Ljósmæðrablaðið - 01.04.1980, Blaðsíða 26

26
LJOSM/tÐRABLAÐIÐ
til við framleiðslu þeirra sjálfur, þar eð helmingunartími IgG er
aðeins nokkrar vikur.
Inn í líkama nýfædds barns eru opnar leiðir fyrir bakteríur í
gegnum húð, naflastreng og lungu. Húð nýburans, einkum ef um
er að ræða fyrirburð, er þunn og óvarin, þar sem á henni finnast
ekki bakteríur. Hennar eina vörn er fósturfitan (vernix caseosa),
sem oftast er þvegin af skömmu eftir væðingu. í gegnum nafla-
strenginn getur fóstrið smitast af bakteríum úr blóði móðurinnar,
en þegar svo búið er að skilja á milli og naflastrengurinn tekur að
hrörna verður hann ágætis gróðrastía fyrir bakteríur.
Lungu i fóstri eru ekki samanfallin heldur fyllt af sekreti þeirra
sjálfra. Það verkefni, sem lagt er á nýburann við fæðingu, að losa
lungun við sekret þetta og fylla þau af lofti, er eitthvað það erfið-
asta, sem mætir einstaklingnum á lifsleiðinni. Það er svo erfitt, að
1—2% allra nýbura rifa lungu sín við það.4 Lungnablöðrurnar
hreinsast ekki alltar í einu vetfangi, en sekretið, sem oft er nokkr-
ar klukkustundir að ganga upp, er einstaklega gott æti fyrir bak-
teríur.
Þegar hafður er í huga ofangreindur skortur á vörnum nýbura
gegn bakteríusýkingum, er augljóst, að ef bakteriur komast inn í
líkama þeirra á einn eða annan máta margfaldast þær og dreifast
mjög hratt. Eftir að svo er komið, er um að ræða spesis neonator-
um, þar sem reikna skal með því, að bakterúr finnist í öllum hugs-
anlegum likamsvökvum, s.s. blóði, þvagi, mænuvökva, kviðar-
holsvökva og mögulega einnig brjóstholsvökva.
Bakteriologia
Helstu bakteríur, sem valda sýkingum hjá nýburum, eru taldar
upp í töflu 1.
Á leið sinni í gegnum fæðingarveginn og út, er nýburinn útsett-
ur fyrir bakteríusýkingar, einkum af völdum coli baktería.
Frá umhverfi, áhöldum og höndum umalanda getur nýburinn
smitast af gram pos. og gram neg. bakteríum.
Talið er, að staphyloccus aureus geti lifað vikum saman í ryki,
svo sem gólfryki, en þýðingarmesti smitberi staphylococca til ný-