Árbók Tannlæknafélags Íslands - 01.01.1966, Blaðsíða 52

50
þó orðið í sambandi við þrýsting á rætur nærliggjandi tanna
eða í sambandi við cystur.
SkoSun (inspection), þreyfing (palpation) og röntgenmynd-
un eru helztu leiðir til réttar sjúkdómsgreiningar.
SkdSun (inspection) gefur oft góða mynd af stöðu og stefnu
tannarinnar, þar sem oft er um að ræða verulega fvrirferðar-
aukningu, ýmist labialt eða lingvalt, allt eftir því hvar tönn-
in er staðsett. Geislastaða framtanna („ugly duckling“) gefur
einnig bendingu um, að króna augntannarinnar þrýsti rót
hliðarframtanna mesialt og gefur um leið nokkra hugmynd
um staðsetningu tannarinnar.
Þreyfing (palpation) er ágætis stuðningur við skoðun og
röntgenmyndir, þar sem vel er hægt að greina tönn frá bólgu,
æxlum eða annarri fyrirferðaraukningu. Tönn, sem á röntgen-
mynd sést liggja þvert yfir rót hliðarframtannar og ekki er
þreyfanleg labialt, liggur oftast palatalt. Þá eru ýmsar orsakir
stöðnunar sýnilegar við skoðun, svo sem þrengsli, aukatennur,
æxli, klofinn gómur, vaxtarstefna tannarinnar o. fl.
Röntgenmyndun er mikilvægasta og öruggasta greiningar-
aðferðin, þar sem röntgenmynd gefur ótvirætt til kynna, hvort
tönn sé til staðar eða ekki. Sé um stöðnun að ræða og skoðun
og þreyfing gefa ekki ótvirætt svar um hvort augntönnin sé
palatalt eða labialt, er mjög auðvelt að fá úr því skorið með
því að taka tvær venjulegar tannröntgenmyndir af tönninni,
aðra mesialt frá, en hina distalt frá (3. mynd).Ef augntönnin
færist í sömu átt og röntgenrörið frá fyrri myndinni (a), á
7. myndL er af H. B. sjúklingi nr. 118, tæpra 14 ára gamalli stúlku, með
bit samkv. I. klassa Angles og 3 + 3 í lingval biti, mikil þrengsli, snúnar
framtennur efri góms, og 03 + 03 eru enn til staðar. Likleg orsök stöðu
augntannanna er röng vaxtarstefna, þótt erfðir geti nokkru ráðið,
sjá a, b, c, d. V. B. á 6. mynd er bróðir H. B. Dregnar voru úr 03 + 03
og notuð föst tæki (edgewise) í efri góm ásamt bitplötu til að opna bitið,
meðan 3 + 3 voru færðar úr lingval biti. Meðferðin tók 1 ár og þá var
árangurinn e, f, g, h. Bitplata var notuð til stuðnings i 1 ár.