Morgunblaðið - 31.10.2011, Blaðsíða 17

17
MORGUNBLAÐIÐ MÁNUDAGUR 31. OKTÓBER 2011
Bugun Það er líkt og örli á vonleysi hjá þessum unga pilti á hliðarlínunni á leik Fjölnis og KR í körfubolta kvenna á laugardaginn. Kannski var gangur leiksins annar en hann hafði vonast eftir.
Golli
Atvinnuuppbygging
í Þingeyjarsýslum eru
orð sem klingt hafa í
eyrum Þingeyinga um
langt árabil. Fólk fyll-
ist bjartsýni – en hvað
svo? Er það ekki sóun á
tíma og fjármunum
þegar stjórnvöld und-
irrita hverja vilja-
yfirlýsinguna á fætur
annarri eða sex á
nokkrum árum? Hver er eiginlega
meiningin með þessum vinnubrögð-
um? Telst þetta uppbyggileg að-
ferðafræði eða eru stjórnvöld mark-
visst að brjóta niður þrautseigt fólk
sem hefur ákveðið að búa í dreifðari
byggðum landsins? Er ekki eitthvað
athugavert við þetta athæfi?
Forgangsröðun í heilbrigðis-
málum. Mikil vinna var og er lögð í
að gera bæklinga og skýrslur hjá
hinu opinbera. Forgangsröðun í heil-
brigðismálum heitir skýrsla sem gef-
in var út árið 1998. Önnur skýrsla
heitir Heilbrigðisáætlun til 2010 og
svo var hún endurskoðuð … og gerð-
ar viðbætur og endurskoðuð og …
Boston-skýrslan er nýleg og heiti
hennar ber með sér að við gerð
hennar þurfti aðstoð að utan. Við
getum treyst því að fjármunum sé
forgangsraðað eða hvað? Það vinna
jú fleiri í velferðarráðuneytinu (94)
og Lýðheilsustöð (58) en samanlagt
við heilbrigðisþjónustu í Þingeyj-
arsýslum. Til hvers í ósköpunum er
ótæpilegt fjármagn lagt í skýrslu-
gerð hjá ríkinu? Hvernig væri að
draga úr framleiðslu á bæklingum,
skýrslum og ómarktækum vilja-
yfirlýsingum?
Hvað með Heilbrigðisstofnun
Þingeyinga? Erum við að tala um að
stjórnvöld ætli að leggja niður lúx-
usþjónustu? Nei en stjórnvöld stefna
eindregið að því að leggja hér af hag-
kvæm sjúkrarými í faglega sterku
umhverfi til einfaldari lækn-
isaðgerða. Það leiðir til þess að þjón-
ustan færist í dýrari rými. Hver er
glóran í því? Markvisst verður
þrengt enn meir að þeim hópi fólks
sem berst minnst á, t.d. sjúkum og
geðfötluðum, og höld-
um til haga að 14%
fólks í Þingeyjarsýslum
eru eldri en 67 ára. Ör-
yggi fólks er ógnað og
þessi stefna hindrar að
fólk setjist hér að. Geta
Þingeyingar gengið að
því vísu að það séu
legurými á Sjúkrahús-
inu á Akureyri? Nei.
Við erum að tala um að
stjórnvöld ætla með
boðuðu fjárlaga-
frumvarpi að leggja
niður grunnþjónustu – legurými.
Jafnræðisreglan er fótum troðin
af ráðherrum og þingmönnum.
Hæstvirtur fjármálaráðherra ber
náttúrlega ábyrgð á fjárlaga-
frumvarpinu þegar það verður lagt
fram – en allir þingmenn eru ábyrg-
ir. Það breytir engu þó að einhverjir
þeirra hafi látið bóka að niður-
skurður í heilbrigðismálum úti á
landi yrði ekki umfram landsmeð-
altal, líklega eru þeir hinir sömu
valdalausir. Þingeyingar skulu skera
niður um tæp 9% í heilbrigðismálum
til viðbótar 23% á síðasta ári og yfir
40% á síðustu tíu árum. Það skiptir
engu máli þótt byggð leggist af og
það skiptir engu máli að stofnunin sé
rekin án halla.
Starfsfólk stofnunarinnar hefur
tekið höndum saman og á heiðurinn
af þeim árangri sem náðst hefur
ásamt sínum stjórnendum. Er vinna
þeirra og ósérhlífni einhvers metin?
Nei, við erum allavega ekki komin
með sigg í lófana eða verið hrósað af
stjórnvöldum af því tilefni.
Eftir Sigríði
Jónsdóttur
»Markvisst verður
þrengt enn meir að
þeim hópi fólks sem
berst minnst á, t.d. sjúk-
um og geðfötluðum, og
höldum til haga að 14%
fólks í Þingeyjarsýslum
eru eldri en 67 ára.
Sigríður Jónsdóttir
Höfundur er hjúkrunarfræðingur við
Heilbrigðisstofnun Þingeyinga.
Þingeyjarsýslur –
hvað með það þótt
þar skerðist byggð Við lifum á við-sjárverðum tímum.
Ekki vegna þess að
hér hrundi heilt
bankakerfi, heldur
vegna þess að undir
handleiðslu „nor-
rænnar velferð-
arstjórnar“ hefur
mannúð lotið í lægra
haldi fyrir pólitískum
gæluverkefnum. Þarf-
ir borgaranna víkja fyrir þörfum
steingeldrar hugmyndafræði al-
ræðisvaldsins. Ungir sem aldnir fá
nú að finna hvernig það er að búa
í einræðisríkjum.
Kyrrstaða ríkir, fyrirtæki fara í
gjaldþrot, heimilum blæðir og ekki
þykir lengur borga sig að veita
sjúkum gamalmennum líknarþjón-
ustu sem siðaðir menn telja sjálf-
sagða. Velferð pólitískra gæðinga
hefur þó verið tryggð. Fjölgun í
þeim flokki er í öfugu hlutfalli við
legurúmin sem tekin eru af líkn-
ardeildunum en aftökulistar hug-
lausra ráðherra eru nú bornir
fram af embættismönnum sem att
er á foraðið. Þá sjaldan að ráð-
herrar eru hraktir upp að vegg af
fjölmiðlamönnum vísa þeir einatt
til þess að þeir vinni samkvæmt
„ákvörðun“ Alþingis. For-
ingjahollum fjölmiðlungum gleym-
ist þá gjarnan að rifja það upp að
meirihlutastjórn situr að völdum á
Íslandi.
Þegar þessi annars aðgerð-
arlausa ríkisstjórn þarf að sýna
vilja til aðgerða gegn atvinnu-
leysinu sem alla er að sliga, er
rykið dustað af einni lengstu með-
göngu lýðveldistímans; 40 ára
áætluninni um löngu tímabæra
endurnýjun Landspítalans. Það
hlýtur að hafa verið nokkurt áfall
fyrir ríkisstjórnina að formaður
skipulagsráðs Reykjavíkur lýsir
sig nú jákvæðan gagnvart stað-
setningu spítalans í Vatnsmýrinni
og hefur þannig tekið stöðu gegn
þvælufótasveitinni sem stendur
vörð um kyrrstöðu verkefnisins.
Þar hefur verið haldið fram að
stofnbrautir beri ekki þunga um-
ferðar umhverfis spítalann. Þessar
sömu stofnbrautir trufluðu ekki
svefn afturhaldsseggjanna árið
2007, þegar fleiri þúsund manna
byggð var skipulögð í Vatnsmýr-
inni.
Á aðalskipulagi
Reykjavíkurborgar
2001-2024 er gert ráð
fyrir framtíðarupp-
byggingu Landspít-
alans þarna auk þess
sem frátekin eru
svæði þar fyrir sunn-
an og vestan undir
fjármála-, hátækni- og
þróunarstarfsemi. Ár-
ið 2007 stóð flutn-
ingur heils flugvallar
heldur ekki í mönnum
en nú eins og þá eru sömu rök
notuð: þetta getur verið „einhvers
staðar annars staðar“. Spítalinn á
að vera í Fossvogi, á Vífilsstöðum
eða Keldum. Hólmsheiði hef ég
ekki heyrt nefnda og reyndar ekki
Grímsstaði á Fjöllum heldur, en
harðsnúin sveit þvælufóta er ef-
laust ekki búin að segja sitt síð-
asta orð.
Lengst er þó seilst þegar smá-
gerð byggð Þingholtanna er dreg-
in fram og til baka um svæðið.
Verður þess varla langt að bíða að
„færustu“ sérfræðingar á sviði
húsafriðunar flytji mörk þessarar
fyrrum tómthúsabyggðar við
sunnanvert Bankastræti inn að
Elliðaám. Svo virðist sem húsa-
friðun og fasteignasölur hafi tekið
hér höndum saman í blekking-
arleik sínum. Skiljanlegt frá sjón-
arhóli sölumanna á umboðs-
launum, en fræðimönnum á
sviðinu væri nær að kynna sér bók
Páls Líndals: Reykjavík. Sögu-
staðir við Sund áður en þeir tapa
sér og trúverðugleikanum í þess-
um hreppaflutningum með Þing-
holtin. Allt þetta þras og rifrildi
um staðsetningu og stærð sýnir að
það er ekki bara ríkisstjórnin sem
forgangsraðar rangt. Hersveitir
húsafriðara hafa stillt sínum gælu-
verkefnum framar í röðinni en
lífsnauðsynlegri þróun húsnæðis-
mála Landspítalans.
Það eru ekki innantóm orð þeg-
ar því er haldið fram að sparnaður
sem hlýst af sameinaðri starfsemi
spítalans fari langleiðina að standa
undir kostnaði við framkvæmd-
irnar. Í dag er spítalinn starf-
ræktur vítt og breitt um borgina,
sem í flestum tilvikum kallar á
kaup dýrra tækja sem að öðrum
kosti mætti samnýta. Viðhaldi
bygginga hefur ítrekað verið sleg-
ið á frest vegna loforða um að
byggingarframkvæmdir séu um
það bil að hefjast. Ástand sumra
þessara bygginga er slíkt að
þeirra bíður aðeins niðurrif. Á því
sviði sem ég starfa á innan heil-
brigðisgeirans hefur starfs-
aðstaðan oft verið bágborin og
stundum óboðleg. Ferillinn hófst á
einum og hálfum fermetra bak við
hurð í bráðabirgðahúsi sem til
stendur að rífa. Prófessorinn í
greininni fékk aðstöðu í baðher-
bergi Níelsar Dungal og þótti
nokkuð gott. Starfsemin flutti síð-
an í ósamþykkt ris Gamla þvotta-
hússins. Um tíma starfaði ég í að-
albyggingu Háskóla Íslands, þar
rigndi inn um gluggana í vest-
anátt. Í Ármúlanum er rekin
rannsóknastofa í veirufræði. Sú
starfsemi fer fram í aflóga vöru-
húsi. Þar rignir ekki bara inn um
lokaða glugga heldur líka veggi og
loft. Starfsaðstaða mín nú er með
borðfót milli fóta og ýlfrandi loft-
ræstingu yfir höfði. Af þessari
stuttu yfirferð, sem þó spannar
32ja ára feril hjá hinu opinbera,
ætti flestum að vera ljóst að rann-
sóknaaðstaða hliðargreina á Land-
spítala háskólasjúkrahúsi er ekki
upp á marga fiska og þó hefur enn
ekki verið minnst á sameinda-
erfðafræðina sem flæmist um lóð-
ina líkt og óshólmar Nílar. Ef ekki
væri fyrir hjálpsemi og langlund-
argeð þess frábæra starfsfólks
sem á spítalanum vinnur væri
ástandið óbærilegt.
Ég kem ekki til með að njóta
góðs af bættri starfsaðstöðu nýs
Landspítala verði af henni, en vil
segja við þá sem tekið hafa að sér
að tefja fyrir uppbyggingu nýs
sjúkrahúss að ábyrgð þeirra er
mikil.
Eftir Ragnhildi
Kolka »Röng forgangsröðun
ríkisstjórnarinnar
og hernaður þvælufóta
gegn nýbyggingum
hamlar nauðsynlegri
endurnýjun Landspít-
alans.
Ragnhildur Kolka
Höfundur er lífeindafræðingur.
Forgangsröðum til framtíðar