Morgunblaðið - 14.10.2011, Síða 21

21
MORGUNBLAÐIÐ FÖSTUDAGUR 14. OKTÓBER 2011
Peningar Þéttsetinn bekkurinn á fjármálaráðstefnu sveitarfélaganna, sem hófst á Hilton Reykjavík Nordica í gær og lýkur í dag, og ætla má að sum sveitarfélög eigi við ramman reip að draga.
Ómar
Samkvæmt ís-
lenskri orðabók sem
gefin var út af Eddu
forlagi árið 2002 segir
að okur sé auðg-
unarbrot sem felst í
því að maður notar sér
bágindi annarra (t.d.
fjárþröng ) til að hagn-
ast (óhæfilega) á við-
skiptum sínum við þá.
Hjá fyrirtækjum eins
og Hraðpeningum ehf.
og Kredia ehf. má fá lánaða peninga
gegn þóknun. Þóknunin er sem
dæmi 2500 kr. ef fengnar eru að láni
10.000 kr. Samkvæmt mínum út-
reikningum er þá þóknunin 25%.
Það er að mínu mati okur og tek ég
mér því það bessaleyfi að kalla
Hraðpeninga ehf. og Kredia ehf. ok-
urlánafyrirtæki.
Nú þegar kreppir að í þjóðfélag-
inu má ljóst þykja að fólk í fjárþröng
muni í auknum mæli nýta sér þjón-
ustu okurlánara. Okkur má vera það
ljóst að fólk í fjárþröng á ekki pen-
inga til að borga lán sín. Ef við setj-
um dæmið upp þannig að fólk sé að
redda fjármálum sínum fyrir horn
með lánum hjá okurlánurum, þarf
ekki langskólagengna fræðimenn til
að sjá að slík redding eykur aðeins á
vandann. Til að borga lánin til baka
gæti fólk þurft að leita á náðir ætt-
inga og vina, annarra lánastofnana
eða jafnvel leiðst út í þjófnað og
vændi.
Máli mínu til stuðnings langar mig
að segja mína sögu: Ég á 18 ára
gamlan son sem var svo ólánsamur
að nýta sér þjónustu okurlánaranna.
Fyrst byrjaði það með einu skipti og
virtist ósköp saklaust. Ég ræddi þá
við hann um skaðsemi okurlána og
aðstoðaði hann við að greiða skuldir
sínar. Það voru kannski mestu mis-
tökin, því þá sáu okurlánararnir að
þetta var efnilegur viðskiptavinur og
lánuðu honum enn meira og hærri
upphæðir í vissu sinni
um að fá þetta allt til
baka ásamt þóknunum
og vöxtum. Þegar svo
greiðsluáskorunum og
ítrekunum um van-
greiddar skuldir fór að
rigna inn um bréfalúg-
una hjá mér, var mér
allri lokið. Ég varð
snældusnarvitlaus og
hringdi í Hraðpeninga
ehf. og Kredia ehf. og
jós yfir ólánsama
starfsmenn þeirra sví-
virðingum og skömmum. Ég heimt-
aði að syni mínum yrði ekki lánað
meira fé. Og viti menn, það virkaði!
Starfsmennirnir lofuðu mér því að
nafn hans yrði sett á bannlista yfir
viðskiptavini. Ég varð alveg stein-
hissa og furðaði mig á því að ég hefði
með látum þessum fengið mínu
framgengt. Sonur minn er jú orðinn
sjálfráða, með tilheyrandi ábyrgð
fullorðins manns. En snúum okkur
aftur að efni bréfsins. Stöðva verður
rekstur þessara okurlánafyrirtækja
áður en vandamál fólks sem leitar á
náðir þeirra verður orðið að þjóð-
félagslegu vandamáli líkt og banka-
fylleríið sem við erum enn að vinna
okkur út úr.
Eftir Sigrúnu Rósu
Kjartansdóttur
» Stöðva verður rekst-
ur þessara okurl-
ánafyrirtækja áður en
vandamál fólks sem leit-
ar á náðir þeirra verður
orðið að þjóðfélagslegu
vandamáli líkt og
bankafylleríið sem við
erum enn að vinna okk-
ur út úr.
Sigrún Rósa
Kjartansdóttir
Höfundur er grunnskólakennari
að mennt.
Stöðvum okur-
lánastarfsemi
á Íslandi
Íslensk stjórnvöld
eiga nú í formlegum
viðræðum um aðild Ís-
lands að Evrópusam-
bandinu. Vinstrihreyf-
ingin grænt framboð
sem allt frá stofnun
hefur verið andvíg að-
ild að ESB ber sem
aðili að ríkisstjórn
mikla ábyrgð á þeirri
stöðu sem upp er kom-
in og þarf að gæta sín
við hvert fótmál í yfirstandandi
viðræðum. Fari svo að til verði
samningur á grundvelli yfirstand-
andi viðræðna bæri VG á honum
fulla stjórnskipulega ábyrgð. Því
þarf flokkurinn á hverju stigi við-
ræðna að setja þau skilyrði sem
hann telur réttmæt og óhjá-
kvæmileg með tilliti til þjóð-
arhagsmuna og stefnu flokksins á
einstökum sviðum og í ljósi and-
stöðu hans við ESB-aðild. Sú af-
staða hefur verið einn af horn-
steinunum í stefnugrunni flokksins
frá upphafi.
Tillaga lögð fyrir
landsfund VG
Fyrir landsfundi VG sem hald-
inn verður í lok þessa mánaðar
liggur svohljóðandi tillaga frá 25
félögum í flokknum, konum og
körlum, sem búsett eru víða á
landinu:
Vinstrihreyfingin – grænt fram-
boð telur nú sem fyrr að hags-
munum Íslands sé best borgið ut-
an Evrópusambandsins.
Landsfundurinn ályktar að í yf-
irstandandi aðildarviðræðum beri
að hafna öllum hugmyndum um að
Ísland afsali sér forræði og yf-
irstjórn sjávarauðlinda innan ís-
lenskrar efnahagslögsögu og
samningsrétti vegna deilistofna á
Íslandsmiðum (makríll, kolmunni,
úthafskarfi, loðna og norsk-
íslenska síldin). Sama á við um
aðrar náttúruauðlindir sem fyr-
irhugað er að lýsa þjóðareign í
nýrri stjórnarskrá.
Landsfundurinn
bendir á þá miklu
skerðingu lýðræðis
sem felst í ESB-
aðild ásamt fullveld-
isafsali á fjölmörg-
um sviðum. Þróun
innan ESB að und-
anförnu, nú síðast
vegna átaka um
framtíð evru-
samstarfsins, stefnir
í átt að enn frekari
samruna með hertri
miðstýringu. Með
Lissabon-sáttmál-
anum er einnig kominn vísir að
samstarfi um utanríkis- og hern-
aðarmálefni. Einnig eiga félagsleg
sjónarmið, umhverfisvernd, fæðu-
öryggi og réttindi launafólks und-
ir högg að sækja innan sam-
bandsins.
Landsfundurinn telur það vera
eitt af forgangsverkefnum VG,
flokkseininga og þingflokks, að
herða róðurinn við að upplýsa
þjóðina um eðli og afleiðingar
ESB-aðildar.
Auðlindir
Í tillögunni eru í upphafi nefnd
atriði þar sem útilokað er fyrir
Íslendinga að gefa nokkuð eftir
með tilliti til grundvallarhags-
muna og sem varða yfirráð auð-
linda innan íslenskrar efnahags-
lögsögu. Brýnt er að fá það sem
fyrst skýrt fram í yfirstandandi
viðræðum, hvort ESB sé reiðubú-
ið að fallast á að Ísland sem aðili
að ESB haldi fullu og óskoruðu
forræði og yfirstjórn sjáv-
arauðlinda innan efnahagslögsög-
unnar og samningsrétti vegna
deilistofna á Íslandsmiðum. Sé
svarið við þessu neikvætt er
ástæðulaust að eyða tíma og fjár-
munum í frekari viðræður. Það
sama á við um aðrar nátt-
úruauðlindir sem VG hefur barist
fyrir að lýstar verði þjóðareign og
sem vaxandi hljómgrunnur er fyr-
ir að kveðið verði á um í nýrri
stjórnarskrá. Þetta á m.a. við um
ferskvatn, jarðhita, orku fallvatna
og auðæfi í jörðu þar sem VG hef-
ur frá stofnun flokksins viljað
ganga lengra en aðrir stjórn-
málaflokkar.
Fullveldisafsal
Óumdeilt er að ESB-aðild felur
í sér fullveldisafsal á fjölmörgum
sviðum, m.a. varðandi löggjaf-
arvald og dómsvald. Með aðild
yrði grundvallarbreyting sem
veikja myndi stórlega stöðu Al-
þingis sem löggjafa og æðsta
dómsvald flyttist í hendur yf-
irþjóðlegs dómstóls ESB. Tollar
yrðu afnumdir inn á við en toll-
múrar reistir gagnvart ríkjum ut-
an ESB. Sem aðildarríki hefði Ís-
land ekki heimild til að gera
fríverslunarsamninga við lönd ut-
an sambandsins. Aðild Íslands að
Sameinuðu þjóðunum myndi í
reynd færast undir ESB sem tal-
ar sem oftast einni röddu á Alls-
herjarþinginu, í nefndum þess og
á alþjóðaráðstefnum SÞ. Í utan-
ríkis- og öryggismálum er nú
kveðið á um samstarf og samræm-
ingu á stefnu aðildarríkja undir
forystu sérstaks utanríkistals-
manns ESB. Þessu til viðbótar
stefnir nú í að mikilvægir þættir
efnahags- og fjármála aðildarríkja
verði færðir undir framkvæmda-
stjórn ESB í Brussel. Áhrifamikl-
ir aðilar innan ESB tala nú op-
inskátt fyrir myndun
sambandsríkis. Íslendingar eiga af
fjölmörgum ástæðum, m.a. vegna
legu landsins og sérstæðra og
gjöfulla náttúruauðlinda ekki að
ganga slíku ríki á hönd.
Eftir Hjörleif
Guttormsson
»Hafna ber hugmynd-
um um að Ísland
afsali sér forræði og
yfirstjórn sjávarauð-
linda innan íslenskrar
efnahagslögsögu og
samningsrétti vegna
deilistofna
Hjörleifur
Guttormsson
Höfundur er náttúrufræðingur.
Landsfundur VG:
Nú reynir á hornsteina