Morgunblaðið - 21.12.2009, Qupperneq 22

22 Umræðan
MORGUNBLAÐIÐ MÁNUDAGUR 21. DESEMBER 2009
ÍSLENSKA þjóðin
stendur á krossgötum í
kjölfar bankahrunsins:
Hún þarf að gera upp
við sig hvort hún ætlar
að halda áfram að haga
sér eins og ein fjöl-
skylda; þar sem gera
má ráð fyrir að allir
tengist öllum með fjöl-
skylduböndum ef vel er
að gáð; eða þá að við
tökum upp hætti stærri þjóða og
fórnum hvert öðru á altari hefnd-
arinnar; líkt og menn gátu á Sturl-
ungaöld þegar þjóðin var ennþá til-
tölulega óskyldir landnámshópar. Ef
fyrri kosturinn er valinn við uppgjör
bankahrunsins eigum við að viður-
kenna að langlíklegast sé að kjörnum
stjórnmálamönnum okkar hafi geng-
ið gott eitt til er þeir misreiknuðu hin-
ar nýju aðstæður sem voru að skella á
með alþjóðavæðingu viðskiptalífsins.
Þeirra mistök hafa verið óbein fram-
lenging af veikleika okkar sem smá-
þjóðar í að hafa roð við miklu stærri
fjármálaheimi. Þeirra kotungsháttur
var kotungsháttur okkar allra.
Sem þjóðarfjölskylda ættum við þá
að refsa þeim líkt og fjölskyldufyrir-
tæki myndi gera við höfuð fjölskyld-
unnar sem sigldi því í strand: Hann
hlyti mikinn álitshnekki fyrir og
mikla reiði, og séð yrði til að hann
yrði færður til í starfi og látinn gegna
ábyrgðarlitlum hlutverkum eftir það.
Bóndinn yrði t.d. gerður að fjósa-
manni. Á þjóðarmælikvarða þætti
mér því maklegt að
stjórnmálamennirnir
hyrfu af þingi og væri
gert að búa eingöngu
við lágmarkslaun og
lágmarkseftirlaun eftir
það. Svipað mætti gilda
um aðra atvinnulífs-
forkólfa sem hefðu gert
sambærileg mistök.
Ætti þetta að koma í
staðinn fyrir óheyri-
legar sektir, og svo
möguleikann á að rétta
sig við síðar meir.
Öðru máli ætti að gegna um þá
sem verða uppvísir að augljósum vís-
vitandi þjófnaði, enda eru þeir þar
með búnir að segja sig úr vinskap við
þjóðarfjölskylduna sína. Þá mætti
dæma til ævilangrar samfélagsþjón-
ustu. Síðan yrði þjóðin að beita sig
aðhaldi við að vinna í hinum nýja
fjármálaveruleika hnattvæðing-
arinnar, og standa og falla sem ein
fjölskylda: súpa seyðið af eigin mis-
tökum. Hinn valkosturinn er, að við
snúum baki við ættarþjóðríkinu, og
gerumst þess í stað aðilar að fjöl-
þjóðabandalagi (ESB?). Þá getum við
komið fram við brotamenn okkar
með þeirri auknu refsigleði sem kem-
ur af að dæma þá sem eru ekki fjöl-
skyldumeðlimir. Þá getum við
kannski frekar lokað hjörtum okkar
fyrir þjáningum aðstandendanna, í
skjóli þess að utanaðkomandi lög ráði
þá ferðinni.
En þá hættir líka ættarsamfélagið
að vera mælikvarði alls fyrir okkur,
líkt og verið hefur. Þá er hætta á að
landið verði eins og fjölþjóðlegt sam-
eignarfyrirtæki, sem geti klofnað í
útibú frá mörgum Evrópulöndum;
líkt og er nú með Jan Mayen. Þá get-
ur lítið orðið eftir til að sameina okk-
ur, annað en áhugafélög um íslensku-
kennslu og um útgáfu á bókum um
íslenskan skáldskap og sögu. Því segi
ég: Nú er tími til kominn að fyrirgefa
fjárglæframönnunum okkar. Við
megum ekki láta reiðina og vonbrigð-
in með þá verða til að við gefumst
upp á því að verða áfram ættarþjóð-
ríki!
Eitt nýtt heimsmet getum við svo
huggað okkur við: Þótt við höfum nú
orðið að taka á okkur heimsmet í
bankahruni miðað við fólksfjölda, þá
hafa þeir peningar alltént að mestu
leyti líklega hafnað í vösum venju-
legra barnafjölskyldna, úti í hinum
vestræna heimi, en þó líka í þróun-
arlöndunum. Við erum því væntan-
lega að fremja heimsmet í styrkveit-
ingum til fólksins annars staðar í
heiminum, með því að borga fyrir
ófyrirséð tap annarra hópa af of-
þöndum umsvifum okkar erlendis.
Þar með ætti okkur að leyfast að
krefjast undanþágu frá viðmiðum
Evrópusambandsins um styrki til
þróunarlandanna; ef við göngum þá
einhvern tímann þangað alfarið inn!
Eftir Tryggva V.
Líndal »Nú er tími til
kominn að
fyrirgefa fjárglæfra-
mönnunum okkar.
Tryggvi V. Líndal
Höfundur er þjóðfélagsfræðingur
og skáld.
Ættarríkið og fyrirgefningin
MIKIÐ hefur gengið
á hér á Suðurnesjum á
undanförnum árum og
hvergi virðist vera lát
þar á.
Eitt af því sem við
treystum á er að grunn-
þjónusta sé ekki skert
og að við getum búið við
öryggi, eða hvað?
Fæstir vilja hafa þörf
fyrir þjónustu okkar en þegar mikið
liggur við er hringt í 112 og óskað eft-
ir aðstoð, og það er sjálfsagt og eðli-
legt. En getum við treyst á það að við
fáum þessa þjónustu í nánustu fram-
tíð?
Við skulum svara þessari spurn-
ingu aðeins seinna í þessari grein.
Skoðum aðeins nánar hvað liggur á
bak við hvert útkall.
Þegar óskað er eftir aðstoð slökkvi-
liðs eða sjúkrabíls þá fær fólk heim til
sín þrautþjálfað fagfólk, oft við mjög
erfiðar aðstæður. Það tekur að lág-
marki þrjú ár að verða fullnuma
slökkviðliðs- og sjúkraflutninga-
maður. Þá er reynslan ekki talin með
en hún er að sjálfsögðu mikilvæg.
Starfsmannavelta Brunavarna
Suðurnesja (B.S.) hefur verið lítil
undanfarin ár og þar starfa reynslu-
miklir menn með langan starfsaldur.
Þegar niðurskurður hófst með til-
heyrandi látum þá var enginn undan-
skilinn, hvorki við, né aðrar stofnanir,
á þessu ári urðum við m.a. að láta 6
manns fara sem störfuðu við afleys-
ingar og leystu af í fríum og á nám-
skeiðum og var mikil eftirsjá að þeim
strákum . Töldum við að þar væri nóg
komið og reyndar meira til.
En ríkið hefur ákveðið að ganga
lengra í þessum málum og hefur ein-
hliða ákveðið að lækka greiðslur til
aðila sem sjá um sjúkraflutninga á Ís-
landi um 7%. Þessi tala virkar
kannski ekki svo há en þess má geta
að sveitarfélögin Reykjanesbær,
Garður og Vogar hafa borgað 50%
með sjúkraflutningum undanfarin ár,
þrátt fyrir að ríkið eigi að bera allan
kostnað! Er þetta eðlilegt?
Þegar við skoðum þetta í þessu
samhengi þá getum við ekki annað en
skilið að sveitarfélögin vilji spyrna við
fótum. Það versta við sparnaðaráform
ríkisins er að sparnaðurinn yrði innan
við 5 milljónir á ári. Er það þess virði?
Hvað þýðir þetta fyrir B.S.? Stjórn
B.S. hefur litið á þennan einhliða
niðurskurð sem uppsögn á samningi
og rennur hann því út 1. júlí 2010. Eft-
ir þann tíma verða sjúkrabílar ekki
lengur á vegum B.S. (náist ekki nýir
samingar við ríkið) og kemur því til
fjöldauppsagna um áramót þar sem
stöður 18 slökkviliðs- og sjúkraflutn-
ingamanna verða lagðar niður á
Suðurnesjum.
En það er annað og verra sem
hlýst af þessu. Rekstur slökkviliðs er
settur í uppnám. Því spyrjum við
sveitarfélögin, eins og við spyrjum
ríkisvaldið: hvað ætlið þið að gera? Á
að fara aftur til fortíðar þegar hér var
eingöngu útkallslið? Ávinningurinn
sem hlýst af því er einungis lengri út-
kallstími sem aftur leiðir til þess að
við eigum á hættu að stórbrunar
verði hér fleiri en undanfarin ár, svo
ekki sé minnst á mögulegan mann-
skaða. Sveitarfélög sem eru að berj-
ast fyrir því að fá stórfyrirtæki hing-
að á svæðið, svo sem álver eða
gagnaver, geta ekki haldið að það sé
aðlaðandi fyrir þessi fyrirtæki að
státa af útkallsliði sem slökkviliði?
Við höldum að menn séu ekki búnir
að hugsa þessa hugsun til enda og eitt
er ljóst að fólkið sem stendur að baki
þessum sparnaðaraðgerðum er ekki
að hugsa um öryggi fólksins hér á
svæðinu. Ef við snúum okkur að
spurningunni sem við veltum okkur
upp fyrr í greininni, þ.e. hvort hægt
sé að treysta á þessa þjónustu í náinni
framtíð þá sýnist okkurr svarið vera:
Nei.
Ágætu íbúar á Suðurnesjum,
Viljum við byrja nýtt ár á enn einni
fjöldauppsögninni sem þýðir að
grunnþjónusta fólksins sé stórlega
skert? Svarið er Nei.
Því viljum við starfsmenn Bruna-
varna Suðurnesja skora á heilbrigðis-
ráðherra og þau sveitarfélög sem
standa að Brunavörnum Suðurnesja
að standa vörð um slökkviliðið og
sjúkraflutninga á Suðurnesjum og
þann mikla mannauð sem við teljum
að Brunavarnir Suðurnesja hafi á að
skipa.
Eftir Eyþór Rúnar
Þórarinsson
og Rúnar Eyberg
Árnason
»Mikil óvissa ríkir nú
um sjúkraflutninga
og slökkvilið á Suður-
nesjum á næsta ári.
Eyþór Rúnar
Þórarinsson
Höfundar eru slökkviliðs og
sjúkraflutningamenn
hjá Brunavörnum Suðurnesja.
Rúnar Eyberg
Árnason
Hvert stefna ríki og sveitarfélög í grunnþjónustu
FRÁ ÞVÍ menn fóru
að gefa andanum gaum
hefur hugleiðslan verið
til í einni eða annarri
mynd. Flestar hug-
leiðsluaðferðir miðast
við að upplifa meðvitað
hugsunarlaust ástand
sem kallað hefur verið
thoughtless awareness.
Ekki er til gott orð yfir
það heiti á íslensku en
þýða mætti hið enska heiti sem vit-
und án hugsunar eða hugsunarlausa
meðvitund. Rannsóknir hafa reyndar
sýnt mun á ýmsum búddískum hug-
leiðsluaðferðum, sem beina athygl-
inni að upplifunum í augnablikinu og
virkja ýmsar bylgjur hinnar vitrænu
hliðar hugans, (sem felur vissulega í
sér afslöppun og meðvitað hugs-
unarleysi) en hugleiðslutækni Sa-
haja-yoga felur í sér aukna virkni
lágtíðni EEG-bylgna theta- og alpha-
bylgna í limbic-svæði heilans (á milli
heilahvelanna tveggja) sem og í
fremra svæði heilans vinstra megin,
(þó mun meiri hjá þeim sem höfðu
stundað Sahaja-yoga í lengri tíma
heldur en hjá hinum sem höfðu
stundað þessa hugleiðsluaðferð í
skemmri tíma).
En það sem vekur mesta athygli
vísindamanna er þó ekki þetta ástand
í sjálfu sér heldur hvaða áhrif það hef-
ur á mannslíkamann þegar til lengri
tíma er litið. Til að gera langa sögu
stutta sýndu fyrrgreindar rannsóknir
augljóst samband á milli meiri virkni
theta- og alpha-heilabylgna og tilfinn-
ingalegrar vellíðunar þátttakenda og
athyglishæfni þeirra. Betri tilfinn-
ingaleg líðan á meðal hinna reyndu
jóga var líka meira áberandi en hjá
byrjendunum og átök hinnar díalekt-
ísku hugsunar eða hinnar erilsömu
hugsunar, (einkum í vinstra hluta
heilans) að sama skapi minni. Þessi
áhrif hugleiðslunnar á starfsemi heil-
ans hafa auðvitað keðjuverkandi áhrif
á alla líkamsstarfsemi. Eftir því sem
starf hinnar þreytandi hugsunar
minnkar (í sjálfráða taugakerfinu,
parasympathetic nervous system,
hægra megin eða í vinstra heilahveli),
þarf líkaminn ekki að erfiða jafnmikið
við að umbreyta fituögnum úr kvið-
arholinu í heilafrumur og getur haldið
að vinna sitt starf í friði og ró, (sem
lýtur m.a. að líffærum eins og lifrinni
og maganum) án viðvarandi röskunar
með öllum þeim hættum sem af því
getur stafað. Eftir því sem slaknar
meira á þessari hægri hlið hins sjálf-
ráða taugakerfis líkamans næst meiri
jafnvægi við vinstri hlið
líkamans, þá sem nærir
tilfinningar okkar og
innblástur.
Rannsóknir hafa og
sýnt að um leið og við
virkjum limbic-svæði
heilans eins og fyrr seg-
ir, með hugleiðslu Sa-
haja-yoga eykur það
framleiðslu beta-
endorfíns og annarra
taugahormóna sem ala
á sælutilfinningu og já-
kvæðum viðhorfum (líkum þeim sem
við upplifum þegar við erum ást-
fangin eða iðkum einhverja íþrótt af
kappi). Þó það sé bæði heilbrigt og
hollt að stunda íþróttir og auðvitað
dásamleg tilfinning að verða ástfang-
inn, þekkjum við öll dökkar hliðar
íþróttameiðsla vegna óhóflegs álags á
líkamann og síendurtekinna tilrauna
mannsins til að verða ástfanginn á ný
í formi ótölulegra sambandsslita og
kynferðisóra. Aðrir leita á náðir
vímuefna til að upplifa hið dýpsta
sæluástand sem líkaminn sjálfur get-
ur búið til í krafti hugleiðslunnar.
Þeim hefur nefnilega til dæmis aldrei
verið sagt að beta-framleiðsla lík-
amans virðist verka sem hið besta
verkjalyf og hafa jafnvel töluverð
áhrif á ónæmiskerfið, sem gæti út-
skýrt hvers vegna ástundun Sahaja-
yoga hafi læknað krabbamein.
Bein og óbein áhrif Sahaja-yoga á
mannslíkamann eru annars mjög
margvísleg. Þau virðist ekki aðeins
fela í sér minni streitu eða kvíða held-
ur og bein keðjuverkandi lækning-
aráhrif á hin ýmsu mein og kvilla af
ólíkum toga. Á meðal þeirra meina
sem Sahaja-yoga virðist hafa læknað
eða unnið á með afgerandi hætti, eða
í mjög mörgum tilvikum, eru: streita
og kvíði, þunglyndi, ADHD (athygl-
isbrestur, bráðlæti, ofvirkni), floga-
veiki (í allt að 86% tilvika), asma, of
hár eða of lágur blóðþrýstingur og að
lokum fíknir af ýmsum toga, eins og
eiturlyfja-, áfengis- og tóbaksfíkn. Til
nánari skýringar á þeim rannsóknum
sem gerðar hafa verið á áhrifum Sa-
haja-yoga á mannslíkamann, er vísað
til faglegrar vefsíðu um þessi efni:
www.meditation.co.uk .
Lækningamáttur
Sahaja- yoga
Eftir Benedikt S.
Lafleur
» Bein og óbein áhrif
Sahaja-yoga á
mannslíkamann eru
mjög margvísleg.
Benedikt S. Lafleur
Höfundur er listamaður,
talnaspekingur og útgefandi.
Í ORÐABÓKUM
vítt um lönd, er orðið
landráð skilgreint sem;
athafnir borgara til að-
stoðar erlendu ríki í
skaðlegri aðgerð gegn
hans eigin, þá í að
steypa af stóli sitjandi
þjóðhöfðingja, aðstoða
við stríðsrekstur gegn
eigin föðurlandi eða
valda varanlegu/
torbættu tjóni á eigin ríki.
Í þrem valdamestu embættum ís-
lenska lýðveldisins situr fólk sem allt
heyrir undir eða starfar óformlega
fyrir sama stjórnmálaflokkinn; Sam-
fylkinguna. Á ég við embætti Forseta
Íslands, Forsætisráðherra og For-
seta Alþingis.
Ávarpa ég hér þá ritendur ís-
lenskrar sögu er ekki
hliðhyllast óstöðvanleg
föðurlandssvik Sam-
fylkingarinnar. Óska ég
þess að þau muni hina
Versalalegu Icesave-
samninga, hvað þeir
táknuðu fyrir íslenska
skattborgara sem að-
hylltust ekki rán á full-
veldinu og að þau skrá-
festi innlimunina (ekki
inngöngu, það verður
aldrei kosið um þetta) í
Evrópusambandið.
Fer ég þess auðmjúklega á leit, að
ofangreindir sagnaritarar hafi, í nafn-
gift framtíðarinnar á samningslögum
þeim er Samfylkingin og kveifasveit
Vinstri Grænna hafa á dagskránni að
samþykkja, hliðsjón af merkingu
orðsins landráð og nefni þar með lög-
in Landráðalögin, eða Bak-
stungulögin.
Fleira var það ekki. Mér er alveg
sama hvernig Samfylkingin eða for-
ysta VG reynir að snúa út úr þessum
ummælum mínum, þau eru búin að
vinna þetta mál með óþverrabrögðum
og ég og aðrir Íslendingar sem ekki
kjósa að láta hagsmuni erlendra ríkja
ganga fyrir okkar, erum búin að tapa.
Óska ég þeim til hamingju með sig-
urinn og vona að þau fái öll vel laun-
aðar embættisstöður í Brussel.
Eftir Arnar Þór
Kristjánsson » Í þrem valdamestu
embættum íslenska
lýðveldisins situr fólk
sem allt heyrir undir eða
starfar óformlega fyrir
sama stjórnmálaflokk-
inn; Samfylkinguna.
Arnar Þór Kristjánsson
Höfundur er háskólanemi.
Bakstungulög