Íslenskt mál og almenn málfræði - 01.01.1988, Blaðsíða 113

Málstol og málfræðistol
111
Hér er þá einkum um það að ræða að felld eru niður hrein kerfisorð
(nafnháttarmerki, forsetningar) eða orð (og orðhlutar) sem hafa fyrst
°g fremst málfræðilegt hlutverk (hjálparsagnir, greinir). Fomöfn hafa
kannski nokkra sérstöðu vegna þess að þau má oft fella niður og hér
er þá um það að ræða að gengið hefur verið lengra í því en leyfilegt er
samkvæmt reglum íslensks nútímamáls. Loks em það svo sagnimar
þær bera væntanlega mesta merkingu þeirra orða sem felld em
niður en samkvæmt reynslu þeirra sem kannað hafa málfræðistol í
óðmm málum var við þvf að búast að þær gætu stöku sinnum fallið
niður (sjá (9) hér á undan).
Þau málfarseinkenni Kidda og Toggu sem við höfum skoðað fram
að þessu em í aðalatriðum í samræmi við það sem fundist hefur
nnnars staðar við rannsókn á máli málfræðistola sjúklinga. Þetta á
l-d. við um talhraðann, lengd segða, brottfall ýmiss konar kerfisorða
°g hjálparsagna — og að því er Toggu varðar einnig um brottfall
greinisins (þótt takmarkað sé), skort á setningafræðilegri undirskipun
°-fl- (sjá t.d. Miceli o.fl. 1983:71; Goodglass 1976:259; Bemdt &
Caramazza 1980:277 o.áfr. og ýmis rit sem vísað er til hjá þessum
höfundum). í aðalatriðum má því segja að Togga a.m.k. sé nokkuð
öæmigerður málstola sjúklingur. Við eigum þó eftir að skoða dálítið
hetur hvers eðlis þær beygingarvillur em sem hún gerir. Notar hún
l d. óbeygð form eða ómerkt form að einhverju marki — og þá hvers
konar form? Við skoðum það í næsta undirkafla.
^•2 Hvers konar beygingarvillur gera málfrœðistola sjúklingar?
Ef menn hafa lesið kaflana hér á undan með athygli hafa þeir
kannski tekið eftir því að það hefur farið dálítið tvennum sögum
af því hvers konar beygingarvillum megi búast við hjá málfræðistola
sjuklingum. f (8) var talað um að algengt væri að málfræðistola sjúk-
flngar felldu niður beygingarmyndön (þ.e. beygingarendingar) og í
(^) var talið sem eitt af einkennunum að málfræðistola sjúklingur
n°taði gjama óbeygð form af sögnum og nafnorðum. í 1.2.2 var hins
Vegar talað um „ómerkt“ form af sögnum og nafnorðum, t.d. nafnhátt