Líf og list - 01.12.1950, Blaðsíða 24

andi og lét nú drenginn í friði, og
Jean settist á tröppurnar og batt á
sig hjólaskautana sína. Ég virti
hann fyrir mér úr npkkurri fjar-
lægð og þorði ekki að koma nærri
og hugsaði um það, að nú fengi ég
aldrei að sjá litla-lávarðs-lokkana
hans Jean de Blaye dansa sólglitr-
andi um herðar lians, og ég varð
gripinn óljósri angistartilfinningu.
Loksins tók ég ákvörðun.
— Jæja. Efndir Jm loforðið?
Vaktirðu um nóttina?
Hann leit ekki upp, heldur
muldraði í barminn: „Hélztu virki-
fega að ég tryði því. . . Að ég væri
svo vitlaus?" Og þegar ég endur-
tók: „En Jrú manst þó h'klega eftir
því . . . Það eru bara fjórtán dag-
ar síðan . . .“, en hann beygði sig
bara enn dýpra yfir skautana sína
fullvissaði mig um, að hann hefði
bara verið að þykjast, að hann
hefði verið að gabba okkur:
— Maður er líka orðin átta ára!
Maður er ekkert smábarn lengur.
Allan tímann, sem hann talaði
við mig, leit hann ekki framan í
mig, og spurningin brann á vörum
mér:
— Þá hefir hún mamma þín
skrökvað að þér, eftir allt saman?
Hann studdi öðru hnénu í við
jörðina, meðan hann var að herða
á skautareiminni. Hann eldroðn-
aði út að eyrunum, sem stóðu út
eins og litlir vængir. Ég gerðist aft-
ur nærgöngull með spurningun-
um:
— Heyrðu mig, Blaye, hún
mamma þín . . . Skrökvaði hún að
þér, ha?
Allt í einu rétti hann úr sér og
leit beint framan í mig. Ég get enn
þann dag í dag séð fyrir hugskots-
sjónum litla, rauða, þungbrúna
andlitið, samanbitnar varirnar.
Hann fór hendinni um hárið, rétt
eins og hann væri að leita að
horfnu lokkunum, yppti síðan öxl-
um:
— Ég skal ekki láta hana skrökva
að mér oftar.
Ég svaraði því til, næstum vilja-
laust, að mömmur okkar hefðu
ekki skrökvað að okkur, að allt
væri satt, að ég hefði sjálfur séð ...
Hann greip fram í fyrir mér:
— Þú sást það? Er það satt? jæja,
þú sást það? Ég sá það líka!
Svo ók hann af stað á hjólaskaut-
unum sínum og hélt áfram að
renna sér kringum hlyninn þang-
að til frímínútunum var lokið.
Mér skildist, að hann vildi forðast
mig. Ári síðar íluttust foreldrar
hans frá Bourdeaux, og ég vissi
ekki, hvað um hann varð.
IV.
ðeins einu sinni á öllum æsku-
árum mínum kom það fyr-
ir, að ég var ekki heima nóttina
helgu. Aðeins einu sinni, það mun
hafa verið stuttu fyrir heimsstyrj-
öldina. Ég flæktist út á veitinga-
staði. Nú er ég búinn að gleyma,
hvað þessir staðir hétu, en ég minn-
ist þess eins, hversu ákaflega niður-
beygður ég var. í þessu knæpu-
hverfi hljómaði stórklukkan í Pey-
Berland-turninum af enn meira
afli hið innra með mér en hún
hafði gert heima í fæðingarborg
minni. Þarna yfirgnæfði hún með
voldugum hljómi sínum fiðluleik
Sígaunanna. Þetta var eitt af þeim
augnablikum lífsins, þegar manni
finnst maður vera svikari. Á félög-
um mínum var ekkert að sjá, því
að þeir áttu ekki á öðru völ. Ef til
vill hafa sumir þeirra átt svipaða
bernsku og ég, en hafi svo verið, ])á
voru þeir búnir að gleyma henni.
Þarna inni í svækjunni og í hávað-
anum af heimskulegum dægurlög-
um var ég sá eini, sem gat töfrað
fram á ný í ímyndun minni mynd-
ina af griðastað jötunnar inni í
rökkri jólagjafaherbergisins, sá
eini, sem mundi gamla sálminn
um niðurlægingu drottins og auð-
mýkt hans. Þótt ég væri enn ung-
ur, leiftruðu þessi ljós minning-
anna svo óralangt í burtu, að mér
fannst ég geta verið orðinn þúsund
ára gamall. Og þrátt fyrir Jrað fann
ég sviða brunasáranna frá þessum
ljósum. Nei, ég gat ekki afsakað
mig á neinn hátt, þvx að ég var
skáld. Ekkert má deyja í hjarta
skáldsins. Hvert liafði ég vogað
mér að draga bernsku mína Jxessa
nótt, bernskuna, sem enn lifði hið
innra með mér?
Ég drakk til að gleyma afbroti
mínu. Því meira sem ég drakk,
þeim mun meira framandi fannst
mér ég vera gagnvart félögum mín-
um. En hlátur Jxeirra kvaldi mig.
Ég stóð upp frá borðinu og gekk
að barnum, út í horn, þar sem birt-
an var ekki eins skær. Ég hallaði
mér fram á barborðið og mér var
borið viský. Og á því sama augna-
bliki sem mér kom í hug lítill
drengur sem hét Jean de Blay, kom
ég auga á Jean de Blay sjálfan, sitj-
andi á háum stól við hlið mér. Ég
claðist ekki eitt einasta augnablik
um, að Jxetta væri hann. Þetta voru
sömu augun, þau líktust enn hvít-
um vorblómum og lýstu upp þetta
unga Jxreytta andlit, sem var svo
nálægt mér, að ég snerti Jxað. Ég
sagði við hann að fyrra bragði:
— Það hefði ekki átt að klippa
af þér lokkana.
Hann sýndist ekki verða liissa,
heldur spurði með þvoglukenndri
röddu:
— Hvaða lokka?
— Þá scm voru klipptir af þér í
jólaleyfinu 1898.
— Þú tekur mig víst í misgripum
fyrir einhvern annan, en Jrað gerir
ekkert til . . . í kvöld veit ég ekki
sjálfur liver ég er.
— En ég veit, að Jm ert de Blaye.
— Hvernig veiztu, hvað ég heiti?
Ég andvarpaði, mér létti: Jxað
var hann! Það var áreiðanlega
hann! Ég tók í hönd hans:
20
LÍK og LIST