vonaði hann að hann
gæti haldið áfram með hlutverk sitt á
meðal sinna nánustu.
Faðir minn var ekki mjög opinber
maður og hans stóru verk voru ekki
út á við heldur snerust þau um vel-
ferð fjölskyldu hans. Hann var fyrst
og fremst fjölskyldumaður. Þótt
hann væri hógvær og laus við að
trana sér fram þá var hann engan
veginn aðgerðalaus maður. Hann var
mjög forvitinn en ekki hnýsinn og
hann gat alltaf lært eitthvað af öllum
og fór yfirleitt ekki í manngreinarálit
þegar hann valdi sér viðmælendur.
Sjálfur man ég eftir löngum samræð-
um föður míns við ýmsa stórskrítna
einstaklinga um margvísleg málefni.
Stundum brást þolinmæði mín með
þessum eiginleika hans eins og til
dæmis á McDonalds-stað í Kentucky
í Bandaríkjunum 1992 þegar hann
lenti í hrókasamræðum við bæjar-
rónann þegar við hin vildum halda
ferð okkar áfram. Þessi eiginleiki
hans að geta hlustað gerði hann auð-
vitað að miklu betri manni og átti
hann auðvelt með að sjá aðrar óvin-
sælli hliðar á ýmsum málum. Hann
var mjög pólitískur en algjörlega
óflokksbundinn og mat menn eftir
málefnum. Þótt hann væri bæði Ís-
lendingur og Dani var hann þó fyrst
og fremst alþjóðasinni. Aðdáun hans
á öðrum þjóðum var oftast tengd
áhuga hans á tækni og vísindum
þessara þjóða og þannig varð hann
mikill Frakklandsvinur. Auðvitað
jókst sá áhugi eftir að hann fór að
flytja inn framúrstefnulega Citroën-
bíla frá Frakklandi. Þótt hann væri
þá ósköp venjulegur kaupsýslumað-
ur að selja bíla þá varð þetta líka hug-
sjón hjá honum að koma tækni þeirra
á framfæri við Íslendinga. Þessi
áhugi á tækni og ýmsum nýjungum
fylgdi honum alla ævi bæði í leik og
starfi.
Kostir hans og verðleikar voru
ekki öllum augljósir en ég hef séð
ýmsa af hans góðu eigileikum koma
fram, til dæmis í systkinum mínum
og ekki síst barnabörnum hans. Á
þessum síðustu vikum hef ég upp-
götvað hversu mikil áhrif hann hefur
haft á uppeldi barnabarna sinna sem
sakna hans mikið núna.
Ég vil fyrir hönd fjölskyldunnar
þakka Brynjari Viðarssyni lækni fyr-
ir hans hjálp og jafnframt mínu kæra
samstarfsfólki á lyflækningadeild á
St. Jósefsspítala. Þau sýndu okkur
enn einu sinni hversu frábær þau eru.
Móðir mín Hanna Marta kveður nú
mann sinn eftir 56 ára sambúð, sorg-
bitin en sterk enda verða minningar
um góðan mann hennar veganesti.
Kjartan Örvar.
Mig langar til að minnast tengda-
föður míns með öfáum orðum.
Ég kynntist Birni fyrir 30 árum er
ég kynntist syni hans Kjartani. Björn
tók mér opnum örmum eins og
Hanna Marta, konan hans.
Ég fann fljótlega hversu hlýr hann
var og elskulegur. Hann sagði kanski
ekki mikið en hafði sínar skoðanir á
málunum. Hann hafði þessa góðu
nærveru.
Björn var fæddur inn við Elliða-
árnar þar sem faðir hans var vélstjóri
við virkjunina. Hann ólst upp hjá for-
eldrum sínum og systrum. Þótti hann
frekar uppátækjasamur og veiddi
m.a. lax með berum höndum í Elliða-
ánum. Stundum kom hann blautur
heim, eftir að hafa dottið í ána. Ein-
hvern tímann sagði hann mér, að
hann hefði elt hanann um allt þar til
hann var allur og fékk skammir fyrir.
Systur hans hafa haft gætur á hon-
um.
Það hefur verið spennandi fyrir
ungan dreng að fylgjast með her-
mönnunum sem höfðu aðsetur þarna
við Elliðaárnar á stríðsárunum.
Björn var mjög handlaginn og
flinkur að teikna. Mér er sérstaklega
minnisstæð fjölskyldumyndin sem
hékk uppi á vegg í hjónaherberginu
sem hann teiknaði af konu sinni og
börnum eftir ljósmyndum.
Þau hjónin smíðuðu sér sumarbú-
stað uppi í Biskupstungum og þá kom
handlagni Björns berlega í ljós.
Ég vil þakka tengdapabba fyrir að
hafa komið og hjálpað okkur að
pakka búslóðinni okkar, þegar við
fluttum heim frá Iowa City. Hann
munaði ekkert um að koma út og
hjálpa okkur Kjartani að keyra
sendiferðabílinn (UHAUL) til Nor-
fork þegar við fluttum heim.
Ég vil þakka honum samfylgdina
og votta Hönnu Mörtu sem syrgir
mann sinn samúð.
Þín tengdadóttir,
Anna Birna Björnsdóttir.
Tengdafaðir minn, Björn K. Örvar,
er látinn. Það koma upp í hugann ótal
myndir frá þeim 27 árum sem við höf-
um átt samleið. Sterkasta myndin er
af heiðarlegum og góðum dreng,
dreng sem hafði háttvísi og mann-
kærleik í fyrirrúmi í öllum sínum at-
höfnum. Björn var greindur maður
með stórt hjarta og aldrei heyrði ég
hann leggja illt orð til nokkurs
manns. Ég held raunar að hann hafi
aldrei hugsað ljótar hugsanir. Sam-
ofinn þessum heilsteypta grunni var
Björn maður tækniuppgötvana og
mekaníkur, ævintýramaðurinn og
náttúrubarnið. Þessir eiginleikar
birtust einna sterkast í ást hans á
flugi og flugvélum. Á miðjum aldri lét
Björn svo drauminn sinn rætast og
festi kaup á eins hreyfils flugvél. Eins
og alltaf fór hann sínar eigin leiðir í
þeim efnum. Vélin var keypt í Frakk-
landi, þar var hún svo tekin í sundur,
flutt í pörtum til Íslands og svo sett
þar saman og gerð upp, nær ein-
göngu af honum sjálfum. Samfara
þessu fór hann í flugnám. Hann var
kominn með vængi og naut þess að
fljúga. Auk flugvéla skipuðu bílar
stóran sess í lífi Björns og þar áttu
þeir frönsku vinninginn sökum góðr-
ar mekaníkur og tækni. Hann stofn-
aði Citroën-umboðið og hóf innflutn-
ing á Citroën-bílum til landsins,
bílum sem var hægt að hækka og
lækka auk annarrar mekaníkur sem
ég kann ekki vel skil á. Vegna bílainn-
flutningsins þurfti Björn oft að
ferðast til Frakklands þar sem hann
kynntist franskri menningu og lífs-
háttum Frakka. Á sama hátt og
frönsku bílarnir áttu hug hans allan
heillaðist hann af frönsku þjóðinni.
Þegar Björn varð áttræður fór stór-
fjölskyldan til Parísar þar sem haldið
var upp á stórafmælið. Þessir dagar
sem við áttum þar saman eru
ógleymanlegir fyrir okkur öll, þarna
var Björn í essinu sínu með Hönnu
Mörtu sinni og þau eins og ungt og
ástfangið par.
Falleg mynd. Náttúrubarnið í
Birni birtist í mörgum myndum.
Hann hafði dálæti á allri útiveru, sér-
staklega fjallgöngum. Hann var létt-
ur á sér og átti það til að hlaupa frek-
ar en ganga. Starrar og þrestir fengu
sinn skerf af umhyggju Björns. Um
árabil hafa allir matarafgangar end-
að úti á túninu hans og þegar lítið féll
til var blandað saman haframjöli og
bræddu smjörlíki og bætt í fæðuk-
istuna. Til að gera fuglunum daga-
mun var svo boðið upp á rúsínur á
pallinum. Veislan átti það til að fær-
ast inn í hús þar sem sumir fuglanna
gæddu sér á rúsínum við morgun-
verðarborðið með Birni.
Björn var yndislegur maður, betri
tengdaföður er ekki hægt að hugsa
sér. Hann og Hanna Marta tóku á
móti mér opnum örmum og mér leið
strax eins og einni af fjölskyldunni.
Björn fylgdist alla tíð vel með öllu
sem börn, tengda- og barnabörn tóku
sér fyrir hendur og vildi hag okkar
allra sem mestan. Bera börnin hans
og Hönnu Mörtu þess best vitni. Við
tengda- og barnabörnin fengum
einnig að njóta ríkulega af góðsemi
Björns og fyrir það vil ég þakka.
Minningin um Björn mun lifa með-
al þeirra sem honum kynntust, því
hann var gæddur mörgum þeim eig-
inleikum sem við mannfólkið metum
mest í fari hvert annars, heiðarleika,
hjartahlýju, réttlæti, tryggð og góð-
Björn K. Örvar
✝ Lísabet Sigurð-ardóttir frá
Vermundarstöðum í
Ólafsfirði fæddist
þann 15. september
árið 1920. Hún and-
aðist á Hjúkr-
unarheimilinu
Sunnuhlíð í Kópa-
vogi að kveldi dags
21. nóvember sl.
Foreldrar Lísa-
betar voru Þórunn
Jónsdóttir, f. 14.12.
1890, d. 28.7. 1975
og Sigurður G. Jó-
hannesson, f. 11.9. 1891, d. 10.5.
1982. Systkini Lísbetar eru: Jón, f.
26.5. 1912, d. 6.11. 1996, Elínborg,
f. 19.10. 1913, d. 10.7. 2008, Sig-
urbjörg, f. 4.11. 1915, d. 16.8.
2008, Sigurjón Hólm, f. 19.8.1917,
Sumarrós, f. 5.12. 1918, d. 28.5.
2007, Sólveig, f. 26.5. 1924, Hann-
es, f. 4.9. 1925, d. 21.10. 1996.
Um þrítugt hóf Lísbet sambúð
með Davíð Þórðarsyni, f. 29.9.
1915, d. 12.4. 2007. Árið 1965
gengu þau í hjónaband á gaml-
ins í dag og langömmubörn eru
átta.
Lísbet ólst upp að Vermund-
arstöðum í Ólafsfirði og gekk í
skóla til 14 ára aldurs að Kvía-
bekk. Hún fór í vist á 16 ári að
Möðruvöllum hjá séra Sigurði
Stefánssyni og frú Maríu Ágústs-
dóttur og líkaði þar afar vel. Því
næst lá leið hennar í Húsmæðra-
skólann á Laugalandi í Eyjafirði á
19. ári. Á öðru ári sínu við skól-
ann var hún fengin til að vera að-
stoðarmatreiðslukona. Stuttu síð-
ar lá leið hennar suður og vann
hún til fjögurra ára á Matstofu
Austurbæjar sem þjónn hjá Brynj-
ólfi Magnússyni. Eftir það hóf hún
störf hjá Eimskip sem þjónn á
Gullfossi og Dettifossi í fimm ár.
Lísbet hóf sambúð með Davíð
Þórðarsyni heitnum, þrítug að
aldri og giftust þau á gamlársdag
1965. Árið 1970 hóf hún vinnu við
þrif í bankaeftirliti Seðlabankans
og var þar til 73 ára aldurs. Árið
1972 byrjaði hún að vinna, ásamt
þrifunum, með fjölfötluðum börn-
um á Kópavogshæli og var þar við
störf í 15 ár.
Útför Lísbetar fer fram frá
Garðakirkju á Álftanesi í dag og
hefst athöfnin kl. 15.
ársdag. Börn þeirra
eru: 1) Þórunn
Hulda, f. 22.7. 1954,
gift Ómari Weed, f.
18.5. 1953. Sonur
Þórunnar er Davíð,
f. 14.2. 1975. Sonur
Þórunnar og Ómars
er Hlynur Örn, f.
12.12. 1996. 2) Ólöf
Sigríður, f. 29.11.
1956. Börn hennar
eru Ívar, f. 29.3.
1975, Ásmundur
Örn, f. 27.12. 1980,
Hálfdán Helgi, f.
16.8. 1984, Lísbet, f. 10.9. 1985. 3)
Svana Lísa, f. 8.4. 1960, gift Andr-
ési Fr. Gíslasyni, f. 2.11. 1962.
Börn Svönu Lísu eru Sara Ósk, f.
16.4. 1987 og Kristófer, f. 8.10.
1988. Börn Andrésar eru Þóra
Björg, f. 27.12. 1983 og Sandra
Ýr, f. 28.8. 1988. 4) Þórður Davíð,
f. 19.1. 1962, maki Ragnheiður I.
Sigurðardóttir, f. 3.8. 1963. Börn
þeirra eru Sigurður Ingi, f. 12.10.
1992 og Birta Ósk, f. 27.3. 2001.
Ömmubörn Lísbetar eru tíu tals-
Mig langar að minnast hennar
móður minnar, Lísbetar Sigurðar-
dóttur, sem nú hefur fundið frið sinn
í faðmi Drottins. Pabbi kallaði
mömmu alltaf Bettý. Ég get hiklaust
sagt að ég og systkini mín vorum alin
upp af konu sem var göfuglynd og
heilsteypt manneskja. Hvar sem
mamma fór um geislaði af henni.
Hún var myndarleg bæði í útliti og
persónugerð. Mamma vann öll sín
störf af mikilli natni og miklum skör-
ungsskap svo um var talað. Skipti þá
ekki máli hvort það voru störf innan
heimilis, matargerð, saumaskapur
eða önnur störf. Iðulega þegar gestir
komu bar hún fram hinar ótrúleg-
ustu kræsingar, smurbrauð, rjóma-
tertur og alles. Hér áður fyrr var
heimilið oft kallað Hótel Norðurland
vegna fjölda gesta sem komu í heim-
sókn að norðan og var móðir mín
ætíð fljót til og bauð þeim gistingu
sem vildu. Ég byrjaði að fara með
mömmu 12 ára gömul að þrífa í
Seðlabankanum og varð svo fram að
21. aldursári. Oftsinnis fór ég svo í
heimsókn til hennar á Kópavogshæli
þar sem hún vann með fjölfötluð
börn á næturvöktum. Hún var úti á
vinnumarkaðinum til 73 ára aldurs.
Við vorum afar samrýndar mæðgur
og vildi hún mér ætíð það besta þótt
mér fyndist hún nokkuð ströng í
æsku, en full af ástúð er hún vildi
leiðbeina mér. „Þú sérð það Svana
mín að þetta er þér fyrir bestu“.
Ekki var ég alltaf sammála henni í
þá daga þó ég sjái það nú að velvild
hennar var iðulega mér í hag. Við
vinnu okkar saman og í ótal „skutl“-
ferðum töluðum við mamma um það
sem lá okkur á hjarta. Oftast var
hlegið, gantast og sungið hástöfum.
Hún tjáði mér að söngur minn væri
betri nú en árið áður. Mamma hafði
verið í kirkjukór á sínum yngri árum
fyrir norðan.
Í prófunum í menntaskólanum var
hún vön að segja: „Svana mín, eigum
við ekki að ganga yfir Öskjuhlíðina til
þess að þú fáir þér loft í lungun og
skýra hugsun“. Þá bjuggum við í
Vesturbæ Kópavogs og ekki vílaði
hún fyrir sér vegalengdina.
Árið 1985 fékk mamma heilablóð-
fall sem breytti þó nokkru í fyrstu
lífsvenjum hennar. Það sem henni
fannst áður sjálfsagt var orðið afar
erfitt. Hún lét þó ekki deigan síga og
þrátt fyrir nokkra erfiðleika í fyrstu
hélt mamma ótrauð áfram og rúllaði
hún einfaldlega lífinu upp á nýjan
leik.
Grein þessi heldur áfram undir
undirskrift barna minna. Mér var
bent á að aðeins mættu vera 3000
slög í hverri minningargrein og því er
hún í tveimur hlutum.
Þín elskandi dóttir,
Svana Lísa.
Þegar börnin mín Sara (f. 1987) og
Kristofer (f. 1988) komu til sögunnar
bjó ég fyrstu tvö árin hjá mömmu og
pabba. Þá var amma besta amma í
heimi, að sjálfsögðu. Mér finnst það
hafa verið forréttindi að hafa fengið
að ganga með henni þessi ár, styðja
hana, og þiggja af henni ómælda ást
sem hún sýndi einnig börnum mín-
um. Hún kom með mér og börnunum
í marga göngutúra, bústaðaferðir og
voru nokkrar ferðir farnar norður til
að heimsækja ættingja. Börnin fundu
það afar fljótt að hvergi vildu þau
vera í pössun nema hjá ömmu og afa.
Stutt var á milli húsa hjá okkur og
ömmu- og afabörnin gátu því auð-
veldlega farið sjálf á milli, strax við
ungan aldur og var þá tekið í spil og
borðaður góður ömmumatur. Kristo-
fer sótti mikið til ömmu sinnar og afa
og var frá 7 ára aldri þar iðulega aðra
hverja helgi.
Hvað er ríkidæmi hér á jörð? Það
er að eiga góða foreldra, sem ég var
svo lánsöm að eiga, sem og að sýna
kærleika. Mamma var rík á þessu
sviði. Hún miðlaði af gæsku sinni og
góðvild, lét aldrei bugast, sagði sína
meiningu, gat illa unað við ójafnrétti,
ósannsögli og þá mismunun er fólk
þarf að líða um heim allan. Hjarta
hennar var svo fullt af kærleika.
Margir mættu hafa tekið lífsýn henn-
ar sér til fyrirmyndar. Andrési mín-
um tók hún opnum örmum strax við
kynningu 1998 og dætrum hans og
var hún vön að segja: „Komdu hérna
drengur og kysstu hana mömmu
þína.“ Hún hafði verið á Sunnuhlíð í
Kópavogi frá sumri 2007 og var það
sama sagan, hún kom eins fram við
alla. Veit ég fyrir víst að sögn starfs-
fólks og heimilismanna að hún var
skemmtileg, mikil listakona og gerði
aldrei mannamun.
Á síðustu árum pabba og mömmu
átti ég skemmtilegar samræður við
þau um trúmál. Pabbi hafði verið mér
löngum andsnúinn en sá svo sann-
leikann, þ.e. lífið með Jesú Kristi.
Svör mömmu voru á þá leið að hún
hefði fyrir löngu tekið þá afstöðu að
fylgja Kristi. Í dag kveð ég einstaka
konu, konu sem var mér yndisleg
mamma og góð fyrirmynd. Hjartans
þakkir, elsku mamma mín, og hvíldu í
friði.
Elsku amma, við þökkum þér alla
þína ástúð og umhyggju. Þú kenndir
okkur svo margt sem við getum nú
farið með út í lífið. Við söknum þín
svo mikið.
Þín ömmubörn,
Sara Ósk og Kristofer.
Lísbet Sigurðardóttir