Morgunblaðið - 28.06.2009, Blaðsíða 19

MORGUNBLAÐIÐ SUNNUDAGUR 28. JÚNÍ 2009
urinn við starf lágfiðluleikarans er
sá að engin vika er eins. „Stundum
er æfing á hverjum morgni og
stundum sýning á hverju kvöldi, en
oft aðeins tvær til þrjár á viku, og
svo bætist fjölskyldulíf við allt sam-
an,“ segir hún. „Ég fæ mikla
ánægju út úr því að spila við lý-
ríkina í óperum, auk þess sem það
reynir meira á hlustunina að spila
með söng. Við flytjum einnig
sinfóníuverk, en það er allt önnur
nálgun. Það er okkar sérgrein að
hlusta á söngvarana, fylgja þeim
eftir og upplifa með þeim – til þess
að vera nákvæmlega með á nót-
unum. Ekki síst í Puccini, sem gríp-
ur gjarnan til hraðabreytinga í
verkum sínum og þá reynir á sam-
hæfinguna. Ef við fylgjum því ekki
eftir, þá fer allt í vitleysu.“
– En hvaða ópera er í uppáhaldi?
„Uppáhalds?“ svarar hún og
skellihlær. „Uppáhalds!“ Hún hrist-
ir höfuðið yfir óforskammaðri
spurningu blaðamanns. „Mér finnst
skemmtilegt að spila óperur eftir
Wagner og Strauss. Það er mesta
upplifunin. Þó að óperur Wagners
séu langar og maður sé renn-
sveittur eftir fimm tíma spila-
mennsku, þá er það rík músík. Og
þó maður kunni allt utanbókar, þá
uppgötvar maður alltaf eitthvað
nýtt. Tónlistin er bæði erfið og óað-
gengileg – þess vegna er hún svona
rík. Það er erfitt að fara beint inn í
sal og hlusta á þessa tónlist, án þess
að hafa heyrt hana áður, en fyrir
okkur tónlistarmennina er hún
mjög sterk.“
– Arían „E lucevan le stelle“ í
Toscu er öllu aðgengilegri!
„Já, já, það er skemmtilegt að
spila þessa músík, en það má næst-
um því segja að hún sé létt. Tosca,
La Boheme, Madame Butterfly eru
allt stórar óperur – tónlistin mjög
heillandi. En svo þegar þær eru
spilaðar aftur og aftur, þá gefa þær
manni ekki eins mikið og Wagner.“
Hljómurinn
Tvær sinfóníuhljómsveitir spila
við óperurnar í París, ýmist við Ba-
stilluóperuna eða Garnier, gömlu
Parísaróperuna. „Þetta er í raun
sama stofnunin, báðar hljómsveit-
irnar, og við hana starfa margir
stjórnendur og söngvarar, en það er
bara einn kór.“
– Og þú spilar í báðum húsum?
„Já, þessu er blandað saman. Það
er flutt mikið af ballettum í gömlu
óperunni og einnig óperur Mozarts.
Ef sveitin er léttskipaðri, þá erum
við í þeirri gömlu.“
– Hvernig er andinn í þessum
húsum?
„Andinn í Garnier er alveg stór-
kostlegur. Þetta er eldgamalt hús,
alltaf jafnfallegt og tilhugsunin
mögnuð um alla þá listamenn sem
hafa komið þar fram frá vígsluárinu
1875. Það er stærri bragur á öllu í
Bastilluóperunni, hljómurinn er
góður en hann hrífur ekki eins mik-
ið. Í gamla daga var öll trésmíðin,
öll gólfin, unnin sérstaklega með
hljóminn í huga. Þeir hafa kannski
kunnað þetta betur þá.“
Óperusveitin er talin ein af bestu
hljómsveitum Frakklands. „Það
komast í kringum 35 manns í inn-
tökupróf fyrir hvert pláss, svo þetta
er kannski heppni að hluta til,“ seg-
ir Helga. „En þetta er líka spurning
um að gera allt sitt besta á nokkrum
mínútum – innan tímamarka. Um-
ferðirnar voru þrjár, fyrst 35, svo 10
og loks þrír.“
– Hvað spilaðirðu?
„Stamitz, fyrsta kafla úr lágfiðlu-
konsert, svo Arpeggione eftir Schu-
bert, brot úr fiðlusónötu eftir Bach
og loks ýmsa lagbúta úr óperum.
Lagaskráin er gefin upp nokkrum
vikum á undan og það spila allir það
sama.“
Kreppan
Það var hrikalegt að fylgjast með
tíðindunum að heiman í haust, að
sögn Helgu. „Ég fylgist mikið með
og hef legið yfir tölvunni,“ segir
hún. „Maður vonast eftir því að það
fari að rætast úr – svo maður segi
ekki meir. Hér finnur fólk til með
Íslendingum og spyr mig hvernig
mér líði, hvort margir hafi ekki
misst vinnuna og hvernig Íslend-
ingar ætli að koma sér út úr þessu.“
– En hvernig er staðan í Frakk-
landi?
„Það er kreppa og sumir lenda
illa í kreppunni. Mér sýnist hins-
vegar að á Íslandi hafi orðið kreppa
í kreppunni, áfallið varð miklu meira
með bankahruninu, og það virtist
koma öllum á óvart. Eftir að evran
var tekin upp í Frakklandi er orðið
dýrara að lifa, fólk gerir sér grein
fyrir því, en það var mikilvægt skref
fyrir Frakka að taka þátt í ESB,
upp á efnahagslífið yfirleitt, auk
þess sem samvinnan gerir okkur
sterkari.“
Hún hlær.
„Þá hef ég komið því á framfæri.
Ég bíð spennt sem sagt. Þú mátt al-
veg bæta því við.“
Helga býr rétt fyrir utan París,
en er samt í hjólafæri við óperuna.
„Það tekur 25 mínútur að hjóla
heiman frá mér,“ segir hún. „Ég bý
við skóg í jaðrinum á París, á róleg-
um og barnvænum stað. Það er ekki
auðvelt að finna húsnæði sem hent-
ar þriggja barna fjölskyldu, því það
er mjög dýrt, þannig að það vantar
alltaf eitt herbergi. Við kjósum
milliveginn, viljum frekar búa ná-
lægt París heldur en að stækka við
okkur. Svo erum við með íbúð mið-
svæðis í Reykjavík, sem við búum í
þegar við komum heim, en leigjum
út þess á milli til að ná endum sam-
an.“
Helga segist alltaf vera með ann-
an fótinn á Íslandi. „Mér finnst ég
eiga heima á báðum stöðum, þó að
ég dvelji aldrei lengi í einu á Íslandi,
þá fer ég á hverju ári. Ég fer með
fjölskylduna þegar ég get, börn-
unum þremur og manninum mínum
finnst yndislegt að vera þar. En ég
hef ekki hugsað mér að búa heima –
ekki í bili. En örugglega seinna, að
minnsta kosti til helminga.“
– Spilarðu heima?
„Ég hef lítið spilað heima. Ég ætl-
aði að gera það á mínum námsárum,
en var alltaf upptekin við annað. Ég
fór frekar í sumarfríunum upp á
fjöll, þurfti að slaka á og fá að upp-
lifa íslenska náttúru. Ég var leið-
sögumaður fimm sumur fyrir
Frakka, hætti því þegar börnin
komu í heiminn, en byrja kannski
aftur á því seinna.“
– Ertu mikið náttúrubarn?
„Já, það má segja það. Ég fékk
mikið út úr starfinu sem leiðsögu-
maður, gekk mikið og lærði að meta
náttúruna, enda er Ísland stórkost-
legt land. Ef til vill skilur maður það
betur í útlöndum hvað Ísland er sér-
stakt og heillandi. Þessi stórbrotna
náttúra og öll þessi birta á sumrin.
Ég verð heilluð bara af því að koma
til Reykjavíkur, stoppa og horfa á
fjallasýnina. Það er nokkuð sem ég
gerði aldrei þegar ég bjó þar. Ég
stoppa og horfi bara – eins og túr-
istarnir.“
Helga Guðmundsdóttir spilaði með Kristni Sigmundssyni þegar hann söng við
Parísaróperuna. „Hann er mikils metinn hérna. Um leið og hann kemur upp á
sviðið, þá segja allir við mig: „Frændi þinn er kominn.“ Og ég er mjög hreykin af
því.“
– Eruð þið skyld?
„Nei, ekki það ég veit. En hann er bara frændi minn, af því að ég er íslensk!
Hann kemur af fjöllum ef hann les þetta,“ segir hún og hlær. „Og við vinkum
hvort öðru um leið og hann stígur á svið – stóri frændi minn!“
Og hún hefur spilað með flestum stórsöngvurunum, svo sem Domingo og
Pavarotti. „Það er alveg stórkostlegt að fá góða söngvara, ég tala nú ekki um
góða stjórnendur. Ég nefni Ozawa, Georgiev og Seibel, sem stjórnaði Sinfón-
íuhljómsveit Íslands einhvern tíma og stýrði þriðju sinfóníu Mahlers með
ballett hjá okkur í vetur. Það eru margir góðir stjórnendur, en ekki nógu
margir samt. Það munar öllu ef stjórnandinn er góður.“
– Sumir segja að tenórarnir séu óþolandi montnir.
„Ekki bara þeir!“ segir Helga og hlær. „Ég held þetta eigi nú bara
yfirleitt við um söngfólk – jafnvel kórinn líka! Það talar svo hátt,
hefur svo miklar raddir, að það tekur mikið pláss. En þetta er
oft gott fólk.“
– Söngvarar eru þá ólíkir tónlistarmönnum?
„Já, eigum við ekki að segja það. Mér finnst það. Og það
er skiljanlegt, þau eru á sviðinu og við spilum undir.“
– Og eruð í gryfjunni!
„Já, fyrir utan það. Við erum grafin niður, hlustum og
spilum með – erum þæg og góð.“
FÓLK, RADDIR OG HLJÓÐFÆRI
Kristinn
Sigmundsson
Vilt þú...
• Læra að hlaupa á léttari máta?
• Hlaupa með minna álagi á fætur,
liðamót og mjóbak?
• Hlaupastíl með minni líkum á meiðslum?
• Bæta hlaupatíma þína án meira álags?
• Hlaupa þig í þína kjörþyngd og halda
kjörþyngdinni með hlaupum
• Hlaupa og bæta heilsu þína,
þol og þrek?
Hlaupastíls námskeið
Skráning á
www.smartmotion.org
og hjá Smára í síma
896 2300