Vera - 01.02.1991, Blaðsíða 23

GRUNNSKÓUNN
Á KÓPASKERI
Anna Helgadóttir segir frá skólastarfinu.
Mynd: Anna Helgadóttir
Þegar ég var beöin aö
segja frá starfinu í Grunn-
skólanum á Kópaskeri - á
jákvœðan hátt - ákvaö
ég aö skilja þaö þannig
aö ég nánast megi ekki
segja frá því sem ég tel
miður fara. Þess vegna
verður lítið minnst á galla
og ókosti.
Grunnskólinn á Kópaskeri,
sem í eru börn á aldrinum
6-12 ára, tók til starfa haustið
1982 í nýju húsi - þá lagðist af
gamla heiti skólans, Núpa-
sveitarskóli. Við vorum þrjú
búin að kenna nokkur ár við
skólann og fylgdum með í
flutningunum; þ.e. ég, Helga
Björnsdóttir og skólastjórinn
Pétur Þorsteinsson. Það vildi
svo vel til að sumarið 1982
bauð K.H.Í. upp á námskeið
sem nefndist „Breyttir
kennsluhættir". Það sóttum
við öll enda áformað að taka
upp „breytta kennsluhætti"
með haustinu - það gerðum
við líka og það í þríhyrndu
húsi. Haustið 1983 tók Iðunn
Antonsdóttir til starfa og er
hér enn ásamt okkur þremur
sem fyrr eru nefnd. Fleiri hafa
komið við sögu skólans um
'engri eða skemmri tíma en
við þessi fjögur erum nánast
talin tilheyra innréttingum
hússins.
Með setningu laga um grunn-
skóla nr. 63/1974 (grunn-
skólalögin) blésu ferskir vind-
ar um hið íslenska skólakerfi í
fyrsta sinn um langan tíma -
°8 var ekki vanþörf á. Segja
'uá að þau séu í anda hug-
1T>yndafræðinnar barnið í
brennidepli og mannúðarsál-
tfæðinnar sem leggur áherslu
á einstaklingseðlið og það að
hver og einn þurfi að eiga val
og verði að bera ábyrgð á
eigin lífi. Það eigi að leiðbeina
börnum og skapa þeim skil-
yrði til að afla sér þekkingar -
stýra þeim, ekki stjórna.
í rauninni ræddum við
aldrei hugmyndafræði út frá
ákveðnum kenningum, en við
vorum einhuga um að gera
okkar besta til að uppfylla
markmiðsgrein grunnskóla-
laganna. Við vorum líka
ákveðin í að notfæra okkur
kosti fámennisins sem eru
bæði býsna margir og stórir ef
menn vilja sjá þá.
Segja má að skólinn þ.e.
skólahúsið þjóni mikilvægu
hlutverki í sveitarfélaginu, sé
nokkurs konar félagsheimili.
Þar á Tónlistaskólinn t.d. inni,
en þáttur hans er ómetanlegur
í skólastarfinu. Skólinn er
vissulega hús barnanna. Hús-
inu er ekki lokað fyrr en
klukkan 19 á kvöldin og
krakkarnir geta verið þar eins
og þeir kæra sig um. Þeim er
treyst til að gera engar vit-
leysur. Ég reyni ekki að ljúga
því að aldrei hafi aðkoman
verið öðruvísi en best verður á
kosið, en ábyrgðartilfinning
barnanna er það sterk að
vísvitandi skemmdir hafa
aldrei verið unnar. Reyndar
lítur húsið ótrúlega vel út eftir
átta ára notkun, jafnvel burt-
séð frá „opnunartímanum".
Einu sinni í viku er svo-
kallaður valtími, þá gera 9-12
ára nemendur hver sína viku-
áætlun. (Þau yngri velja að-
eins til dagsins). Þetta er
vinnusamningur sem bæði
nemandi og kennari skrifa
undir og er færður inn í dag-
bók. Síðan er valið í dagbók-
ina fyrir hvern dag og gerð
skil að loknum vinnudegi.
Valið er skráð og búnir til
bundnir tímar ef með þarf,
einkum í handmennt og tölvu.
Hér er tölvukostur góður og
hvert einasta krakkakríli lærir
á tölvu - og leikur sér auð-
vitað líka.
Aftast í dagbókinni eru
svokölluð vikulok. Það eru
samviskuspurningar sem
varða skólann og samskipti
nemenda og þeir svara al-
gjörlega á eigin spýtur. Það er
þeirra sjálfsmat. Þeir eru bein-
línis knúðir til að sjá sjálfa sig
í samhengi við umhverfið.
Með þessu fyrirkomulagi
vinnur hver á eigin hraða og
ber ábyrgð á eigin ákvörð-
unum og lærir líka að nota
réttindi sín innan þeirra
marka sem samfélagið (skól-
inn) setur. A þennan hátt
teljum við okkur koma til
móts við tvö afar þýðing-
armikil atriði í markmiðs-
greininni. Annars vegar að
tekið skuli tillit til eðlis og
þarfa hvers einstaklings og
hins vegar að skólinn skuli
búa nemendur undir líf og
starf í lýðræðisþjóðfélagi.
23