Morgunblaðið - 28.11.2008, Page 39

bróðir minn vorum lítil þótti okkur
mikið til koma að eiga frænku í út-
löndum. Ekki var verra að hún bjó í
Svíþjóð, þaðan kom líka ABBA og
þess nutum við svo sannarlega, þar
sem þú sendir okkur svo til allar
plöturnar þeirra hver jólin á eftir
öðrum. Við eigum þær allar enn. Og
mér finnst enn mikið til þín koma og
í minningunni streyma geislar frá
þér.
Þrátt fyrir það að þú sért núna
dáin og ég komi ekki til með að hitta
þig aftur og finna hversu sterkt og
þétt þú tekur utan um mig, þá býrðu
í hjarta mér. Ég mun alltaf finna
hlýjuna sem streymdi frá þér og ég
fann alltaf hvað þér þótti vænt um
mig og okkur öll. Við Jón Gunnar
eigum auðvitað líka sérstaka minn-
ingu um þig og það er sumarið sem
við dvöldum hjá þér um nokkurra
vikna skeið úti í Kungälv. Í minn-
ingunni er dvölin sól og sæla. Ég
var 9 ára og Jón Gunnar 12 en við
munum þetta allt eins og gerst hefði
í gær. Húsið ykkar, garðurinn og
skógurinn, hlýjan í eldhúsinu, ny-
ponsúpa með þeyttum rjóma svo ég
nefni bara fátt eitt.
Elsku Góa, við hittumst síðast
þegar þú komst í brúðkaupið okkar
Benna og skírn Stefaníu Agnesar og
Ómars Archers. Það var fyrir rúmu
ári. Þú komst til Íslands af þessu til-
efni og öllum að óvörum með strák-
ana hennar Gunnhildar þinnar með
þér. Á þessari stundu hittum við þig
síðast, litlu börnin mín Hertha
Kristín og Gísli Jón tala enn um það
þegar þau hittu Góu frænku í Sví-
þjóð og ég veit að hann bróðir minn
var líka svo sannarlega glaður að sjá
þig. Ég bið Guð í hjarta mér að um-
vefja fjölskylduna þína jafn þétt og
þú umvafðir mig með þinni hjarta-
hlýju og veita Ingvari, Gunnhildi og
fjölskyldu hennar styrk í framtíð-
inni til að takast á við lífið nú eftir að
þú hverfur á braut. Ég mun aldrei
gleyma þér. Takk fyrir alla gleðina
sem þú gafst mér.
Þín frænka
Sigríður Þrúður.
Það var í síðari hluta maí vorið
1940. Bretar höfðu hernumið landið
og margir foreldrar í bæjunum
höfðu áhyggjur af því að Þjóðverjar
kynnu að vilja taka landið herskildi
og væru til þess búnir að efna hér til
ófriðar. Mörg börn voru í verndar
skyni send í sveit. Sá sem þetta
skrifar fékk sumarvist hjá móður-
bróður sínum séra Gunnari Árna-
syni á Æsustöðum í Langadal og
konu hans Sigríði Stefánsdóttur.
Ferðin norður í Húnavatnssýslu
var tímafrekari en nú væri. Fyrst
var farin sjóleiðin upp í Borgarnes.
Þaðan var farið með rútu, fyrst á
Blönduós, þar sem gist var. Morg-
uninn eftir var enn lagt upp í bíl-
ferð, en í þetta sinn 25 km leið suður
Langadal að Æsustöðum. Prests-
hjónin höfðu þar búskap, sem lík-
lega var meðalbú eins og þau voru
fyrir 70 árum. Börnin voru fimm og
um sumarið voru fjórir utan fjöl-
skyldunnar sem unnu við heyskap
og við heimilisstörfin með húsmóð-
urinni. Móðir hennar, Þóra Jóns-
dóttir prestsekkja frá Auðkúlu, var
einnig í heimilinu. Elst barnanna
var Þóra, sem nú er látin á heimili
sínu í Suður-Svíþjóð og verður jarð-
sungin í dag. Hún varð ellefu ára í
júní þetta sumar og varð mikil vin-
kona mín. Ung hélt hún til Svíþjóð-
ar til náms, en ílentist þar, giftist
tvívegis, átti börn og þar var ævi-
starf hennar. Alla tíð bar hún sterk
einkenni ætta sinna hér á landi. Það
gerði hana að mörgu leyti óvenju-
lega konu. Hún var bæði örlynd og
góðlynd, snögg í hreyfingum og
skemmtileg. Orð hennar báru vott
um hispursleysi og hún var lítt gefin
fyrir að hika.
Á fullorðinsárum sínum hjálpaði
hún síðari manni sínum við að reka
bókabúð og var þá sagt, að það hefði
verið nokkur vafi, að hann hefði tek-
ið skynsamlegt ráð, þegar hann
fékk hana til þessa, því að hún ætti
til að gefa bækurnar fremur en
selja.
Þóra hélt góðu sambandi við fjöl-
skyldu sína á Íslandi og kom hingað
oft. Dæmi um umhyggjusemi henn-
ar og góðvild er að hún kom til
landsins, þegar hún fékk fréttir af
veikindum föður síns, þegar hann
hafði náð háum aldri, og hjúkraði
honum uns hann lést. Nú þegar hún
liggur á líkbörum í fjarlægð verður
mér, höfundi þessara fátæklegu
minningarorða, ljóst að samband
okkar rækti ég ekki eins vel og
skyldi. Það hefði verið mér til gleði
og góðs í allan máta. En þó á ég
minningarnar frá liðnum árum,
einkum löngu liðnum árum, sem eru
til að auka reynslusjóðinn og það
sem yljar í ellinni. Blessuð sé minn-
ing Þóru Gunnarsdóttur Ekbrand.
Þór Vilhjálmsson.
Látin er í Kungälv Þóra Gunn-
arsdóttir Ekbrand. Eftir stutta
sjúkdómslegu kvaddi hún þennan
heim með sína nánustu og íslenskan
prest sér við hlið. Að síðasta bænin
hafi verið beðin á íslensku skipti
máli því þó að Þóra hafi fyrir löngu
skotið rótum á vesturströnd Sví-
þjóðar var hún alla tíð jafn íslensk
og hún var þann dag er hún fyrst
leit dagsins ljós á Íslandi. Hver hóll,
hver þúfa, hvert engi og hver vík á
þeim slóðum þar sem Þóra í hálfa
öld hljóp við fót er þrungin sögu-
legri spennu.
Á hinni gömlu Kongahellu hittust
menn á tímum Snorra. Sigríður
stórráða mun hafa siglt blaðskell-
andi niður Norðurelfina á fund ást-
mannsins Ólafs Tryggvasonar ein-
mitt þar sem horft er út um
gluggann í háreista rauða húsinu í
Bergheimi þeirra Þóru og Ingvars.
Heimili þeirra, á miðri reiðleið
kóngsins sem fór að finna brúði sína
í turninum í kastalanum við Ragn-
hildarhólma er eins og allar þessar
gömlu sögupersónur hafi lifandi
komið þar við, skilið þar eftir spak-
mæli, sögur og notið gestrisni
þeirra og umhyggju.
Þóra Gunnarsdóttir kom ung til
Kungälv og stundaði nám við Nor-
ræna Lýðháskólann þar. Frumherj-
arnir Carin Cederblad, Carl Gul-
dagger og Altvalt-hjónin urðu
hennar bestu vinir, að ég minnist nú
ekki á sambandið við Magnús Gísla-
son og Brittu, konu hans. Fram að
þessum tíma hafa þær Þóra og
Britta talað saman á hverjum ein-
asta degi. Leshringir og bókaklúbb-
ar voru þeirra ær og kýr. Bóka-
messan í Gautaborg verður ekki
svipur hjá sjón eftir að þessar tvær
vinkonur koma ekki lengur þangað
saman, en þær misstu aldrei af
henni og var oft erfitt að koma því
við að vera á tveimur fyrirlestrum í
einu.
Þegar ég kom fyrst til þessa ynd-
islega bæjar til lengri dvalar var
Þóra sjálfkjörin bókadrottning í
einhverri frumlegustu bókabúð sem
um getur. Fyrst var gengið inn í
gallerí, og þar fyrir innan var öllum
helstu bókmenntaverkum raðað
upp undir rjáfur. Við stórt skrifborð
sat hún með samovar á borðinu og
gesti handan þess. Oftast voru það
nú hinir sem töluðu því þó að Þóra
hefði meira en nóg frá að segja
kunni hún listina að hlusta. Á eynni
Læsö fyrir utan Jótlandsstrendur
áttu þau sína paradís.
Þau Þóra og Ingvar hjálpuðu og
glöddu íslenska nemendur við
Lýðháskólann alla tíð og eru margir
sem líta til baka með þakklæti í
huga. Þóra var listræn og næm á
umhverfi sitt og með dóttur minni
fór hún á margar listasýningar og
reyndust þau hjónin henni sem
bestu foreldrar þá er hún var í skól-
anum fyrir nokkrum árum.
Eins þótti mér ofurvænt um að
hún skyldi koma í afmælið mitt hér
fyrir þremur árum. Kveðjur með
fréttum af afdrifum íslensku rósar-
innar sem blómstraði í garði hennar
yljuðu alltaf.
Þá er við síðast töluðum saman
var samtalið gott langt og skemmti-
legt þó að umræðuefnið væri al-
vöruþrungið í bland.
Sorgin og söknuðurinn er mikill
en jafnframt þakklæti fyrir að hafa
fengið að njóta vináttu hennar og
kærleika óslitið í meira en 36 ár. Við
Valli og börnin sendum þeim Gunn-
hildi, Ingvari og drengjunum okkar
innilegustu samúðarkveðjur. Takk
fyrir allt.
Elísabet Brekkan.
Minningar 39
MORGUNBLAÐIÐ FÖSTUDAGUR 28. NÓVEMBER 2008
✝ Pálína Ragn-hildur Bene-
diktsdóttir fæddist
á Efra-Núpi í Mið-
firði í Vestur-
Húnavatnssýslu
21. júlí 1925. Hún
lést á Sjúkrahús-
inu á Akureyri 20.
nóvember síðast-
liðinn. Pálína
Ragnhildur var
elsta barn
hjónanna Ingi-
bjargar Guð-
mundsdóttur frá
Svertingsstöðum og Benedikts
Líndal bónda og hreppstjóra á
Efra-Núpi. Systkinin á Efra-
Núpi voru átta talsins, en þau
eru auk Pálínu Ragnhildar;
Skúli sem er látinn, Guðrún,
Hjördís, Brynhildur, Sigríður,
Alda og Ketilríður.
kvæntur Margréti Baldvinu Ara-
dóttur, búsett í Eyjafjarðarsveit
og Ragnhildur, f. 28. oktober
1967, gift Alfreð Garðarssyni en
þau eru búsett í Grímsey. Af-
komendurnir eru 24.
Pálína Ragnhildur ólst upp
hjá foreldrum sínum á Efra-
Núpi en árið 1944 hóf hún störf
hjá Kaupfélagi Vestur-Húnvetn-
inga á Hvammstanga, veturinn
1945-1946 var hún við nám í
Húsmæðraskólanum á Blöndu-
ósi. Haustið 1946 flutti Pálína
Ragnhildur til Reykjavíkur og
vorið 1947 fluttu þau hjónin að
Melstað í Miðfirði og tóku þar
við búi af sr. Jóhanni Briem.
Pálína Ragnhildur og Hjalti
bjuggu í 7 ár á Melstað en árið
1954 keyptu þau Hrafnagil í
Eyjafirði í félagi við Zóphonías
bróður Hjalta og árið eftir
keyptu þau hans hlut. Þau hættu
búskap á Hrafnagili árið 1989
og í september árið 2000 flutti
hún á Dvalarheimilið Hlíð.
Útför Pálínu Ragnhildar verð-
ur gerð frá Akureyrarkirkju í
dag og hefst athöfnin klukkan
13.30.
Ásta giftist hinn
29. mars 1947 Jó-
hanni Hjalta Jós-
efssyni frá Berg-
stöðum, f. 28. maí
1916, d. 10. maí
2007. Hann var son-
ur hjónanna Þóru
Guðrúnar Jóhanns-
dóttur og Jósefs Jó-
hannessonar. Pálína
Ragnhildur og
Hjalti eignuðust 5
börn, en þau eru;
Bergur, f. 20. febr-
úar 1948, kvæntur
Guðrúnu Júlíu Haraldsdóttur.
Þau eru búsett í Reykjavík.
Þóra Guðrún f. 18. maí 1951,
gift Sigurjóni Hilmari Jónssyni,
búsett á Akureyri. Ingibjörg f.
21. maí 1953, gift Þorsteini Pét-
urssyni, búsett á Egilsstöðum.
Benedikt f. 11. ágúst 1962,
Mig langar til að minnast
tengdamóður minnar, Pálínu á
Hrafnagili. Fyrstu kynni mín af
henni voru þegar ég fór í heima-
vistarskólann á Hrafnagili vetur-
inn fyrir fermingu. Þá var Pálína
að vinna í eldhúsinu þar og talaði
hún stundum við mig og sagðist
vorkenna okkur Grímseyingunum
að þurfa að fara svona ung að
heiman.
Síðan kynntist ég henni aftur
þegar við Gagga fórum að stinga
saman nefjum en þá var ég á Dal-
vík að læra skipstjórn. Hún tók
mér alltaf vel og reyndi að fá mig
til að hætta þessu sjóbrölti og ef
ég vildi verða bóndi þá skyldu
þau hjónin hjálpa okkur að eign-
ast jörð. Ekki lét ég segjast og
fluttum við Gagga út í Grímsey
vorið 1987. Fyrstu jólin í nýja
húsinu í Grímsey komu þau Pál-
ína og Hjalti og var þá oft glatt á
hjalla, fyrsta barnið fætt og hafði
Pálína ráð undir rifi hverju og
leiðbeindi okkur hvað væri
barninu og okkur fyrir bestu.
Oft komum við í Hrafnagil og
þá var ætíð haldin veisla. Nóg
var haft á borðum því Pálínu var
mikið í mun að allir fengju nóg að
borða. Hún var mikill skörungur,
sinnti heimilisstörfum af miklum
myndarbrag og gestagangur var
mikill á Hrafnagili. Oft voru
aukamenn þar í mat og kaffi.
Einnig vantaði ekki kraftinn í
hana í fjósverkum sem og öðrum
störfum.
Veturinn 1995 lamaðist Pálína
og náði hún aldrei að jafna sig á
þeim veikindum. Það var erfitt að
sjá að þessari duglegu konu væri
kippt út úr daglegu amstri lífsins
og gat hún auðvitað aldrei sætt
sig við sitt hlutskipti. En alltaf
var hún í sambandi við okkur og
flesta daga töluðu þær mæðgur
saman.
Vorið 2007 lést Hjalti og sagði
Pálína mér stuttu seinna hve sárt
hún saknaði bónda síns, enda bú-
in að hnalla saman í yfir 60 ár.
Ég efast ekki um að Hjalti hef-
ur tekið á móti Pálínu og verið
með fína sparihattinn sinn, en
hann hafði hann ætíð á höfðinu
þegar hann heimsótti hana síð-
ustu árin er hún átti í sínum veik-
indum.
Ég bið góðan guð um að varð-
veita þessi heiðurshjón, Pálínu og
Hjalta frá Hrafnagili.
Alfreð Garðarsson.
Nú hefur kær amma mín kvatt
eftir erfið veikindi í rúmlega
þrettán ár. Í huganum geymi ég
minninguna um ömmu eins og
hún var áður en hún veiktist,
hress, ákveðin og með skoðanir á
flestum hlutum. Í tvö ár var ég
mikið á Hrafnagili hjá ömmu og
afa og það var aldrei nein logn-
molla á þeim bænum, alltaf marg-
ir í kringum þau og mikið um að
vera. Þegar ömmu ofbauð lætin í
okkur krökkunum ávítaði hún
okkur með orðunum: hættið þess-
um skrækjum, en oftar tók hún
mig í fangið og kallaði mig gullið
sitt.
Aldrei leið sá dagur að ekki
rækju inn nefið einn eða fleiri,
sumir með erindi varðandi bú-
skapinn, aðrir litu bara inn, vit-
andi að vel yrði tekið á móti þeim
með kaffi, kökum og líflegum
samræðum. Amma gekk jafnt til
verka úti og inni og eftir á að
hyggja held ég að hún hafi notið
sín betur við skepnustúss og önn-
ur útiverk en eldhúsverkin. Þeg-
ar henni fannst einhver áríðandi
verkefni vera að dragast á lang-
inn, gekk hún oft í þau sjálf og
hóaði þá í nærtæk barnabörn sér
til aðstoðar. Drífa sig og ekki
gefast upp var hennar aðall, eins
og sést vel á frásögn úr barn-
æsku ömmu, sem ég heyrði frá
einhverri ömmusysturinni. Sagan
var á þá leið að einhverju sinni
hefðu hún og Gunna systir henn-
ar farið í reiðtúr að gömlu eyði-
býli uppi í heiðinni. Þar rákust
þær á tvo hrúta sem voru fastir
saman á hornunum. Amma lét
Gunnu systur sína hjálpa sér að
velta öðrum hrútnum kollhnís yf-
ir hinn og tókst þannig að losa
þá. Menn sögðu að ef hrútar fest-
ust saman með þessum hætti,
þyrfti að saga hornin af þeim til
að losa þá.
Eftir að við Siddi stofnuðum
heimili heimsóttum við afa og
ömmu oft og fengum alltaf góðar
viðtökur sem geymast í minning-
unni. Að leiðarlokum þakka ég
ömmu fyrir allt og veit að það
hafa orðið fagnaðarfundir með
þeim hjónum. Trúlega hefur
fyrsta verk þeirra verið að leggja
á og þeysa út á slétturnar.
Þín nafna,
Pálína Austfjörð.
Vorboðinn, var ég kallaður í
hvert sinn sem ég kom í sveitina
til ömmu og afa. Skilaboðin voru
þau að þegar ég væri kominn þá
væri sumarið loksins komið.
Á mínum yngri árum fór ég
hvert einasta sumar til ömmu og
afa í sveitina. Ég var varla búinn
að skrifa síðasta stafinn í vor-
prófunum þegar ég lagði af stað.
Lærdómurinn og sú þekking sem
ég öðlaðist var með ólíkindum,
grundvallaratriðið var að geta
staðið á eigin fótum og klárað
það verk sem manni var falið.
Aldrei kom maður að tómum kof-
unum hjá ömmu. Alltaf vissi hún
svörin við þeim spurningum sem
maður hafði. Hverja einustu kú
þekkti hún með nafni og númeri,
ekki nóg með það, heldur vissi
hún einnig undan hverjum og
hver afkvæmi þeirra voru. Fyrir
þennan tíma er ég ávallt þakk-
látur.
Á fyrrihluta sveitatíma míns sá
amma alltaf um matinn, sem var
mjög góður. Eitt sinn móðgaði ég
móður mína mjög, en þá spurði
hún hvernig mér fyndist matur-
inn hennar. Svarið var einfalt,
„það er betri matur í sveitinni,
þar fær maður alltaf graut í eft-
irrétt“.
Þetta segir allt sem segja þarf
um góða matinn hennar ömmu.
Kæra amma, takk fyrir allt það
sem þú gafst mér. Þinn
Haraldur (Haddi).
Pálína Ragnhildur
Benediktsdóttir
Morgunblaðið birtir minning-
argreinar alla útgáfudagana.
Skil | Greinarnar skal senda í
gegnum vefsíðu Morgunblaðsins:
mbl.is – smella á reitinn Senda
efni til Morgunblaðsins – þá birt-
ist valkosturinn Minning-
argreinar ásamt frekari upplýs-
ingum.
Skilafrestur | Ef birta á minn-
ingargrein á útfarardegi verður
hún að berast fyrir hádegi tveim-
ur virkum dögum fyrr (á föstu-
degi ef útför er á mánudegi eða
þriðjudegi). Ef útför hefur farið
fram eða grein berst ekki innan
hins tiltekna skilafrests er ekki
unnt að lofa ákveðnum birting-
ardegi. Þar sem pláss er tak-
markað getur birting dregist,
enda þótt grein berist áður en
skilafrestur rennur út.
Lengd | Minningargreinar séu
ekki lengri en 3.000 slög (stafir
með bilum - mælt í Tools/Word
Count). Ekki er unnt að senda
lengri grein. Hægt er að senda
örstutta kveðju, HINSTU
KVEÐJU, 5-15 línur, og votta
þeim sem kvaddur er virðingu
sína án þess að það sé gert með
langri grein. Ekki er unnt að
tengja viðhengi við síðuna.
Formáli | Minningargreinum
fylgir formáli, sem nánustu að-
standendur senda inn. Þar koma
fram upplýsingar um hvar og
hvenær sá, sem fjallað er um,
fæddist, hvar og hvenær hann
lést, um foreldra hans, systkini,
maka og börn og loks hvaðan út-
förin fer fram og klukkan hvað
athöfnin hefst. Ætlast er til að
þetta komi aðeins fram í formál-
anum, sem er feitletraður, en
ekki í minningargreinunum.
Undirskrift | | Minningargreina-
höfundar eru beðnir að hafa
skírnarnöfn sín en ekki stuttnefni
undir greinunum.
Myndir | Ef mynd hefur birst í
tilkynningu er hún sjálfkrafa not-
uð með minningargrein nema
beðið sé um annað. Ef nota á
nýja mynd er ráðlegt að senda
hana á myndamóttöku:
pix@mbl.is og láta umsjón-
armenn minningargreina vita.
Minningargreinar