Morgunblaðið - 06.11.2009, Blaðsíða 8

8 FréttirINNLENT
MORGUNBLAÐIÐ FÖSTUDAGUR 6. NÓVEMBER 2009
ÞESSA dagana er verið að leggja lokahönd á nýjan veg
yfir Hólmaháls milli Reyðarfjaðar og Eskifjarðar. Efst á
hálsinum er 500 m langur klettaveggur sem sprengja
þurfti í gegnum og er bergið mest 24 metra hátt. Kletta-
veggurinn þykir fallegur á að líta. Karl Garðarsson, yfir-
verkstjóri hjá Suðurverki, segir hér að verki sannkallaða
snillinga í sprengitækni, sem eigi heiður skilinn fyrir að
skila klettaveggnum svona fallegum.
Morgunblaðið/Helgi Garðarsson
SNILLINGAR Í SPRENGITÆKNI
Eftir Egil Ólafsson
egol@mbl.is
SAMHLIÐA hlýnandi veðurfari hafa
farfuglar flýtt komu sinni til landsins.
Lóan kemur t.d. að jafnaði um 10
dögum fyrr í dag en hún gerði í
kringum 1990. Farfuglar sem dvelja í
NV-Evrópu yfir vetrartímann virð-
ast geta metið aðstæður á Íslandi á
vorin áður en lagt er í farflug, en fugl-
ar sem eru lengra að komnir eiga erf-
itt með að meta aðstæður hér og
koma lítið sem ekki fyrr í hlýjum vor-
um.
Þetta er meðal þess sem lesa má út
úr rannsókn sem Tómas Grétar
Gunnarsson líffræðingur gerði og
kynnt verður á líffræðiráðstefnu í
Háskóla Íslands í dag.
Tómas byggir rannsókn sína á
skráningum sínum og Gunnars Tóm-
assonar í Laugarási í Árnessýslu á
árunum 1988-2009. Tómas segir að
það vanti langtímagögn á þessu sviði
hér á landi, en það sem geri mögulegt
að skoða viðbrögð við hlýnandi veð-
urfari sé að meðalhiti að vori hafi
breyst mikið á þessu tímabili. Í
kringum 1990 hafi komið nokkur köld
vor, en síðan hafi hlý vor fylgt.
„Meðalhitinn á þessu tímabili hef-
ur breyst um fjórar gráður og fugl-
arnir hafa svarað þessu mjög hratt,
sérstaklega fuglar sem koma styttra
að eins og frá Bretlandseyjum,
Frakklandi og Hollandi. Þeir virðast
hafa veður af því hvað er að gerast
hér á vorin. Þeir upplifa sömu veðra-
kerfin. Fuglar sem koma lengra að
eins og frá Íberíu-skaganum og Afr-
íku sýna hins vegar lítil viðbrögð við
breytilegu árferði. Að jafnaði hafa
þessir fuglar breytt komutíma sínum
um hálfan dag á vori. Það er mjög
mikil breyting.“
Tómas segir að á tímabilinu hafi ló-
an flýtt komutíma sínum um 10 daga.
Hrossagaukurinn hafi flýtt sér um
næstum hálfan mánuð. Gæsir hafi
flýtt sér álíka mikið.
Tómas sagði að krían, sem kemur
lengra að, hafi seinkað sér um 0,4
daga á ári. Sama er að segja með spó-
ann, en hann dvelur í V-Afríku yfir
vetrartímann. Spóinn hefur ekkert
flýtt sér á tímabilinu, en aðrir vað-
fuglar, sem koma frá V-Evrópu hafa
allir flýtt sér.
Tómas segir fróðlegt að bera spóa
og jaðrakan saman, en þetta eru ná-
Lóa kemur 10 dögum fyrr
 Farfuglar sem dvelja í NV Evrópu eru nú fyrr á ferðinni vegna hlýnandi veðurs
 Þeir virðast geta metið aðstæður hér á Íslandi á vorin áður en lagt er í farflug
Morgunblaðið/Ómar
Farfugl Lóan kemur 10 dögum fyrr en hún gerði fyrir 20 árum. Komutími lengra aðkominna fugla er óbreyttur.
skyldir fuglar sem verpa á sama
tíma. Jaðrakaninn kemur hins vegar
þremur vikum fyrr en spóinn.
Tómas segir að í gamla daga hafi
verið talað um að spóinn velli graut
þegar úti er vetrarþraut og það eigi
vel við. Hann viti ekkert hvað hann sé
að fara út í þegar hann leggi af stað
til Íslands og því miði hann komutíma
sinn við að líkur á vorhretum séu
orðnar litlar, en hann verði hins veg-
ar að fara nægilega snemma til að
tryggja sér góð varpsvæði.
BERGUR Guðnason
lögmaður lést á líkn-
ardeild Landspítalans í
Kópavogi í gærmorgun,
68 ára að aldri.
Bergur fæddist í
Reykjavík 29. sept-
ember 1941, sonur Sig-
ríðar Hjördísar Ein-
arsdóttur húsfreyju og
dr. Guðna Jónssonar
prófessors. Bergur lauk
stúdentsprófi frá MR
árið 1960 og lögfræði-
prófi frá Háskóla Ís-
lands 1968. Hann var
lögfræðingur hjá skattstjóranum í
Reykjavík 1968-1977 en hefur frá
þeim tíma rekið eigin lögmannsstofu
í Reykjavík. Bergur starfaði mikið
að skattamálum og var m.a. stunda-
kennari í skattarétti við HÍ árin
1974-1979. Þá sinnti hann enn-
fremur málflutningsstörfum og sölu
fasteigna.
Bergur var mikill
áhugamaður um
íþróttir. Hann keppti
fyrir Val um langa
hríð, bæði í knatt-
spyrnu og handknatt-
leik, og lék með lands-
liði Íslands í
handknattleik. Berg-
ur gegndi fjölmörgum
trúnaðarstörfum fyrir
íþróttahreyfinguna.
Hann var formaður
Vals 1977-1981, sat í
stjórn Handknatt-
leikssambands Ís-
lands og átti sæti í íþróttadómstól
ÍSÍ um langa hríð. Hann hlaut heið-
ursmerki fyrir störf sín, bæði fyrir
Val og íþróttahreyfinguna.
Eftirlifandi eiginkona Bergs er
Hjördís Böðvarsdóttir. Börn þeirra
eru Guðni, Sigríður, Böðvar og
Bergur Þór. Fyrir hjónaband hafði
Bergur eignast soninn Þorstein.
Andlát
Bergur Guðnason
MENNINGAR- og ferðamálaráð
Reykjavíkur hefur samþykkt ósk
Knattspyrnusambands Íslands og
álit safnstjóra Listasafns Reykja-
víkur um heimild fyrir staðsetn-
ingu styttu af Alberti Guðmunds-
syni fyrir framan höfuðstöðvar
KSÍ við Laugardalsvöllinn.
Þegar óskað er eftir að reisa
minnisvarða í Reykjavík fer erind-
ið fyrst til menningar- og ferða-
málaráðs og þaðan er það sent til
umsagnar safnstjóra Listasafns
Reykjavíkur. Safnstjórinn stað-
festi ósk KSÍ og á nýjasta fundi
ráðsins tóku fulltrúar Sjálfstæðis-
og Framsóknarflokks undir um-
sögn hans en fulltrúar Samfylk-
ingar og Vinstri grænna sátu hjá.
Þar með getur KSÍ látið reisa
styttuna á fyrirhuguðum stað.
steinthor@mbl.is
Stytta reist
við höfuð-
stöðvar KSÍ
Listamaður Albert Guðmundsson.
Jólatilboð !
Faxafeni 5, Reykjavik og Skeiði 1, Ísafirði • Sími 588 8477 • www.betrabak.is
• Hitajöfnun 37°C
• Hannað af NASA
• 100% hreinn gæsadúnn
• Astma- og ofnæmisprófað
• Hægt að þvo á 60°C
Dúnsokkar
Kr. 6.900,-
Hitajöfnunarsæng
140x200 cm
Kr. 29.900,-