Morgunblaðið - 18.08.2010, Blaðsíða 18

18 Umræðan BRÉF TIL BLAÐSINS
MORGUNBLAÐIÐ MIÐVIKUDAGUR 18. ÁGÚST 2010
Nú nýlega gerðist
það atvik fyrir austan
að hundur af tegund-
inni Franskur Mastiff
glefsaði til 22 ára
manns sem ekki
hlýddi tilmælum eig-
anda um að halda sig
í fjarlægð. Slík atvik
eiga sér því miður oft
stað þar sem hundur
telur sig þurfa að
verja sig einfaldlega vegna þess
að ekki er hlustað á tilmæli eig-
anda eða viðvörunarmerki hunds-
ins.
Sú regla gildir bæði fyrir full-
orðna og börn að nálgast ekki
hund nema með fullu leyfi eiganda
hvort sem um er að ræða stóran
eða lítinn hund. Margir bera fyrir
sig að þeir séu vanir hundum og
því hafi „grimmdin“ í hundinum,
sem glefsaði, komið á óvart en fáir
hugsa til þess að hundurinn getur
verið óvanur ókunnugum og orðið
hræddur. Rannsóknir hafa einmitt
sýnt að flest hundsbit eiga sér
stað af ótta, það er að segja hund-
urinn telur sig vera kominn í þá
aðstöðu að eina leiðin út úr henni
sé að bíta – enda er þá fyrst sem
fólk hlustar á hundinn!
Vil ég því hvetja alla til að lesa
þessar leiðbeiningar og sýna eða
kenna öðrum. Sérstaklega þeim
sem ekki eiga hund en eru hrifnir
af þeim.
* Ef þú sérð hund er oftast nær
nóg að horfa á hann úr fjarlægð.
Það er algjör óþarfi að vaða upp
að honum til að snerta hann.
Forðastu að mynda augnsamband
við hundinn en það er
einfaldlega ókurteisi
hjá hundum að stara í
augu, enda eru fáir
hundar sem stara á
móti heldur snúa
flestir sér undan til
að komast hjá óþægi-
legu stari.
* Þegar þú nálgast
hund skaltu ekki halla
þér fram í áttina að
honum eða ganga rak-
leitt að honum. Ef sá
möguleiki er fyrir
hendi, taktu þá örlítinn sveig á
leið þinni til hundsins og snúðu
helst hliðinni að honum, eða að
minnsta kosti vanganum. Best er
að beygja sig í hnjánum (en ekki
bakinu) og leyfa hundinum að þefa
af þér. Ef hundurinn vill ekki tala
við þig mun hann senda þér merki
um það með því að snúa sér und-
an, ganga burt eða forðast þig á
einhvern hátt. Þá skaltu alls ekki
teygja þig eftir hundinum því það
getur hundinum þótt mjög óþægi-
legt.
* Þegar maður klappar hundi er
best að klappa honum á síðuna
eða bakið en aldrei teygja höndina
beint yfir höfuð hundsins. Ímynd-
aðu þér ef ókunnug manneskja
kæmi að þér og klappaði þér
hraustlega á kollinn – flestir
myndu forðast slíka snertingu og
það gera hundar líka. Flestir
hundar læra þó að láta sig hafa
það að ókunnugir klappi þeim á
höfuðið en ekki allir. Eins skaltu
ekki koma aftan að hundi og
klappa honum skyndilega á bakið.
Þá getur honum brugðið og gripið
til þess ráðs að glefsa vegna þess-
arar óvæntu árásar.
* Merkin sem hundar gefa frá
sér áður en þeir glefsa geta verið
ýmiskonar. Að sleikja út um,
geispa, snúa höfðinu undan, píra
augun, setja eyrun aftur, sýna
tennur og urra eru allt leiðir til að
segja okkur mannfólkinu að nú
séum við komin of nálægt eða tími
sé kominn til að fara út úr að-
stæðunum. Hlustaðu á hundinn –
jafnvel þótt eigandinn geri það
ekki!
* Vertu fyrirmynd barnanna –
spurðu alltaf um leyfi áður en þú
nálgast hund og fylgdu þessum
leiðbeiningum. Það er aldrei of
varlega farið.
Flestir hundar eru afskaplega
góðir, burt séð frá stærð. Það
skiptir hins vegar miklu máli að
við komum fram við þá af þeirri
virðingu og kurteisi sem við ætl-
umst til af þeim. Gefum þeim allt-
af val um hvort þeir tala við okkur
eða ekki og smávægilegar breyt-
ingar í okkar háttum geta skipt
sköpum fyrir hundinn.
Ef hundur glefsar er það sjaldn-
ast hundinum að kenna heldur
manneskjunni sem fyrir glefsinu
varð.
Fólk og hundar
Eftir Jóhönnu
Reykjalín » Sú regla gildir bæði
fyrir fullorðna og
börn að nálgast ekki
hund nema með fullu
leyfi eiganda, hvort sem
um er að ræða stóran
eða lítinn hund.
Jóhanna Reykjalín
Höf. er nemi í hundaþjálfun/hunda-
atferlisfræði – www.hundahanna.is
Hefur verðbólguviðmið seðlabanka
ekki verið 2,5% í mörg ár, hvernig
eigum við gamlingjar að gera tekju-
áætlanir 2008
fyrir næsta ár í
óðaverðbólgu?
Ef hagfræð-
ingar geta ekki
spáð í sín glös, er-
um við gamlingj-
arnir þeim betri
sjáendur?
Það eru ekki
síst eldri borg-
arar landsins,
sem komið hafa upp sinni fjölskyldu
og greitt niður langtímaskuldir við
heimilisstofnun sem hafa getað lagt
ónotaða peninga til hliðar á tryggan
bankareikning.
Meðal annars hefur þessum pen-
ingum verið safnað til að standa
straum af kostnaði vegna hinstu far-
ar og erfidrykkju fyrir afganginn
eftir að skattmann hefur fengið sitt.
En eins og allir vita sem það vilja
vita hafa fjármagnstekjur þessa
fólks verið næsta neikvæðar hvað
ávöxtun varðar um langan tíma.
Það eru því fyrst og fremst verð-
bólguafföll sparifjárins sem telst til
skattskyldra tekna sem hafa verið
notaðar að undanförnu af félags- og
fjármálaráðherra til að skerða
margvíslegar bætur sem gamlingj-
arnir hafa átt rétt á frá almenna
tryggingakerfinu því fjármagns-
tekjuskattur er ekki aðeins greiddur
af vöxtum, hann er einnig greiddur
af verðbótum höfuðstóls sparifjár.
Vaxtatekjur til staðgreiðslu sam-
kvæmt tekjuskattslögum teljast
vextir og afföll, sbr. 8. gr. laga nr.
90/2003, um tekjuskatt, svo sem:
Vextir af innstæðum í innlendum
bönkum, sparisjóðum og innláns-
deildum samvinnufélaga, á póst-
gíróreikningum og orlofsfjárreikn-
ingum, svo og vextir af verðbréfum
sem hliðstæðar reglur gilda um
samkvæmt sérlögum. Til vaxta telj-
ast enn fremur verðbætur á höf-
uðstól og vexti, verðbætur á inn-
eignir og kröfur sem bera ekki vexti
og happdrættisvinningar sem
greiddir eru í stað vaxta. [Til vaxta
telst enn fremur innleystur geng-
ishagnaður á staðgreiðsluári og
áfallinn í árslok af reikningum í inn-
lánsstofnunum. Sama á við um
gengishagnað sem fellur til frá einu
greiðslutímabili til annars innan
staðgreiðsluársins.]2)
Nái frekari skattahækkanaáform
ríkisstjórnarinnar fram að ganga fer
ekki á milli mála að verðbólga má
ekki hreyfast neitt að ráði frá
lægstu mörkum svo það fólk sem
svo margir bera fyrir brjósti greiði
yfir 100 prósenta jaðarskatt. Vill
einhver það? Þeir sem halda að þeir
geti margfaldað innheimtan fjár-
magnstekjuskatt með margfeldis-
hækkun skattprósentunnar fara vill-
ir vegar og vita ekki hvað þeir eru að
gera.
Því verður ekki trúað að núver-
andi ríkisstjórn telji sér sæmandi að
hafa helstu matarholur ríkissjóðs til
skatttöku og bótaskerðinga gaml-
ingjanna séu eignarleiðrétting höf-
uðstóls peningaeignar gamla fólks-
ins á ævikvöldi, á grundvelli 8. gr.
laga nr. 90/2003.
ERLING GARÐAR
JÓNASSON
formaður Samtaka aldraðra.
Fjármagnstekjur
gamlingjanna og
ruglið frá TR
Frá Erlingi Garðari Jónassyni
Erling Garðar
Jónasson
Þeir, sem til þekkja, vita hvað það er
slítandi verk að halda úti vefsíðum
eða svokölluðum heimasíðum sem
standa undir nafni. Hér er oft um að
ræða nokkurs konar borgaralega
skyldu, sem sumir taka að sér, oft að
eigin frumkvæði, til að vekja athygli
á mannlífi í byggðarlagi sínu fyrr og
síðar.
Einn slíkur veffréttamiðill, sem
ber af mörgum öðrum slíkum miðl-
um áhugafélaga, er síða Önfirðinga-
félagsins, flateyri.is. Sá sem þar
stýrir málum er Björn Ingi Bjarna-
son, formaður félagsins, auðvitað
Önfirðingur í húð og hár. Sannleik-
urinn er sá, að það er með ólíkindum
hvað þeim manni tekst að koma í
verk fyrir sína fæðingarsveit og
fjörð. Svotil hvern einasta dag, allan
ársins hring, birtir hann fréttir, við-
töl og myndir úr Önundarfirði.
Kennir þar margra grasa frá ýmsum
tímum. Þegar svo ber undir birtir
Björn Ingi einnig fréttir og myndir
hvarvetna af Vestfjörðum og jafnvel
að sunnan, þar sem hann er nú bú-
settur. Hann lætur sér sem sagt
ekki nægja sína gömlu heimasveit
þegar hann vill vekja athygli á ýms-
um málefnum eða halda nafni ein-
hverra á lofti. Ljósmyndirnar, sem
hann tekur margar sjálfur, eru svo
sér kapítuli.
Í dagsins önn, þegar við erum sem
uppteknust af eigin afreksverkum,
gleymum við oft að taka eftir því
sem náunginn kemur í verk. Þar
sem undirritaður hefur ekki séð þess
sérstaklega getið að neinn hafi geng-
ið fram fyrir skjöldu og þakkað Birni
Inga Bjarnasyni fyrir hans ómetan-
lega framlag í þágu Önundarfjarðar,
skal hér með ein rödd heyrast úr
næsta firði og færa honum hrós
dagsins. Hann á svo sannarlega skil-
ið almannalof fyrir framlag sitt, sem
hér hefur lítillega verið nefnt. Heið-
ur þeim sem heiður ber.
HALLGRÍMUR SVEINSSON,
Brekku, Dýrafirði.
Heiður þeim
sem heiður ber
Frá Hallgrími Sveinssyni
Sagnamenn Annar að vestan hinn að austan. Björn Ingi Bjarnason og
Smári Geirsson úr Fjarðabyggð bera saman bækurnar.
Samtök verslunar
og þjónustu gagnrýna
fyrirliggjandi frum-
varp til breytinga á
búvörulögum harð-
lega. Gagnrýni sam-
takanna beinist eink-
um og sé í lagi að því
að með lögfestingu
frumvarpsins skapist
veruleg hætta á að
hér á landi myndist einokun við
vinnslu og markaðssetningu mjólk-
urvara. M.ö.o. að verið sé að inn-
leiða kerfi sem gerir öðrum aðilum
nær ókleift að hefja samkeppni við
það fyrirtæki sem þegar hefur náð
yfirburðastöðu á þessum markaði.
Á máli samkeppnislaga kallast
þetta fyrirbæri aðgangshindrun.
Skoðun samtakanna er nú sem
fyrr að það sé engum til góðs að
slíkt ástand skapist og gildir þá
einu hver markaðurinn er.
Gagnrýni Framsóknar
Formaður Framsóknarflokksins
ræðst með ómaklegum hætti á
samtökin í grein í Morgunblaðinu
14. ágúst. sl. og segir m.a. að sam-
tökin hafi umborið þróun í átt til
einokunar á íslenska
matvörumarkaðinum. Slíkt er auð-
vitað fjarri öllum sanni enda hafa
samtökin innan sinna vébanda nær
öll þau fyrirtæki sem selja neyt-
endum matvöru, bæði stór og smá.
Á þessum markaði hefur þróunin
hins vegar orðið sú að fyr-
irtækjum hefur fækkað og þau
hafa stækkað. Þessi þróun hér á
landi er sambærileg við þróun
þessa markaðar á hinum Norð-
urlöndunum, þ.e. að tiltölulega fáir
aðilar keppa á markaði. Slíkt er
ekki ólöglegt enda hefur þessi þró-
un átt sér stað innan þess ramma
sem samkeppnislög setja.
Þessi þróun mála er ekki bundin
við matvörumarkaðinn, hún hefur
orðið á fjölmörgum öðrum mörk-
unum, s.s. á flutningamarkaði,
byggingavörumarkaði, fjar-
skiptamarkaði og hjá fjölmiðlum.
Það er þó langt frá því að þróun
undanfarinna ára sé bundin við
fyrirtæki í verslun og þjónustu
enda sést þessi þróun í flestum
öðrum atvinnugreinum, s.s. í sjáv-
arútvegi, iðnaði, ferðaþjónustu og
meira að segja í landbúnaði þar
sem fáir aðilar keppa í framleiðslu
á kjúklinga- og svínakjöti og þró-
un í hefðbundnum landbúnaði hef-
ur verið á þá leið að búum fækkar
og þau stækka til að stærð-
arhagkvæmni náist. Í samfélagi
sem telur rúmlega 300 þúsund
manns er þetta ekki óeðlileg þró-
un.
Gagnrýni Samkeppniseftirlits
og Neytendasamtaka
Það er eftirtektarvert að for-
maður Framsóknarflokksins beinir
spjótum sínum eingöngu að SVÞ í
gagnrýni sinni og segir að með
gagnrýni sinni séu samtökin að
níðast á bændum og neytendum.
Honum er auðvitað frjálst að haga
málflutningi sínum eins og hann
telur trúverðugast en það er at-
hyglisvert að hann minnist ekki
einu orði á gagnrýni Samkeppn-
iseftirlitsins og Neytendasamtak-
anna á frumvarpið. Gagnrýni þess-
ara aðila beinist mjög að sömu
atriðum og SVÞ gagnrýna í um-
sögn sinni. Dettur einhverjum í
hug að þessir aðilar séu að níðast
á bændum og neytendum? Sam-
keppniseftirlitið hefur það hlut-
verk m.a. að tryggja að aðgerðir
hins opinbera takmarki ekki sam-
keppni. Hin harðorða umsögn eft-
irlitsins bendir til þess að það telji
verulega hættu á að með þessu
frumvarpi sé hið opinbera að tak-
marka samkeppni, bændum, neyt-
endum og samfélaginu öllu til
tjóns. Að sama skapi bendir gagn-
rýni Neytendasamtakanna til þess
að þau telji hagsmunum neytenda
ógnað með frumvarpinu. Gagnrýni
þessara þriggja aðila snýr ekki að
bændum heldur því framleiðslu-
og sölukerfi sem þeim er gert að
búa við.
Breytum kerfinu.
SVÞ fagnar því lokaorðum
greinar formanns Framsókn-
arflokksins þar sem hann segir að
finna megi leiðir til að breyta kerf-
inu. Slíkt er að margra mati afar
aðkallandi og löngu tímabært enda
getur það aldrei gengið til lengdar
að einn aðili á markaði sé und-
anþeginn jafn mikilvægum lögum
og samkeppnislögum. Það er von
SVÞ að þessi umræða öll verði til
þess að unnt verði að hefja þessa
endurskoðun sem allra fyrst,
bændum, neytendum og samfélag-
inu öllu til góðs.
Einokun á aldrei rétt á sér
Eftir Margréti
Kristmannsdóttur
og Andrés
Magnússon
» Það er eftirtekt-
arvert að formaður
Framsóknarflokksins
beinir spjótum sínum
eingöngu að SVÞ í
gagnrýni sinni og segir
að með gagnrýni sinni
séu samtökin að níðast á
bændum og neytendum.
Andrés
Magnússon
Margrét Kristmannsdóttir er formað-
ur SVÞ og Andrés Magnússon fram-
kvæmdastjóri SVÞ.
Margrét
Kristmannsdóttir