Árbók Tannlæknafélags Íslands - 01.01.1966, Blaðsíða 48

46
af meðfæddum göllum, svo sem skarði í vör og góm (ceilo-
gnato-palatoscisis), en er oftast af óþekktum uppruna.
6. Augntennur, dentigerous cystur og æxli geta valdið
stöðnun (retention) augntanna, en er þó sjaldan.
7. Sjúkdómar, er stafa frá truflun á starfsemi lokaðra kirtla,
geta valdið stöðnun fleiri eða færri tanna. T. d. er of lílil starf-
semi skjaldkirtils (hypotyroidismus) nokkuð algeng orsök.
SJtJKDÓMSGREINING
Við stöðnun augntanna er rétt sjúkdómsgreining mikilvægasti
þáttur meðferðarinnar, þar sem sjálf meðhöndlun sjúklings-
ins byggist á henni. Tönn er talin stöðnuð, ef hún ekki er
komin upp alllöngu eftir að eðlilegur eruptionstimi er liðinn,
miðað við meðaleruptionstima og eriuptionstíma annarra tanna
í sama einstaklingi.
Sjúkrasagan er mikilvæg, þar sem hún leiðir oft í ljós or-
sakir stöðnunar t. d. í sambandi við áverka (trauma), arf-
gengi, truflun á starfsemi lokaðra kirtla (endocrinsjúkdóma),
o. s. frv.
Venjulega er það tannlæknirinn, sem veitir því athygli, að
4. mynd sýnir model af E. ö., sjúklingi nr. 381, sem er 31 árs gömul
kona. A, b, c, d, sýna model sjúklingsins fyrir meðferð og að bitið er I.
klassi Angle, en e, f, g, h, strax eftir. Af 1., 2. og 3. mynd, sem einnig eru
af E. ö. má glögglega sjá, að 3 + 3 eru staðnaðar lingvalt. Orsök stöðn-
unarinnar virðist annaðhvort vera fjarlægð kimsins frá endanlegum stað
tannarinnar í tannboganum, eða röng vaxtarstefna, nema hvort tveggja sé.
Meðferðin hófst á því, að skorið var eftir 3 + 3, borað í þær og sem-
enteraðir krókar. Því næst voru 03 + 03 dregnar úr, en 3 +3, sem
liggja mjög framarlega, dregnar aftur og niður með fjöðrum, er lóðaðar
voru á lingvalboga. Boginn var festur við bönd (stálhringi), sem sement-
eraðir voru á 6,4 + 4,6.
Síðar, er 3 + 3 voru komnar langleiðina út í tannbogann, voru sett bönd
á allar tennur efri góms og bogi, til þess að víkka tannbogann svo nægi-
legt rými yrði fyrir 3 + 3 og einnig til þess að snúa þeim. Meðferðin tók
22 mánuði, auk stuðnings (retentionar), sem framkvæmd er með bitplötu
í efri góm og notuð verður á nóttinni í 1 ár.