Saga - 1984, Page 347

RITFREGNIR
345
fram upp úr hvaða blaði eða blöðum hver einstök frásögn er fengin. Er hún
tekin orðrétt upp úr einhverju blaðinu eða er hún soðin saman úr mörgum
blöðum?
Hvað gerðist á tslandi 1981? er mun ítarlegri og efnismeiri annáll er íslenskur
annáll 1981. Þar er t.d. listi yfir öll frumvörp á Alþingi sem afgreidd voru sem
lög á árinu, þar er listi um flestar bækur, myndlistarsýningar og tónleika, birt
eru æviágrip nær 90 íslendinga sem létust á árinu og í bókinni er mjög efnis-
mikill íþróttaannáll. Þetta skortir í síðasttöldu bókina. Hún heldur sig að
mestu við útsíðufréttir dagblaðanna en tekur með sem krydd ýmislegt smá-
skemmtilegt.
Ég tók eitt viðamikið deilumál frá árinu 1981 og gerði nokkurn samanburð
á meðferð þessara tveggja árbóka á því til glöggvunar á efnistökum. Hér er um
að ræða hinar hörðu deilur sem urðu um málefni íslenska álfélagsins en þær
voru í senn stórpólitískar, viðkvæmar og flóknar.
Eins og fram hefur komið hér á undan notar íslenskur annáll fremur þá aðferð
að hafa orðrétt ýmislegt eftir deiluaðilum og þájafnvel gífuryrði sem látin hafa
verið falla í hita augnabliksins en í Hvað gerðist á íslandi 1981? er fremur reynt
að halda sig við þurrar staðreyndir málsins. í íslenskum atinál er fréttir að finna
um fyrrgreint deilumál um alla bókina eftir því sem atburðir gerast og þarf þá
að fletta upp í efnisatriða- og nafnaskrá aftast í ritinu til að finna það allt. í Hvað
gerðistá íslatidi 1981? er hins vegar málið dregið saman á einum stað undir Iðn-
aður sem er undirkafli í aðalkaflanum Atvinnuvegirnir.
I báðum bókunum virðist mér vera reynt að segja frá sjónarmiðum beggja
deiluaðila en frásögn Hvað gerðist á tslandi 1981? er þó öllu lengri og viðameiri.
Þar eru teknir langir orðréttir kaflar úr skýrslum og fréttatilkynningum. Það
sem hún hefur fram yfir íslenskati annál er að forsaga málsins frá árinu áður er
rakin. Þá er greint frá viðtali sem Morgunblaðið átti við forstjóra Alusuisse er
iðnaðarráðuneytið hafði gefið út fréttatilkynningu um „hækkun í hafi“ og eins
frá plaggi sem forstjóri ísals lét dreifa meðal starfsfólks fyrirtækisins þar sem
ráðist er á Hjörleif Guttormsson. Einnig er sagt frá viðbrögðum Ragnars Hall-
dórssonar við fréttatilkynningu um vantalinn hagnað og frá yfirlýsingu hans
um tap ísals á árinu. Efeitthvað er gefur bókin Hvaðgerðist á íslandi 1981? meira
rúm fyrir persónulegar athugasemdir álversmanna en hin.
Það sem íslenskur annáll hefur umfram er að sagt er frá ítrekunum iðnaðar-
ráðherra í janúar á að fá skýringar á „hækkun súráls í hafi“, sagt er frá fréttum
svissneskra blaða um deiluna og í maí er sagt frá ummælum stjórnarformanns
Alusuisse á aðalfundi fyrirtækisins og viðbrögðum Hjörleifs Guttormssonar
við þeim en þar gengu stóryrðin á víxl.
Ekki verður hér lagður dómur á það hvor frásögnin gefur sannari mynd af
U'álinu en víst er um það að árbækurnar tvær eða annálarnir bæta hvor annan
UPP og geta orðið afar gagnlegir íslenskum sagnfræðingum og þá einkum til að
visa þeim á frekari heimildir. Góðar tímasetningar eru á öllum atburðum í