Morgunblaðið - 01.12.2010, Qupperneq 15

E
N
N
E
M
M
/
S
ÍA
/
N
M
4
2
8
7
7
Farsíminn
hluti af
Símavist
FYRIRTÆKI
Í Símavist eru farsímar hluti af IP símkerfinu
og er greitt fast mánaðargjald á
hvern notanda.
Við erum sérfræðingar í rekstri símkerfa
Öll símtö
l
innan fyr
irtækis á
0kr.
Það er
800 4000 • siminn.is
Erlent
MORGUNBLAÐIÐ MIÐVIKUDAGUR 1. DESEMBER 2010
Baldur Arnarson
baldura@mbl.is
Samtökin Blaðamenn án landamæra,
Reporters Sans Frontiéres, hafa frá
stofnun árið 1985 beitt sér fyrir frelsi
fjölmiðla. Umhverfi fjölmiðla hefur
síðan gjörbreyst og netið margfaldað
aðgengi blaðamanna að upplýsingum.
Því liggur beinast við að hefja
símasamtal við Gilles Lordet, rit-
stjóra samtakanna í París, á þeirri
spurningu hvort hann telji að Wiki-
Leaks-málið sé til marks um að nýir
tímar séu að fara í hönd þegar að-
gengi að upplýsingum sé annars veg-
ar. Hann segir tvær hliðar á málinu.
„Ég myndi ekki segja það því að
um leið hefur tækninni til að ritskoða
fleygt fram. Um leið og það er orðið
auðvelt að skiptast á upplýsingum
heimshorna á milli hefur tæknin til að
fylgjast með dreifingu upplýsinga og
stjórna flæði þeirra aldrei verið
meira,“ segir Lordet og bendir á að
víða búi blaðamenn við skertan að-
gang að netinu. Í Kína, Íran og öðrum
ríkjum þar sem lýðræðið eigi undir
högg að sækja sé aðgangurinn tak-
markaður og fylgst með netnotkun.
Yfirfara gögnin áður
Aðspurður hvernig fjölmiðlarnir
fimm, Der Spiegel, The New York
Times, The Guardian, El País og Le
Monde, vinni úr gögnunum segir Lor-
det að blaðamennirnir og aðstand-
endur WikiLeaks yfirfari skjölin áður
en þau birtast á vefnum til að tryggja
að viðkvæmar upplýsingar, nöfn og
önnur gögn, verði ekki til að valda við-
komandi tjóni. Allt sé gert til að
tryggja að mannslíf séu ekki í hættu.
Hvað varði sjálf gögnin staðfesti þau
yfirleitt það sem
reyndir og sér-
hæfðir blaðamenn
hafi vitað, hvað
svo sem síðar eigi
eftir að koma í
ljós.
– Uppljóstr-
arinn „Deep
Throat“ á sinn
sess í sögubók-
unum vegna þáttar síns í að binda
enda á forsetatíð Richards M. Nixons.
Verður Ástralans Julian Assange
minnst á sambærilegan hátt?
„Við skulum sjá til en ég tel að
hann sé ekki langt frá því. Þetta brýt-
ur blað í sögu upplýsingamiðlunar.
Með WikiLeaks hefur Assange fært
heiminum eitthvað nýtt.“
Á annað hundrað blaðamenn
– Mikið hefur verið rætt um að
dregið hafi úr getu fjölmiðla til að
kafa ofan í viðfangsefni. Hvernig eru
fjölmiðlar í stakk búnir til að fjalla um
skjalafjall WikiLeaks-síðunnar?
„Þeir vinna úr skjölunum skref
fyrir skref. Hver fjölmiðill sem fékk
það hlutverk að vinna úr þeim hefur
sett saman vinnuhóp sem leggur nótt
við dag við verkið. Þetta er gríðarlega
umfangsmikið verkefni en blaða-
mennirnir hafa sýnt að þeir eru til-
búnir að axla þá ábyrgð. Fram að
þessu virðast þeir vel ráða við verk-
ið,“ segir Lordet og bendir á að Sylvie
Kauffmann, útgáfustjóri Le Monde
hafi sagt að alls hafi 120 manns verið
settir í verkið, þar af 50 hjá franska
stórblaðinu. Lordet telur aðspurður
að hver fjölmiðill hafi fengið sinn
hluta af skjölunum á rafrænu formi
en ekki allan staflann eins og haldið
var fram í blaðinu í gær og leiðréttist
það hér með. Þá skal tekið fram að
hinn eiginlegi uppljóstrari er ungur
hermaður eins og rakið er hér til hlið-
ar. Assange er hins vegar maðurinn
að baki WikiLeaks.
Á sér engin fordæmi
 Ritstjóri samtakanna Blaðamenn án landamæra í París
segir leka WikiLeaks brjóta blað  Verkefnið sé risavaxið
Gilles Lordet Ræða má
WikiLeaks-
málið frá
ýmsum hlið-
um. Ein
þeirra varðar
aðferðina við
dreifingu
skjalanna en
hún hefði
ekki verið
möguleg fyrir tilkomu netsins.
Hermaðurinn sem grunaður er
um lekann, Bradley Manning,
sótti skjölin á rafrænu formi í
tölvu sem tengd var gagna-
grunnum Bandaríkjastjórnar
þegar hann sinnti greiningu á
leyniþjónustuupplýsingum fyrir
Bandaríkjaher í Bagdad.
Manning, sem er 23 ára, not-
færði sér aðgangsheimild sína til
að hlaða gögnunum inn á
minnisdiska en óhugsandi er að
hann hefði getað prentað út slíkt
magn skjala og flutt þau frá Írak
án þess að það kæmist upp.
Ómögulegt
án netsins
ÞÁTTUR TÆKNINNAR
Bradley Manning
Baldur Arnarson
baldura@mbl.is
Sjeik Jaber al-Khaled al-Sabah,
innanríkisráðherra Kúveits, lagði til á
fundi með fulltrúum Bandaríkja-
stjórnar að föngum í Guantanamo-
búðunum á Kúbu yrði komið fyrir á
miðju átakasvæði í Afganistan. Það
væri besta leiðin til að losna við þá.
Þetta kemur fram í skjölum
WikiLeaks, að því er The Guardian
greinir frá, en þar segir einnig að
Bandaríkjastjórn treysti ekki stjórn-
völdum í múslímaríkinu Jemen til að
taka við föngum í búðunum af ótta við
að þrýstingur á þarlend stjórnvöld
heima fyrir myndi leiða til lausnar
þeirra úr fangelsi. En forseti Jemens,
Ali Abdullah Saleh, hafði þá boðist til
að taka við föngunum.
Dagblaðið New York Times
greinir einnig frá þessu á vef sínum
en þar kemur fram að um helmingur
af þeim 174 föngum sem eftir eru í
búðunum sé frá Jemen. Þá sé lokun
búðanna ekki lengur í forgangi hjá
Obama forseta en hann hét því að
þeim yrði lokað á fyrsta ári sínu í
embætti, enda væru þær smánar-
blettur á ímynd Bandaríkjanna.
Stakk upp á örflögum í fanga
Segir þar einnig að Abdullah,
konungur Sádi-Arabíu, hafi stungið
upp á því í mars í fyrra að föngunum
yrði komið fyrir í múslímaríki, t.d.
Jemen, og örflögum komið fyrir í lík-
ama þeirra, svo hægt væri að fylgjast
með þeim hvert fótmál.
Ýmsar leiðir voru skoðaðar og
sýna skjölin að George W. Bush,
fyrrv. Bandaríkjaforseti, bauð stjórn-
völdum Kyrrahafsríkisins Kíribatí 3
milljónir bandaríkjadala fyrir að taka
við 17 kínverskum föngum.
Nokkru síðar hættu litháísk
stjórnvöld við að taka við föngum frá
búðunum vegna uppljóstrana um að
bandaríska leyniþjónustan, CIA,
hefði rekið leynifangelsi í Litháen.
Það hefur því ekki gengið
þrautalaust hjá Bandaríkjastjórn að
finna föngunum nýjan samastað og
þykja skjölin sýna að þau hafi víðast
hvar komið að lokuðum dyrum í Evr-
ópu þegar mál fanganna bar á góma.
Reuters
Eldfimt Mörg dagblöð hafa slegið uppljóstrunum WikiLeaks upp á forsíðu sinni. Lekinn gæti tekið marga mánuði.
Ráðherra lagði til að fangar
yrðu fluttir á átakasvæði
 Tillaga innanríkisráðherra Kúveits um lokun Guantanamo