Morgunblaðið - 25.09.2010, Blaðsíða 22

22 FRÉTTIRViðskipti | Atvinnulíf
MORGUNBLAÐIÐ LAUGARDAGUR 25. SEPTEMBER 2010
 


   
  
   
  

 




 
  
  

  
 

!"# $% " &'( )* '$*
++,-.+
+/0-12
+++-03
10-4,+
+3-5,4
+4-.++
++4-3/
+-52/3
+.4-.4
+25-/
++,-3/
+/0-43
+++-,1
10-.0+
+3-,05
+4-.4
++.-5+
+-5413
+..-13
+2,-15
10.-0,43
++2-12
+/+-+5
+++-.2
10-.4+
+3-,4
+4-/03
++.-4,
+-5443
+..-/1
+2,-44
Einar Örn Gíslason
einarorn@mbl.is
Fjölmennt var á afmælisráðstefnu
Félags löggiltra endurskoðenda
(FLE) sem fram fór í gær, en félag-
ið fagnar 75 ára afmæli sínu um
þessar mundir. Yfirskrift ráðstefn-
unnar var „Á vit framtíðar með
reynslu fortíðar.“ Eðlilega var mikið
rætt um þátt endurskoðenda í
hruninu, hvort þeir bæru ábyrgð, á
hvaða hátt og hvernig rétt væri að
bregðast við þeirri stöðu. Á meðal
ræðumanna var Göran Tidström,
verðandi forseti Alþjóðasambands
endurskoðenda, IFAC.
Í ávarpi sínu sagði Tidström
reynslu Íslendinga einstaka og að af
henni mætti draga ýmsa lærdóma.
Hann segir að ekki sé hægt að
kenna endurskoðendum um það
hvernig fór. Hins vegar hafi greinin
ekki staðið undir þeim væntingum
sem til hennar voru gerðar, en það
byggist að sumu leyti á því að ekki
geri sér allir grein fyrir raunveru-
legu hlutverki hennar. Þetta sé hið
raunverulega vandamál og á því
þurfi að taka.
Vinnan fer fram bak við tjöldin
Gagnrýni á þátt endurskoðenda í
því hvernig fór hefur heyrst úr
mörgum áttum, nú síðast í skýrslu
þingmannanefndar um niðurstöður
Rannsóknarnefndar Alþingis. Þórir
Ólafsson, formaður FLE, segir
þessa gagnrýni ekki byggða á stað-
reyndum. Vinnugögn endurskoð-
enda séu bundin trúnaði, og á með-
an ekki sé stuðst við þau sem
grundvöll gagnrýninnar sé hún þar
með byggð á getgátum. „Þetta er
bara sú staða sem við lifum við. Við
höfum opinn aðgang að nánast öll-
um trúnaðarupplýsingum fyrir-
tækja, en endurskoðendur geta ekki
farið með þær út á markaðinn til
þess eins að rétta af umræðu sem
þeim þykir ósanngjörn,“ segir Þórir.
Með lögum sem tóku gildi í byrj-
un síðasta árs var stórum hluta þess
lagaumhverfis sem snýr að endur-
skoðendum breytt. Þórir segir að
taka verði það með í reikninginn
þegar hann er spurður að því hvort
endurskoðendur hafi farið, eða ætli
sér, í sérstaka naflaskoðun vegna
hrunsins. „Endurskoðendur eru
uppteknir af því að fara inn í þetta
nýja regluverk. Það að vera að eyða
tíma í að skoða það sem á undan er
gengið er eitthvað sem menn gera
til að læra af,“ segir hann.
Alþjóðlegt samræmi mikilvægt
Með lagasetningunni í byrjun síð-
asta árs var tilskipun Evrópusam-
bandsins leidd í íslensk lög. Tid-
ström lagði áherslu á mikilvægi
alþjóðlegs samræmis í þessum efn-
um, það yki meðal annars alþjóða-
viðskipti og stöðugleika fjármála-
kerfisins. Hið alþjóðlega kerfi væri
orðið mjög þétt ofið innbyrðis. Það
hefði meðal annars stuðlað að því að
margir samverkandi þættir orsök-
uðu það efnahagslega hrun sem
varð, og hlutverk endurskoðenda
hefði magnast upp. Hann vill þó
ekki meina að stéttin sé í tilvist-
arkreppu. „Ég tel að við leikum
stórt hlutverk í því að koma á stöð-
ugleika í efnahagsmálunum allan
heim. Við búum við flóknara um-
hverfi en áður og því breytast þær
kröfur sem gerðar eru til þróunar
reikningsskilastaðla stöðugt,“ segir
hann. Spurður að því hvernig hann
telji rétt að bregðast við þeirri
gagnrýni sem endurskoðendur á Ís-
landi hafa sætt undanfarið segir
hann mikilvægt að horfa á heild-
armyndina. Líta verði til þeirra sem
útbúa reikninga, greiningaraðila og
fleiri. „Reikningsskil, og það hvern-
ig unnið er úr þeim upplýsingum
sem þar koma fram, eru heil keðja.
Auðvitað eiga endurskoðendur að
axla ábyrgð en þeir eiga ekki að
gera það einir,“ segir Tidström.
Álitamál fyrir dómstóla
Gylfi Magnússon, sem nýverið lét
af embætti efnahags- og viðskipta-
ráðherra, varpaði fram nokkrum
spurningum í ræðu sinni. Hvað
hefði til dæmis valdið því að í mörg-
um tilfellum virðist í grundvallarat-
riðum hafa verið gerð grein fyrir
eignum á rangan hátt. Slíku væri
hins vegar vandsvarað og í mörgum
tilfellum mundi það á endanum falla
í skaut dómstóla að skera úr um
ábyrgð.
Eiga ekki að axla ábyrgðina einir
Morgunblaðið/Ómar
Afmæli Þorvarður Gunnarsson, framkvæmdastjóri Deloitte á Íslandi, stiklaði á stóru í sögu stéttarinnar.
 Formaður Félags löggiltra endurskoðenda segir gagnrýni sem fram hefur komið á stéttina byggjast að
miklu leyti á getgátum  Lagaumhverfi endurskoðenda hefur gjörbreyst frá því fjármálakerfið hrundi
Endurskoðendur
» Fyrstu lögin um löggilta
endurskoðendur á Íslandi voru
sett árið 1926.
» Félag löggiltra endurskoð-
enda var stofnað árið 1935 og
fagnar nú 75 ára afmæli sínu.
» Stofnmeðlimir félagsins
voru þeir sem þá höfðu hlotið
löggildingu, 8 manns í allt.
» Árið 1975 stóðust fyrstu
konurnar löggildingarpróf, 40
árum eftir stofnun félagsins.
» Frá upphafi hafa 430 manns
hlotið löggildingu, þar af 81
kona og 349 karlar.
Bjarni Ólafsson
bjarni@mbl.is
Umtalsvert magn af lausafé er til í
hagkerfinu, en hingað til hafa fjár-
festar verið ófúsir að festa þetta fé í
öðru en innlánsreikningum eða
skuldabréfum. Kemur þetta fram í
hagspá greiningardeildar Arion
banka, sem kynnt var í gær.
Er þar bent á að frá árinu 2003
hafi peningamagn í umferð hér á
landi tvöfaldast. Var það einkum
vegna lækkunar bindiskyldu fjár-
málastofnana og útlánabólu, en
einnig vegna peningaprentunar í
gegnum endurhverf viðskipti.
„Peningaprentun hefur alltaf fyr-
irsjáanleg áhrif – seðlarnir munu
fyrr eða síðar fara að elta eignir eða
vörur þegar lausafjárþörfin minnk-
ar,“ segir í spánni. Enn sem komið
er hafa peningarnir verið að flæða
inn á skuldabréfamarkaðinn, en
verð á ríkisskuldabréfum og íbúða-
bréfum hefur hækkað mikið á árinu,
þrátt fyrir mikla lækkun fyrr í vik-
unni.
Ásgeir Jónsson, forstöðumaður
greiningardeildar Arion, segir að áð-
ur en hægt sé að aflétta gjaldeyris-
höftum verði að festa þetta lausafé í
öðrum eignum, eins og hlutabréfum.
Annars muni féð flæða úr landi.
Eins og áður segir hefur verð á
skuldabréfum farið hækkandi, sem
þýðir að útgefendur fá nú mjög góð
kjör. Ef þessi kjör skila sér í útlána-
vexti Íbúðalánasjóðs, lífeyrissjóða
og banka gæti fasteignamarkaður-
inn tekið við sér á ný.
Telur hann að bankarnir hafi í
mörgum tilvikum tekið of langan
tíma í að setja fyrirtæki, sem þeir
hafa tekið yfir, á markað. Þegar
lausafjárþörfin í hagkerfinu minnk-
ar muni mikið af fjármagni leita sér
að nýju heimili og þá ættu að skap-
ast tækifæri fyrir ný fyrirtæki að
skrá sig í kauphöll. Ýmsar flækjur
standa þó í vegi fyrir því að mark-
aður með hlutabréf og fyrirtækja-
skuldabréf taki við sér, enda
brenndu margir fjárfestar sig á
þessum mörkuðum fyrir hrun.
Binda verður
lausafé áður en
höft eru afnumin
Morgunblaðið/Ómar
Íbúðir Fasteignamarkaðurinn gæti
tekið við sér á ný að mati Arion.
 Peningamagn hér hefur tvöfaldast
● Verð á silfri náði 30 ára hámarki í gær og gullverð varð hærra en nokkru
sinni fyrr, eða 1.300 dollarar únsan. Fjárfestar flúðu áfram yfir í góðmálma, en
trú á pappírsgjaldmiðlum fer nú þverrandi í heiminum. Sú staðreynd að seðla-
banki Bandaríkjanna undirbýr aukin kaup á ríkisskuldabréfum og skuldastaða
ríkja og banka í Evrópu þykir benda til þess að peningamagn í umferð muni
aukast verulega á næstunni, beggja vegna Atlantsála, og rýra þannig verðgildi
pappírsins.
Málmarnir rjúka áfram upp
● Skuldabréfavísitala GAM
Management, GAMMA: GBI,
lækkaði um 5,15% í vikunni.
Meðaldagsvelta var mikil, eða
29,32 milljarðar króna. Verð-
tryggða vísitalan lækkaði um
5,71% og sú óverðtryggða um
3,73%. Í gær hækkaði GAMMA:
GBI um 1% í 23,4 milljarða króna
veltu.
Lækkun í vikunni
Talið er að sérstakur skattur á fjár-
málastofnanir geti skilað allt að ein-
um milljarði króna í ríkissjóð á ári
hverju. Þetta kemur fram í áfanga-
skýrslu starfshóps
um breytingar um
umbætur á skatt-
kerfinu, sem
starfar í umboði
fjármálaráðu-
neytisins.
Morgunblaðið
greindi frá því
fyrir nokkru að
slíkur skattur
kæmi til greina,
en í skýrslunni,
sem birt var í gær, eru línurnar frek-
ar lagðar fyrir þennan nýja skatt. Um
er að ræða 0,07% skattlagningu á
skuldabréf sem bankar gefa út.
„Skattstofninn verður því í reynd
þær skuldir, aðrar en þær sem und-
anþegnar eru, sem fjármálastofnanir
stofna til í þeim tilgangi að end-
urlána. Með því er vonast til að þær
fari varlegar í sakirnar hvað varðar
skuldsetningu og að stofnanirnar
geri meiri kröfur til þeirra sem þær
lána,“ segir í skýrslunni.
Meðal annarra úrræða sem koma
fram í skýrslunni eru frekari hækk-
anir á tekjuskatti einstaklinga í hærri
skattþrepum, hækkun erfða-
fjárskatts auk frekari hækkana á
auðlegðarskatti sem festur var í lög
fyrir skömmu. Einnig telur starfs-
hópurinn að auðlinda- og umhverf-
isskattar ýmiskonar séu vannýttur
skattstofn. thg@mbl.is
Banka-
skattur
á döfinni
 Telja ýmsa skatt-
stofna vannýtta
Skattar Þeir
hækka.
SAMSTARF Á AUSTURLANDI
holar@holabok.is
Hér er rakin saga
svæðisbundins samstarfs á
Austurlandi og víða komið við.
Í brennidepli eru orkumál,
atvinnumál, heilbrigðismál,
mennta- og menningarmál,
samgöngumál og ferðamál.
Áhugamenn um austfirska
sögu sem og
sveitarstjórnarmál almennt láta
þessa bók ekki framhjá sér
fara.