Vera - 01.02.1991, Blaðsíða 15

DRAUMURINN UM HINN FULLKOMNA SKOLA
markvissrar þróunar. Mennta-
stefnan breytir ekki þeirri stað-
reynd að mennta- og menn-
ingarmál eru í fjársvelti, sem á
eftir að reynast þjóðinni dýr-
keypt.
Reykvíkingar eru ótrúlega
metnaðarlausir fyrir hönd barna
sinna. Margir skólar borgarinnar
eru illa settir. Viðhald á skóla-
húsnæði er í ólestri, nýbyggingar
langt á eftir áætlun og verulegur
skortur á viðunandi tækjakosti.
Farið hefur verið af stað með
byggingu fjölmennra borgar-
hverfa án þess að viðunandi
skólahúsnæði hafi verið byggt.
Grafarvogshverfið er sorglegt
dæmi um hvernig staðið hefur
verið að málefnum barna. Fram-
tíðaráætlanir um skipulag skól-
anna þriggja í Arbæjarhverfi, Sel-
ásnum og Ártúnsholti eru að
mínu mati ekki farsælar. Stefnt er
að því að Árbæjarskólinn taki við
nemendum 8., 9. og 10. bekkjar
frá Selás- og Ártúnsskóla. Þannig
verður mjög fjölmenn unglinga-
deild í Árbæjarskólanum og nem-
endur Selás- og Ártúnsskóla
þurfa að skipta um skóla á við-
kvæmum tímamótum. Fámennir
skólar eiga auðveldara með að
mynda persónuleg tengsl við
nemendur sína en mjög fjöl-
mennir skólar. Þess vegna tel ég
það mun farsælli lausn að nem-
endur Selás- og Ártúnsskóla
fengju að ljúka grunnskólaprófi
frá þeim skólum og hafa þannig
þrjá skóla af svipaðri stærð á
þessu svæði í stað þess að steypa
þeim saman og hafa þannig eina
mjög fjölmenna unglingadeild.
Fleiri dæmi mætti nefna.
Farsælt skólastarf byggist á
þeim grunni sem lagður er áður
en barnið hefur skólagöngu.
Tilviljun hefur ráðið því lwernig
hefur verið búið að börnum á
forskólaaldri. Mörg börn mæta
fyrsta skóladaginn ótrúlega lífs-
reynd og þjökuð af ýmiss konar
áhyggjum. Það er ekki sjálfgefið
að þau börn sem hafa alltaf verið
heima hjá mömmu eða pabba séu
þau sem best eru á sig komin
blfinningalega og félagslega þeg-
ar skólaganga hefst. Það er svo
margs konar vandi sem hvílir á
heimilum og mörg málin sem
þarf að afgreiða að barn hefur
enga tryggingu fyrir því að það
fái bestu þjónustuna heima. Und-
anfarna áratugi hefur umræða um
gildi leikskóla og dagvistar-
heimila fyrir börn snúist um
þarfir kvenna. Umræðan hefur
ekki miðast við þarfir barnanna
heldur stöðu kvenna utan og
innan heimila. Ráðamenn hafa
velt því fyrir sér hvort ekki væri
hægt með einhverjum ráðum að
ýta konum aftur inn á heimilin í
stað þess að byggja upp menn-
ingarlegar menntastofnanir fyrir
börn á leikskólaaldri. Með lögum
um leikskóla verður vonandi bætt
„Getur einhver
gefiö mér skýringu
á því hvers vegna
skólamál komu
svona lítiö viö sögu
í kosninga-
baráttunni
síöastliöiö vor?
Skipta börn engu
máli?“
Úr grunnskóla Austur-Eyjafjallahrepps.
Mynd: Svanhvít Magnúsdóttir.
úr því ófremdarástandi sem ríkt
hefur í málefnum ungra barna.
Kennarastarfið nýtur lítillar
virðingar og er mjög vanþakklátt
starf. Kjaradeila undanfarinna
ára hefur haft mjög spillandi áhrif
á afstöðu fólks til kennara. Verst
er að börn sitja heima og hlusta á
foreldra sína tala með fyrirlitn-
ingu um kennara. Hvernig eiga
þau að geta borið virðingu fyrir
kennurum og skóla sínum ef for-
eldrarnir gera það ekki? Það er
einnig augljóst mál að stjórnvöld
meta starf kennara lítils. Börnin
eru þau einu sem EIGA að bera
virðingu fyrir kennurum en þau
„Reykvíkingar
eru ótrúlega
metnaðarlausir fyrir
hönd barna sinna."
„Viö eigum aö setja
okkur það markmiö
aö íslenskir skólar
veröi þeir bestu
sem finnast og
auglýsa þá sem
slíka.“
gera það auðvitað ekki ef enginn
annar gerir það. Virðingarleysið
fyrir kennurum bitnar hins vegar
á námi barnanna þar sem virð-
ingarleysi í garð kennara færist
yfir á námið og skólann í heild.
Þetta er alvarlegt mál sem þarf að
breyta. Þó svo að foreldrar hafi
ekki alltaf ástæðu til þess að
treysta skólunum fyrir börnum
sínum er það ekki sök kenn-
aranna. Þeir vinna flestir starf sitt
af mikilli samviskusemi en til
þeirra eru gerðar meiri kröfur en
þeir geta staðið undir og í því
felst glæpurinn.
Ég skora á sveitarstjórnir alls
staðar á landinu að skoða vel þá
vinnuaðstöðu sem börnum er
boðið upp á. Það er öruggt mál að
víða þarf að taka til hendi en ef
vel er gert eiga íslenskir skólar að
geta orðið þeir bestu í heiminum.
Við eigurn að setja okkur það
markmið að íslenskir skólar verði
þeir bestu sem finnast og auglýsa
þá sem slíka. íslenskt umhverfi á
að geta verið börnum hliðhollt og
við ætturn að selja íslenska hug-
myndafræði um velferð barna.
Við eigum rnikinn fjársjóð í vel
menntuðum og reyndum kenn-
urum sem sinna starfi sínu af
alúð. Mörgum finnst að lítil breyt-
ing hafi orðið á starfsháttum
skóla undanfarna áratugi en það
er ekki alveg rétt. Margir kenn-
arar og skólastjórar hafa lagt á sig
fórnfúst starf til þess að bæta
skólastarfið og víða er unnið
merkilegt starf. En skólamenn
vantar aukinn skilning almenn-
ings og yfirvalda á skólastarfi svo
að gera megi enn betur. Náms-
gagnastofnun hefur til dæmis
búið við þvílíkt fjársvelti að
rnanni dettur í hug að sumt af því
námsefni, sem notað er í dag,
tilheyri annarri öld. Ég hef stund-
um þurft að nota námsbækur við
kennslu, sem ég varð sjálf leið á
einhvern tírna á sjötta ára-
tugnurn. Það virkar ekki mjög
hvetjandi og erfitt getur verið að
semja námsefni jafnhliða kennsl-
unni. Getur einhver gefið mér
skýringu á því hvers vegna skóla-
mál komu svona lítið við sögu í
kosningabaráttunni síðastliðið
vor? Skipta börn engu máli?
Það er trú mín að heimilis-
læknar, sálfræðingar og geðlækn-
ar liggi með mikilvægar upplýs-
ingar um áhrif skólastarfs á geð-
15