Morgunblaðið - 30.07.2010, Side 18

18 FréttirVIÐSKIPTI | ATVINNULÍF
MORGUNBLAÐIÐ FÖSTUDAGUR 30. JÚLÍ 2010
Bjarni Ólafsson
bjarni@mbl.is
Eignir innstæðutryggingasjóða í
fimmtán elstu ESB ríkjunum, sem
hlutfall af tryggðum innstæðum
námu aðeins um 0,59 prósentum ár-
ið 2005 og voru því umtalsvert undir
þeim mörkum, sem sjóðunum voru
sett samkvæmt lögum.
Kemur þetta fram í skýrslu ESB
um tryggingasjóðakerfið. Í nær öll-
um tilvikum voru eignir einstakra
sjóðakerfa undir mörkum, en eignir
þýska kerfisins voru þó aðeins yfir
þarlendum mörkum, eða 0,58 pró-
sent af tryggðum innstæðum.
Staðan var best í Svíþjóð, þar
sem hlutfallið var 1,44 prósent og í
kjölfarið fylgdi Portúgal með 0,99
prósent. Önnur tryggingakerfi voru
með verra eignahlutfall.
Innstæður jukust hratt
Samkvæmt íslenskum lögum á
tryggingasjóður innstæðueigenda
að innihalda um 1,0 prósent af
tryggðum innstæðum, en því marki
hefur yfirleitt ekki verið náð frá
árinu 2002 og því hafa aðildarfyr-
irtæki þurft að greiða aukalega til
sjóðsins til að markmiðinu sé náð.
Ástæðan fyrir þessu er hraður vöxt-
ur innstæðna í bankakerfinu á þess-
um tíma. Að þeim greiðslum afhent-
um var staða sjóðsins í samræmi við
kröfur laganna, að minnsta kosti til
ársins 2005. Vandinn við íslenska
kerfið var hins vegar sá að þak var
sett á það hve mikið bankarnir áttu
að greiða aukalega í sjóðinn á
hverju ári ef eignir hans voru undir
tilskildu marki. Því minnkaði hlut-
fallið hratt frá árinu 2006 vegna
mikillar aukningar innstæðna í kerf-
inu. Sama þróun varð í mörgum öðr-
um Evrópuríkjum. Þrátt fyrir að
eignahlutfallið í íslenska sjóðnum
hafi verið undir mörkum verður
ekki séð að það hafi verið verra en
hjá sumum ríkjum ESB. Hlutfallið í
Frakklandi var t.a.m. 0,14 prósent
árið 2005 og á Írlandi var það 0,19
prósent.
Evrópskir sjóðir voru
margir undir marki
 Eignahlutfall tryggingasjóða var sums staðar mjög lágt
Reuters
ESB Eignarhlutfall innstæðutryggingasjóða í Evrópusambandsríkjum var í
mörgum tilfellum töluvert undir mörkum sem sjóðunum voru sett.
Innstæðutryggingar
» Samkvæmt lögum eiga
eignir Tryggingarsjóðs inn-
stæðueigenda að nema 1,0%
af meðaltali tryggðra innlána.
» Sé sjóðurinn undir því marki
ber bönkum að greiða í hann
það sem upp á vantar.
» Aukagreiðslurnar þurfa hins
vegar ekki að fara yfir 0,15% af
tryggðum innstæðum.
Arnold Schwarz-
enegger, ríkis-
stjóri Kaliforníu,
hefur lýst yfir
efnahagslegu
neyðarástandi í
ríkinu. Skatt-
tekjur hafa dreg-
ist mikið saman
vegna slæms
efnahagsástands,
en fylla þarf í 19
milljarða dala gat á fjárlögum.
Schwarzenegger, sem sjálfur er
repúblikani, hefur ekki tekist að fá
löggjafarþingið, sem stýrt er af
demókrötum, til þess að samþykkja
nauðsynlegar niðurskurðar-
aðgerðir. Fimm vikur eru síðan
samþykkja átti fjárlög, en ekki sér
enn fyrir endann á þeirri vinnu.
Náist ekki samkomulag segir
Schwarzenegger að Kalifornía
verði uppiskroppa með reiðufé
strax í október. Svipuð staða kom
upp í fyrra, en þá neyddist ríkið til
að gefa út skuldaviðurkenningar í
stað þess að greiða með peningum.
Talið er líklegt að það sama verði
uppi á teningnum í ár og eiginlegir
peningar aðeins notaðir í forgangs-
greiðslur, svo sem vegna mennta-
kerfisins og vaxtagreiðslna af
skuldabréfum. Jafnframt ætlar
Schwarzenegger að skikka opin-
bera starfsmenn til að taka ólaunað
leyfi, í sparnaðarskyni.
Neyðar-
ástand í
Kaliforníu
Fjárlagagatið
19 milljarðar dala
Arnold
Schwarzenegger
Einar Örn Gíslason
einarorn@mbl.is
Stjórnvöld í Bretlandi tilkynntu í
vikunni um breytt fyrirkomulag fjár-
málaeftirlits þar í landi. Fjármála-
eftirlitið, FSA, verður lagt niður í
núverandi mynd og starfsemi þess
færist að mestu inn í Englands-
banka, sem mun því hafa eftirlit með
stærstu fjármálamiðstöð Evrópu.
Ætlunin er að hið nýja fyrirkomulag,
sem var eitt af baráttumálum Íhalds-
flokksins fyrir nýafstaðnar þing-
kosningar, verði komið í starfhæft
form árið 2012.
Mikil gagnrýni hafði komið fram á
þrískiptinguna sem verið hefur við
lýði, og skiptir eftirlitshlutverkinu á
milli fjármálaeftirlits, seðlabanka og
ríkisstjórnar. Hlutverk seðlabank-
ans verður nú útvíkkað og honum
ætlað að tryggja bæði efnahagslegan
stöðugleika í víðu samhengi, sem og
eftirlit með starfandi fjármálafyrir-
tækjum. Ríkisstjórnin mun þó áfram
eiga lokaorðið um það hvort og þá
hvernig fjármálafyrirtækjum í
vanda skuli bjargað með fjárfram-
lagi.
Hinu nýja fyrirkomulagi er ætlað
að auka yfirsýn yfir þróun mála á
fjármálamörkuðum og gera eftirlits-
aðilum jafnframt kleift að grípa inn í
áður en raunverulegan vanda ber að
höndum, til dæmis með reglusetn-
ingu um eiginfjárhlutfall, skuldsetn-
ingu eða veðtryggingar.
Eftirlitið færist allt undir sama hatt
 Englandsbanki tekur við eftirlits-
hlutverki  Fjármálaeftirlit lagt niður
Reuters
Banki Englandsbanki fær aukin völd.
FRÉTTASKÝRING
Örn Arnarson
ornarnar@mbl.is
Skuldatryggingaálag ríkissjóðs hefur minnkað
umtalsvert það sem af er ári. Samkvæmt til-
boðum um kaup og sölu á fimm ára trygg-
ingum gegn greiðslufalli íslenska ríkisins er
álagið um 285 punktar um þessar mundir.
Skuldatryggingaálagið fór í tæpa 500 punkta í
byrjun janúar í kjölfar þess að forseti Íslands
neitaði að staðfesta lög um ríkisábyrgð á Ice-
save-skuldbindingunum. Í stórum dráttum
hefur álagið farið lækkandi síðan þá.
Það sem vekur athygli við þessa þróun er að
álagið hefur farið lækkandi þrátt fyrir að
óvissa hafi aukist í íslensku hagkerfi.
Óvissan varðandi úrskurð dómstóla um
gengistryggð lán og hættuna á að hann myndi
kalla á meiriháttar eiginfjárframlag frá rík-
issjóði í bankakerfið endurspeglaðist ekki á
markaðnum með skuldatryggingar ríkisins.
Það sama á við um þá óvissu sem komin er
upp í hinu svokallaða Magma-máli. Miðað við
yfirlýsingar stjórnvalda er ekki hægt að úti-
loka að ríkið muni ganga inn í kaupin og það
gæti kostað frekari skuldsetningu upp á tugi
milljarða króna. Réttilega ætti slíkt að þrýsta
skuldatryggingaálagi skuldsetts ríkis sem er í
gjörgæslu Alþjóðagjaldeyrissjóðsins upp á við
en slíkt hefur ekki átt sér stað. Þeir sérfræð-
ingar sem blaðið bar málið upp við töldu
margvíslegar ástæður geta legið að baki
þessu, en flestir voru sammála um að uppkaup
Seðlabanka Íslands á skuldabréfum ríkissjóðs
í erlendri mynt hefðu ráðið miklu um þessa
þróun.
Uppkaup ríkisins og vanmat markaða
Þegar blaðið leitaði útskýringa Pauls Rawk-
ins, framvæmdastjóra hjá lánshæfismatsfyr-
irtækinu Fitch í London, á því að skuldatrygg-
ingaálag ríkissjóðs hækkaði ekki í kjölfar
gengisdómsins í júní, benti hann á tilkynningu
ríkissjóðs frá 16. júní um að hann byðist til að
leysa til sín skuldabréf sín í erlendri mynt sem
mögulega skýringu. Í fundargerð peninga-
stefnunefndar Seðlabankans frá 23. júní kem-
ur fram það sjónarmið að í skuldatrygginga-
álaginu á íslenska ríkið felist vanmat á
raunverulegu áhættuálagi á íslenskar fjár-
eignir. Nefndarmaðurinn sem lét í ljós þessa
skoðun taldi að ekki væri svigrúm til þess að
lækka vexti um meira en 25 punkta. Sem
kunnugt er ákvað nefndin að lækka stýrivexti
um 50 punkta í júní. Athygli vekur að áhyggj-
ur af vanmati á áhættuálagi ríkissjóðs koma
ekki fram í fundargerð peningastefnunefndar
frá því í maí. Þá var skuldatryggingaálagið á
ríkið um 370 punktar og hafði farið lækkandi
meðan það hafði almennt hækkað á ríki í Evr-
ópu vegna ótta um skuldastöðu svokallaðra
jaðarríkja evrusvæðisins. Áhyggjur af van-
mati spretta því upp eftir að ríkissjóður
bauðst til þess að leysa til sín skuldabréf sín í
erlendri mynt. Þeir sem eiga viðskipti á mark-
aðnum með skuldatryggingaafleiður benda á
að markaðurinn er alla jafna grynnri en ella
yfir hásumarið og því verður áhugavert að
fylgjast með þróuninni með skuldatryggingar
ríkissjóðs þegar líða tekur á ágústmánuð.
Álag minnkar en óvissa eykst
 Skuldatryggingaálag ríkissjóðs hefur lækkað linnulítið það sem af er ári  Óvissa vegna áhrifa
gengisdóms á bankakerfið hefur ekki leitt til hækkunar  Peninganefndarmaður talar um vanmat
● Nýr banki, Metro Bank, var opnaður
í Lundúnum í gær. Er þetta sagður vera
fyrsti nýi bankinn, sem opnaður er á
Bretlandseyjum í heila öld en aðstand-
endur hans sjá tækifæri í óánægju al-
mennings með gömlu bankana í kjölfar
bankakreppunnar. Annar stofnandi
bankans er bandaríski kaupsýslumað-
urinn Vernon Hill. Fyrsta útibú bankans
var opnað í miðborg Lundúna og þar
fengu kjölturakkar kex að maula á
meðan eigendur þeirra opnuðu reikn-
inga í bankanum.
Fyrsti nýi bankinn í
Bretlandi í heila öld
● Bandaríski
bifreiða-
framleiðandinn
Ford leggur um
þessar mundir
lokahönd á sölu á
Volvo. Kaupandinn
er kínverski fjár-
festingarsjóðurinn
Zheijang Geely
Holding Group,
sem greiðir 1,8
milljarða bandaríkjadala fyrir sænska
bílaframleiðandann. Viðskiptaráðuneyti
Kína hefur nú lagt blessun sína yfir
kaupin. Ford hefur undanfarið losað sig
við evrópskar eignir sínar, og ber þar
hæst sölu fyrirtækisins í hlutum sínum í
Aston Martin, Land Rover og Jaguar.
Ætlun fyrirtækisins er að einbeita sér
að framleiðslu Ford-bíla.
Volvo skiptir um hendur
Höfuðstöðvar
Volvo í Gautaborg
● Skuldabréfavísitala GAMMA hækk-
aði um 0,25 prósent í gær og endaði í
192,797 stigum. Verðtryggði hluti vísi-
tölunnar hækkaði um 0,32 prósent og
sá óverðtryggði um 0,06 prósent. Velta
á skuldabréfamarkaði nam 9,22 millj-
örðum króna í gær.
Gengi bréfa Marels leiddi töluverða
lækkun á hlutbréfamarkaði í gær. Bréf
félagsins lækkuðu um 5,50 prósent og
lækkaði Úrvalsvísitala Kauphallarinnar
um 1,84 prósent. Gengi bréfa Icelandair
lækkaði um 2,86 prósent og Össurar
um 1,26 prósent. bjarni@mbl.is
Skuldabréf hækka en
hlutabréf lækka
ÞETTA HELST…
 


   
  
   
  

 




 
  
  

   

!"# $% " &'( )* '$*
+,-.-/
+01.1,
++2./3
,+.-1
+4.2/0
+2.51,
++5
+.310+
+0,./0
+51
+,-.33
+00.+0
++2.11
,+.+3,
+4.1-2
+2.2,+
++5.3,
+.30,+
+03.-,
+51.//
,++.1-/,
+,-.2,
+00.2/
++1.++
,+.+4/
+4.12/
+2.21
++5.2/
+.302+
+03.52
+51.00