Morgunblaðið - 09.02.2011, Page 17

17
MORGUNBLAÐIÐ MIÐVIKUDAGUR 9. FEBRÚAR 2011
Slagur Hún er stundum hörð baráttan hjá smáfuglunum og þessir snjótittlingar gefa ekkert eftir í slagsmálunum um bestu bitana, en gömul og syfjuð gæs fylgist með í fjarska.
Ómar
Það þurfti ekki færri
en þrjá þingmenn
Samfylkingar til að
lýsa hneykslan sinni í
bloggfærslum eftir að
Þorsteinn Már Bald-
vinsson forstjóri Sam-
herja vogaði sér að
andmæla málflutningi
Ólínu Þorvarðardóttur
á opnum fundi í Hofi á
Akureyri þann 1. febr-
úar sl. Fólk eins og Ólína, sem lætur
ekkert tækifæri ónotað til að kasta
rýrð á aðra, hlýtur að reikna með því
að af og til sé því svarað af einurð.
Það er ömurlegt fyrir stjórnendur
og almenna starfsmenn í sjávar-
útvegi að þurfa sífellt að sitja undir
ómaklegum ásökunum fyrir það eitt
að sinna starfi sínu samkvæmt lög-
um sem sett hafa verið á Alþingi.
Endurtekin rangindi
Það er þekkt áróðursaðferð að
endurtaka sömu rangindin nógu oft
uns þau síast inn í vitund fólks sem
sannleikur. Þannig hafa Ólína og
pótintátar hennar hamrað á því að
hningun dreifðra byggða megi snúa
við með því að auka aflaheimildir
smábáta og leyfa helst óheftar veið-
ar þeirra. Þessi kenning stenst enga
skoðun. Árið 1984 voru veidd 243
þúsund tonn af þorski, það ár veiddu
smábátar 16.800 tonn. Árið 2010
voru veidd 160 þúsund tonn af
þorski, það ár veiddu smábátar
76.000 tonn! Sannleikurinn er sá að
fólkið yfirgaf margar strjálustu sjáv-
arbyggðirnar löngu á undan þorsk-
inum. Í meira en 30 ár hafa þessar
byggðir margar reitt sig á innflutt
vinnuafl að stórum hluta til að halda
fiskvinnslu gangandi af því að
heimafólkið var flutt suður.
Ólína kvartaði um daginn yfir
hnignun umræðuhefðar á bloggsíðu
sinni. Hún hefur einnig minnt á að í
siðaðri umræðu beiti menn rökum. Í
þeim efnum virðist hún hins vegar
undanskilja sjálfa sig.
Dæmi um þann grímu-
lausa málflutning sem
okkur er boðið upp á
má lesa úr þessari til-
vitnun í blogg hennar:
„En fiskinn má ekki
veiða. Aflaheimildirnar
eru í höndum forrétt-
indahóps sem lætur
þær ekki af hendi,
hvorki til sölu né
leigu.“
Svona öfugmæli eru
ódrengileg. Þeir sem fengu úthlut-
aðar aflaheimildir veiddu þær allar.
Með málflutningi af þessum toga
dæma menn sig úr leik.
Krossferð gegn sjávarútvegi
Krossferð Samfylkingarinnar
gegn sjávarútvegi tekur á sig ýmsar
myndir. Helgi Hjörvar gaf ekki mik-
ið fyrir það í nýlegri blaðagrein að
sjávarútvegsfyrirtækin greiða þrjá
milljarða kóna í veiðigjald (auðlinda-
skatt). Helgi sleppir auðvitað að
geta þess að þetta er sértækur
skattur, reiknaður af framlegð, og er
til viðbótar öðrum sköttum og gjöld-
um sem fyrirtækin greiða. Auðvitað
hefði þingmaðurinn átt að gleðjast
yfir góðri afkomu. Hún hefur skapað
svigrúm til að leiðrétta eiginfjár-
stöðu fyrirtækjanna eftir hrunið og
greiða niður skuldir. Ef ég man rétt
er ekki nema rúmt ár frá því að
Helgi var einn þeirra sem hneyksl-
uðust hvað mest yfir skuldum sjáv-
arútvegsins. Í hvorn fótinn vill hann
stíga?
Eftir Pál Stein-
grímsson
» Það er þekkt áróð-
ursaðferð að endur-
taka sömu rangindin
nógu oft uns þau síast
inn í vitund fólks sem
sannleikur.
Páll Steingrímsson
Höfundur er sjómaður.
Krossferð Samfylk-
ingarinnar gegn
sjávarútvegiSpik og spannsótthreinsunardeildin
er komin á fulla ferð í
miðbænum. Ekki
þessi sem á að þrífa
tyggjóklessurnar og
ruslið af gangstétt-
unum því hún sefur
svefninum langa. Nei,
þetta er hin vaska
sveit púrítananna sem
þrá að vera bóhem en
þola ekki kuskið í kringum sig;
umbera ekki utangarðsfólkið sem
vill eiga hlutdeild í gleðileiknum
sem settur er á svið í miðbæ
Reykjavíkur. Hreinsunardeildin
sem vill ekki að rónarnir troði „al-
mennilegu“ fólki um tær á Aust-
urvelli. Hreinsunardeildin sem vill
lækka í hljómflutningstækjunum
og senda næturlífið „eitthvað ann-
að“. Já, þetta er samfélagssótt-
hreinsideildin sem vill að ónæðið
sé annars staðar því hún hefur
slegið eign sinni á miðbæ Reykja-
víkur undir handarjaðri húsafrið-
unar. Þetta er sótthreinsunardeild
101-ofurelítunnar.
Miðbæjarelítan hefur óheftan
aðgang að fréttastofu RÚV eins
og þeir vita sem enn hlusta á þá
áróðursstöð. Á tveimur dögum
hefur RÚV látið elítunni í té
heilar fimm mínútur í þremur að-
alfréttatímum til að koma klögu-
málum sínum á framfæri á meðan
stúkan í Breiðholtinu, sem ógnað
var með sveðju, fær aðeins 33 sek-
úndur samanlagt í þremur auka-
fréttatímum. Elítan límir sig nú
við vandamál verslunareigenda á
Laugaveginum; lætur þá draga
vagninn til að koma hugðarefnum
sínum á framfæri. Ekki efast ég
um vandann sem verslunareig-
endur við Laugaveg glíma við né
vil ég gera lítið úr ógn sem að
þeim steðjar. En ógæfufólk er
hluti af borgarmenningu og vandi
þess verður ekki leystur með því
að flytja það í úthverfin. Verslun á
Laugavegi á við víðtækari vanda
að stríða en þetta ógæfufólk sem
leitar sér samlætis meðal bræðra í
eymdinni.
Vandi verslunar við Laugaveg
felst ekki síst í að laða til sín við-
skiptavini. Húsnæði
flestra er óhentugt og
álögur miklar. Túr-
istar eyða minna en
áður. Úthverfafólk
lætur helst sjá sig á
tyllidögum. Það má
telja á fingrum ann-
arrar handar. Venju-
legt fólk drekkur
kaffið sitt bara heima
en gerir sér ekki sér-
staka ferð í bæinn til
þess. Í dag eru 6
verslunarrými og einn
veitingastaður, sem aldrei virðist
hafa átt sér tilverugrundvöll,
ónýtt við Laugaveg frá númer 40
að 80, sum með neglt fyrir glugga.
Og guð einn má vita hve oft þær
verslanir sem enn lifa við Lauga-
veginn hafa skipt um eigendur á
undanförnum árum.
En götin milli 40-80 grafa und-
an samkeppnismöguleikum hinna
sem ofar standa, því kaupgleði
kúnnans kólnar á leið um auðnina.
Mér segir svo hugur að grundvall-
arvandinn sé tilkominn vegna van-
hugsaðrar skipulagsstefnu í
miðbæ Reykjavíkur. Síðastliðin 15
ár hefur einmitt markvist verið
unnið að því að gera miðbæinn að
skemmtanahverfi og til að halda
utan um það hafa borgarbúar nú
kosið sér skemmtanastjóra. Það er
ekki til sú hola sem ekki hýsir
kaffihús eða bar. Endurbyggðar
„fornminjar“, þar sem lofthæð
leyfir engan atvinnurekstur þar
sem kúnninn fær staðið uppréttur,
fylla nú alla auða reiti og gott bet-
ur.
Í haust átti ég leið í eitt elsta
hús Reykjavíkur, Aðalstræti 10,
þar sem prúðar dömur í dúkkuleik
pakka rándýrum gjafavarningi í
mislitan silkipappír. Í herberg-
iskytru sem snýr að götunni stóðu
tveir hoknir menn innikróaðir af
húsgögnum sem þöktu gólfflötinn.
Þrisvar gekk ég framhjá þeim og
velti fyrir mér hví þeir stæðu
þarna eins og illa gerðir hlutir.
Það var ekki fyrr en ég yfirgaf
herlegheitin að upp fyrir mér rann
að þeir gætu verið húsgagna-
arkitektar að kynna hönnun sína.
Hvorki mennirnir né húsgögnin
fengu notið sín í þessari örsmáu
herbergisboru, en ekki er að efa
að þeim hafi verið mikill heiður
gerður að fá að sýna afrakstur
sköpunargáfu sinnar í þessu forna
hofi sögulegra minja.
Sú stefna sem rekin hefur verið
við að safngera miðbæinn er ótæk.
Það þarf kröftugri starfsemi til að
draga fólk í bæinn þannig að eðli-
legs jafnvægis sé gætt meðal gest-
anna. Til þess þarf hús sem fólk
vill stunda raunverulegan atvinnu-
rekstur í. Strategísk staðsetning
nútímalegra viðskiptakjarna, bíla-
stæði og skjól fyrir norðanáttinni
er grundvöllur þess að borgarbúar
telji sig eiga erindi í miðbæinn.
Það tækifæri er nú glatað. Fyrir-
tækin flúðu miðbæinn þegar versl-
unarmiðstöðvar buðu upp á frí
bílastæði. Á þeim tíma leyfði
tæknin ekki að bílastæði væru
byggð neðanjarðar. Nú er það
barnaleikur einn. En vegna þessa
er Reykjavík án miðborgar. Að-
eins túristaverslun á daginn og
skemmtanalíf á kvöldin. Mynstur
sem nú er farið að ógna næturró
elítunnar. Samfélagssmiðirnir sem
tóku ákvörðun um að kaffihúsa-
væða miðbæinn, sem innan við tí-
undi hluti borgarbúa sækir heim,
hefðu mátt segja sér að dæmið
gengi ekki upp. Kaffihúsin bera
sig ekki nema þau umbreytist í
drykkjubúllur á kvöldin þar sem
næturfjólurnar blómstra. Því einn-
ig þær eiga sér tilverurétt. Þessi
mislukkaða skipulagsstefna sem
fylgt hefur verið undanfarin ár er
rót þess vanda sem miðbærinn á
við að stríða. Besti flokkurinn ætl-
aði að koma með nýjar og
„skemmtilegri“ lausnir inn í borg-
armálin. Hann er nú fallinn í
gryfjuna sem fyrir var. Jafnvel
dýpra, því nú á að gefa í og sækja
„menningarminjar“ út í hverfin.
Hugsanlega til að þar skapist
meira rými fyrir rónana.
Eftir Ragnhildi
Kolka » Leysum við vanda
miðbæjarins með
því að senda næturlífið
út í hverfin? Sótthreins-
unardeild samfélagsins
telur svo vera.
Ragnhildur Kolka
Höfundur er lífeindafræðingur.
Borg hinna glötuðu tækifæra