Morgunblaðið - 13.12.2008, Blaðsíða 38

38 Minningar
MORGUNBLAÐIÐ LAUGARDAGUR 13. DESEMBER 2008
✝ Sigurjón Guð-bjartur Jónasson
fæddist á Lokin-
hömrum í Arnarfirði
30. nóvember 1925 .
Hann lést á Sjúkra-
húsinu á Ísafirði að
morgni mánudagsins
8. desember síðastlið-
ins. Hann var sonur
hjónanna Jónasar
Magnúsar Sigurðs-
sonar, f. 11.1. 1890,
d. 10.1. 1957 og Sig-
ríðar Jónasínu Andr-
ésdóttur, f. 1.11.
1895, d. 10.3. 1992. Systkini Sig-
urjóns eru; Þuríður, f. 14.1. 1922,
d. 4.4. 1967, Ólafía, f. 22.10. 1923
og Andrés Gunnar, f. 7.11. 1929.
Að auki átti Sigurjón tvær fóst-
ursystur: Sigrúnu Ásdísi Ragn-
arsdóttur, f. 16.12. 1934 og Lilju
Ragnarsdóttur, f. 22.4. 1946, en
þau voru systrabörn. Sigurjón
kvæntist aldrei og var barnlaus.
Hjá honum og Sigríði móður hans
ólst upp Sturla Högnason, en hann
kom á heimili þeirra 10 ára gamall
árið 1959, og ólst þar upp til tví-
tugs. Hefur síðan verið mjög kært
með þeim Sigurjóni sem væri
Sturla sonur hans. Hafa fáir sýnt
Sigurjóni aðra eins tryggð og
Sturla og alltaf verið til taks að
hjálpa honum.
góður vinskapur með mörgum
þeirra og Sigurjóni. Hefur hluti
þeirra haldið einstakri tryggð við
hann allt fram í andlátið. Hópur
þessi kallaði sig smalana hans
Nonna og heimsóttu hann oft og
aðstoðuðu við féð, einkum smala-
mennskur. Kunni Sigurjón þessum
nánu vinum sínum alltaf bestu
þakkir. Á Þingeyri hélt hann
áfram fjárbúskap þótt í minna
mæli væri með góðum stuðningi
vinahjóna sinna og fyrrum ábú-
enda á Hrafnseyri, þeirra Hall-
gríms Sveinssonar og Guðrúnar
Steinþórsdóttur, en flutti féð til
Lokinhamra á vorin og dvaldi þar
sumarlangt. Þessu lauk árið 2004
þegar þreki og heilsu hnignaði.
Eftir það dvaldi Sigurjón lengst af
á öldrunarheimilinu Tjörn á Þing-
eyri. Sigurjón unni sveitinni sinni
og skepnunum og duldist engum
að fjárbúskapur var hans köllun
og ástríða. Hvergi leið honum bet-
ur en með skepnunum sínum þótt
félagslyndur og glaðlyndur væri
með afbrigðum. Sigurjón var
mjög tónelskur og söngmaður
góður, naut hann tónlistar alla tíð
þótt hæfileikar hans á því sviði
fengju ekki að blómstra eins og
efni voru til, vegna búskaparanna
sem alltaf gengu fyrir. Eftir að
Sigurjón flutti til Þingeyrar naut
hann félagsskapar góðra vina í
Harmóníkufélagi Þingeyrar sem
buðu hann fagnandi í sinn hóp til
áheyrnar og eiga þeir þakkir
skildar fyrir vinarhuginn.
Útför Sigurjóns fer fram frá
Þingeyrarkirkju í dag og hefst at-
höfnin klukkan 14.
Systkinabörn Sig-
urjóns eru: Barn
Þuríðar og eig-
inmanns hennar
Gísla Jónssonar, Guð-
rún Jóna, f. 12.8.
1957; börn Ólafíu og
eiginmanns hennar
Gunnars Jóhann-
essonar, Sigríður, f.
12.8. 1948, Jóhanna
Þ., f. 16.6. 1951 og
Helgi Magnús, f.
4.12. 1964; börn
Andrésar Gunnars og
eiginkonu hans Þór-
dísar Jónsdóttur eru Sigríður Jón-
asína, f. 8.10. 1954, Jóhanna Jóna,
f. 22.6. 1956, Jónas Magnús, f.
11.4. 1960 og Þuríður, f. 27.5.
1967.
Sigurjón, Nonni eins og hann
var alltaf kallaður af sínum nán-
ustu, bjó í Lokinhömrum fram á
áttræðisaldur. Hann stundaði bú-
skap fyrst með föður sínum en tók
við búinu af honum eftir að hann
féll frá 1957. Hann hélt heimili
með móður sinni Sigríði þar til
hún fluttist til Þingeyrar 1978 þá
83 ára gömul. Eftir það bjó Sig-
urjón einn í Lokinhömrum fram til
1999 þegar hann fluttist til Þing-
eyrar. Á þeim áratugum sem hann
bjó í Lokinhömrum komu til sum-
ardvalar tugir ungmenna og tókst
Gamall bær með gras á þaki
grær á ný af fremsta megni,
skiptir blæ með litum landsins,
lifnar við í sól og regni.
Fer um mædda moldarveggi
mjúkum höndum vorið græna,
– gluggar líkt og ástaraugu
undan loðnum brúnum mæna.
Yfir svífur sál hins liðna:
sárrar reynslu dökkur eimur,
glaðra minja glóbjört angan,
guð og menn og allur heimur.
Þegar ég geng inn göngin dimmu,
góðra vina að arinbáli,
finnst mér andi Íslands hvísla
að mér sínu leyndarmáli.
(Jóhannes úr Kötlum.)
Elsku Nonni frændi, takk fyrir
góðar stundir.
Sigurjón Guðbjartur Jónasson,
Helgi Gunnar Jónasson,
Sara Dís Sigurðardóttir,
Hreinn Óli Sigurðarson.
Hann Nonni frændi er dáinn.
Hann var farinn að þrá hvíldina því
það átti illa við hann að geta ekki
tekið þátt í mannlífinu og vera al-
gjörlega upp á aðra kominn. Mikið
óskaplega er nú skrýtin tilfinning að
geta ekki heimsótt hann þegar við
komum næst vestur með fjölskyld-
urnar okkar. Þær voru ótal margar
ferðirnar sem við áttum í fallega
Lokinhamradalinn til hans. Það var
alltaf jafn gaman þegar við fórum
með hestana okkar í hagagöngu í
sveitina á vorin og eins þegar við
sóttum þá á haustin. Einnig var frá-
bær ferðin okkar í tilefni af 60 ára
afmæli frænda þegar við óðum snjó-
inn fótgangandi og komum honum á
óvart seint í nóvember. Þá var spilað
á spil fram á nótt og frændi tók lagið
fyrir okkur á skemmtarann sinn.
Það var alltaf svo notalegt að kíkja í
heimsókn og sitja og spjalla og fá
heitt súkkulaði eða kaffi og kökur
hjá honum. Það var alveg sama
hvort umræðan var hestamennska,
búskapur, stjórnmál eða heimsmál-
in, alltaf var hann með á nótunum og
vel að sér í öllum málum. Þá var nú
ekki leiðinlegt að segja frænda
brandara því hann var mikill húm-
oristi og hafði gaman af léttum sög-
um. Oft hringdum við í hann, bara til
að spjalla um daginn og veginn. Það
var alltaf jafn mikil tilhlökkun að
komast í smalamennsku á haustin
og gaman að stússast í kringum
frænda.
Takk, elsku Nonni, fyrir allar frá-
bæru samverustundirnar og góðu
minningarnar.
Hvíl í friði.
Þuríður Andrésdóttir og
Jónas Magnús Andrésson.
Elsku frændi, nú er lífshlaup þitt
á enda. Ég veit að þú er hvíldinni
feginn enda kroppurinn búinn að fá
nóg, þótt í anda værir þú alltaf sá
ungi drengur sem við sjáum á með-
fylgjandi mynd horfa hvikum augum
til framtíðar með lífsþorsta og von í
augunum. Það var alltaf stutt í
kímnina og lífsgleðina og þú sagðir
sögur af heimilisfólki og sveitungum
á svo lifandi og húmorískan hátt. Þú
varst einkennileg þverstæða sem ég
held að hafi heillað alla sem kynnt-
ust þér. Þú bjóst við ystu nes og
varst að atgervi og búsháttum eins
og klipptur út úr bók eftir frænda
okkar Guðmund G. Haglín. Á sama
tíma varst þú sá maður sem best
fylgdist með því sem gerðist í sam-
félaginu. Hvernig þú fórst að því
með aðeins eina útvarpsrás og Tím-
ann sem barst eftir því sem ferð féll
í dalinn þinn, veit ég ekki, en það fór
fátt framhjá þér. Verst þótti mér
þegar þú ætlaðist til að ég þekkti
nöfn allra þeirra ótal radda sem
hljómuðu í útvarpinu, hvort sem þar
voru starfsmenn RÚV eða söngv-
arar. Ég leiddi satt best að segja
sjaldan hugann að því að þetta fólk
hefði nöfn fyrr en þú rakst mig á gat
með það.
Þú varst sá maður sem ég naut
einna mest að ræða við lífsins gagn
og nauðsynjar. Ég kom aldrei að
tómum kofunum hjá þér og það er
mér ráðgáta hvers vegna heimurinn
þinn var svona miklu stærri í einver-
unni þinni en margra sem maður
hittir hér í höfuðstaðnum mitt í
hringiðu upplýsinga og menningar-
viðburða. Annað sem einkenndi þig,
frændi, var takmarkalaus ósérhlífni.
Mér er minnisstætt þegar við smöl-
uðum saman og ég trítlaði á eftir þér
upp skriðurnar þá unglingur en þú
kominn vel á sextugsaldur, ég með
dynjandi hjartslátt í eyrunum og
blóðbragð í munninum, án þess að
nokkurn tímann sæist á þér að þú
værir að ganga þverhníptar hlíðar
vestfirsku fjallanna, en ekki eldhús-
gólfið heima í Lokinhömrum. Eða
þegar þú komst auga á kind upp
undir fjallshlíð fyrir ofan bæinn og
ákvaðst, þrátt fyrir langan smölun-
ardag að hlaupa upp fjallið eftir
henni meðan kartöflurnar suðu á
eldavélinni í umsjón okkar kaupa-
mannanna. Þú munt alltaf vera í
huga mér holdgervingur hreysti og
vinnusemi. Kindurnar þínar og ná-
granna þinna þekktir þú með nafni,
enda fjárglöggur með eindæmum.
Ef það var eitthvað sem þurfti að
gera til að bæta aðbúnað skepnanna
þinna þá skipti engu máli hvað það
kostaði þig mikið erfiði. Annað sem
einkenndi þig var nægjusemin sem
var oft óþarflega mikil, þú varst ekki
mikið fyrir prjál. Að mínu mati varst
þú vel af guði gerður.
Ég vil að lokum þakka þér fyrir
allar ánægjustundirnar sem við höf-
um átt saman síðustu 42 árin frá því
að ég tveggja ára kom fyrst til Lok-
inhamra í heimsókn með móður
minni til ykkar ömmu minnar. Ég er
svo óendanlega heppinn að hafa
fengið að eiga þig að. Eiga allar
þessar minningar með þér úr Lok-
inhömrum. Þú átt stað í hjarta mínu
og eru ófá skiptin sem ég hugsaði til
þín eins í dalnum þínum á vetrar-
kvöldum þegar óveður herjuðu. Sá
tími er að baki og þín bíða nú ný
lönd að smala. Guð blessi þig og
varðveiti, elsku vinur.
Helgi Magnús Gunnarsson.
Kæri vinur, ég kveð þig með
söknuði í hjarta.
Það eru góðar minningar sem ég
hef frá sumrunum mínum hjá þér.
Mikil vinna en líka einstaklega gott
að vera þarna á Lokinhömrum, sem
var eins og að fara aftur til fortíðar,
og kenndi mér að meta náttúruna og
rólegheitin. Það sem mér er minn-
isstæðast eru heimamessurnar sem
þú hélst fyrir okkur á hverjum
sunnudegi, þar sem þú söngst svo
sannarlega með þínu nefi (við áttum
alltaf bágt með að halda andlitinu
þegar þær stóðu yfir). Þú varst
ákaflega góður maður, átt alltaf
stóran sess í mínu hjarta. Sjaldan
hafði ég séð fljótari fjallageit en þig
þar sem þú iðulega stakkst okkur
unglingana af í göngum þrátt fyrir
að vera 50 árum eldri. Ég veit hvað
það var þér erfitt að þurfa að flytj-
ast úr dalnum og hvað þér leiddist
mikið þrátt fyrir að hafa farið innan
um fólk, því nálægðin við skepnurn-
ar og náttúruna var þér mikilvæg-
ara en allt … Og svo skildirðu ekk-
ert í að fólk nennti að hanga fyrir
framan sjónvarp frekar en að spila
vist eða kana sem við gerðum ansi
mörg kvöldin og fátt var skemmti-
legra en þau spil þar sem það var jú
ansi mikið keppnisskap í okkur báð-
um og hvorugt þoldi að tapa.
Ég trúi því að nú sértu aftur kom-
inn þar sem þér líður best, heim í
fallega dalinn þinn. Þrátt fyrir að
lífshlaupi þínu sé lokið hér meðal
okkar fellur þú ekki í gleymsku og
átt alltaf stóran sess í mínu hjarta,
og ósjaldan ræðum við vinkonurnar
um tímann sem við vorum hjá þér og
hvað okkur leið vel. Ég sendi systk-
inum og fjölskyldu mínar innileg-
ustu samúðaróskir og bið að guð
vaki yfir ykkur öllum.
Eitt sinn verða allir menn að deyja.
Eftir bjartan daginn kemur nótt.
Ég harma það en samt ég verð að segja,
að sumarið líður allt of fljótt.
(Vilhjálmur Vilhjálmsson.)
Innilegar kveðjur
Geirþrúður Gunnhildardóttir
(Þrúða).
Sigurjón G. Jónasson, bóndi á
Lokinhömrum Arnarfirði, er látinn.
Loks hefur Nonni fengið hvíldina
sem hann þráði svo mikið síðustu ár-
in, eftir að hafa verið einn í sínu ríki,
vestfirski bóndinn, sjálfstæður og
lengi framan af engum háður nema
guði sínum, veðri og vindum, ekki
má heldur gleyma ánum hans sem
voru hans fjölskylda sem hann lifði
fyrir.
Hver kind hafði sitt nafn, og yf-
irleitt ekki út í bláinn. Hann sagði
mér oft sögur af fénu sínu þegar ég
hringdi í hann á veturna. Það var
ekki rennandi vatn í fjárhúsin, þann-
ig að á hverjum degi gekk Nonni
niður að læk til að ná í vatn handa
fénu.
Einn veturinn tók eitt lambið að
elta hann niður að læknum og fá sér
að drekka úr honum og kallaði
Nonni hana Blávatn eftir það. Ein
hét „Skurring“ og sagði hann að
einn veturinn hefði myndast smá
svell rétt við lækinn og lömbin hefðu
oft elt hann þegar hann fór að sækja
vatnið, þá hefði eitt lambið tekið upp
á því að renna sér á ísnum, eða fá
sér „skurring“ eins og Nonni sagði.
Þessum og fleiri sögum varð ég
aðnjótandi á hverjum vetri meðan
Nonni bjó í Lokinhömrum því við
vorum í símasambandi um áratuga
skeið eftir að ég hafði verið ógleym-
anleg fjögur sumur í sveitinni. Á
þeim tíma sem Nonni bjó í Lok-
inhömrum hafa eflaust á annað
hundrað strákar verið þar í sveit, en
oft vorum við 5-10 á hverju sumri og
annar eins skari á Hrafnabjörgum
hinum megin árinnar, þá var oft kátt
í dalnum.
Nonni var mjög söngelskur, söng
m.a. á skemmtunum á Þingeyri og
fengum við að fylgjast með þegar
hann var að æfa sig á gamanvísum
o.fl. Hann kunni ógrynni af textum,
hvort sem það voru ættjarðarsöngv-
ar eða nýjustu dægurlögin. Þegar
við komum úr höfuðborginni, vestur
í sveitina, fékk maður að heyra öll
nýjustu lögin sungin af bóndanum.
Hann hafði útvarpið og þar þekkti
hann hverja rödd og spurði okkur
oft hvort við könnuðumst ekki við
þennan eða hinn úr útvarpinu.
Ég var svo heppinn að eiga
Nonna að vin og ekki fannst okkur
hjónum að sumarið væri almenni-
lega komið nema skreppa vestur að
heimsækja Nonna, og eitt sumar
leysti ég af á flugvellinum á Ísafirði
og Anna Jóna kona mín var á meðan
í Lokinhömrum með tvær litlar dæt-
ur okkar, og fannst Nonna ekki leið-
inlegt þegar verið var að baða litlu
greyin í bala á eldhúsgólfinu. Hann
fylgdist vel með öllu sem á mína
daga dreif og hafði gaman af að
fylgjast með þegar fjölskylda mín
stækkaði. Á nær hverju hausti í yfir
þrjátíu ár kom ég í dalinn til Nonna í
smalamennsku og oft komu félagar
mínir með og jafnvel vildu svo marg-
ir koma að ekki var pláss fyrir alla í
litla bænum.
„Nú er hún Snorrabúð stekkur“
eins og skáldið Jónas Hallgrímsson
kvað, má segja það sama um Lok-
inhamra og smalafélagið okkar er
niðurlagt. Sigurjóns verður sárt
saknað og lífsins í dalnum forðum,
því verður gott að orna sér á minn-
ingunum við að horfa á heimildar-
myndina um Nonna „Að vera eða
ekki vera“ eftir Sigurð Grímsson.
Megi góður Guð geyma minningu
um góðan vin. Við vottum fjölskyldu
Sigurjóns dýpstu samúð.
Þorbjörn Daníelsson
Lokinhamrasmali og fjölskylda.
Ég sá Sigurjón fyrst þegar ég
kom í sveit að Hrafnabjörgum sum-
arið 1973. Hann var bóndinn á
næsta bæ, utan við ána, og alltaf
kallaður Nonni á Aðalbóli af heim-
ilisfólkinu á Björgum. Á þessum ár-
um voru margir í sveit á sumrin á
báðum bæjum. Daglegur samgang-
ur var ekki mikill nema í tengslum
við smalamennskur, sumar og haust.
Kynni okkar voru því ekki mikil
framan af enda aldursmunur mikill.
Eftir nokkurra ára fjarveru kom ég
aftur í dalinn og var þar nær öll
sumur frá 1981 til 1998 og þá kynnt-
ist ég Nonna vel. Mál höfðu þróast
þannig að Sigríður á Hrafnabjörg-
um og Sigurjón á Aðalbóli voru einu
íbúar dalsins stóran hluta ársins.
Samvinna og samgangur jókst á
milli bæja frá því sem áður var enda
bæði meðvituð um að þau voru hvort
öðru háð varðandi áframhaldandi
búsetu í dalnum. Lokinhamrajörðin
er tvískipt og áttu þau sinn hlutann
hvort, Sigurjón og Sigríður, en jörð-
in er að mestu leyti óskipt land.
Túnskiptingin innan girðingar var
þó með ákveðnum hætti, áratuga
gömul, tengd gömlu verklagi þar
sem orf og ljár og hrífur voru í aðal-
hlutverki. Vandasamasta verk mitt á
sumrin var einmitt að slá túnstykkin
utan ár, Sigurjóns megin. Skiptingin
er mjög óljós ókunnugum og einu
merkin voru litlir tréhælar sem
varla sáust þegar kom að slætti. Ég
vildi ekki eiga það á hættu að slá
óvart inn á túnhluta Sigurjóns því
ég vissi hve nákvæmur hann var.
Færði ég þetta í tal við Siggu og hún
var fljót að finna svar við þessu.
Nonni ætti að slá á undan og þá væri
eftirleikurinn auðveldur.
Aðalsmerki Sigurjóns sem bónda
var allt sem laut að sauðfénu sjálfu.
Fjárglöggur með afbrigðum, fjár-
ræktarmaður mikill og natinn og ná-
kvæmur í allri umhirðu fjárins.
Tækni, vélakunnátta og verklagni
kom þar á eftir. Enginn hafði við
honum í smalaferðum fyrr en hann
var kominn á sjötugsaldurinn. Það
fékk ég að reyna í ótal ferðum fram
Lokinhamradal, Dalsdal, upp á Tó-
arfjall og víðar. Hann var afar rösk-
ur rúningsmaður en notaði þó aldrei
annað en vasahníf til þess verks.
Nonni var glaðlyndur og góður
sagnamaður. Hann hlustaði mikið á
útvarp og var áhugamaður um tón-
list og þjóðmál. Gagnkvæm virðing
og vinátta var á milli hans og Siggu
og stundum örlaði á feimni á milli
þeirra þrátt fyrir áratuga samfylgd.
Það var Nonna mikils virði að halda
kindur á Brekku eftir að hann flutti
til Þingeyrar og það gaf honum mik-
ið. Líkamlegri heilsu hans hnignaði
mikið síðustu árin en andlegu at-
gervi hélt hann fram undir það síð-
asta þótt hann gæti illa tjáð sig. Ég
kom við hjá Nonna á Tjörn í öllum
mínum ferðum vestur og fann hvað
honum þótti vænt um þær heim-
sóknir.
Blessuð sé minning hans.
Skarphéðinn Garðarsson
(Batti).
Sigurjón Guðbjartur
Jónasson
Útfararþjónustan ehf.
Stofnað 1990
Símar: 567 9110 & 893 8638
www.utfarir.is • runar@utfarir.is
Alhliða útfararþjónusta
Rúnar
Geirmundsson
Sigurður
Rúnarsson
Elís
Rúnarsson
Þorbergur
Þórðarson