Ljósmæðrablaðið - 01.04.1981, Síða 39

LJÓSMÆÐRABLAÐIÐ
37
Pinocytosis. — Pokaflutningur. Frumuhimnan myndar poka
utan um efnið og flytur það þannig i gegnum frumuna. Þau efni
sem flytjast um fylgju með pinocytosis eru:
Protein, lipidar og risamólikúl.
Lofttegundir í blóði — flytjast yfir fylgju með diffustion. Loft-
skipti um fylgju takmarkast af blóðflæði, en afkastageta hennar
er svipuð og afkastageta lungna. Súrefnisneyzla eykst á með-
göngu. Við eðlilegar kringumstæður við fulla meðgöngu, nýtir
uterus milli 25—30 ml. súrefni per mín. Rúmlega helminginn af
því nýtir fóstrið, en afganginn nýtir leg og fylgja. Ef um súrefnis-
skort er að ræða getum við fyrst og fremst reiknað með þáttum
sem minnka blóðflæði í legi eða i blóðrás fósturs. Aðeins við abla-
tio placenta sjáum við akut hypoksi. Karbonmonooksyd fer auð-
veldlega yfir fylgju og minnkar hæfileika rauðra blóðkorna fóst-
urs til að flytja súrefni.
Kolvetni — notast af móður, fóstri og fylgju. Glukosi er mikil-
vægasti orkuforði fóstursins. Styrkur glúkósa í blóði fósturs er
stöðugt lægri en í blóði móður, en jafnvægi er á milli. Breytingar
á styrk glúkósa i blóði móður endurspeglast fljótt hjá fóstri.
Flutningur á glúkósa um fylgju, fer fram með diffusion og aktiv
transport.
Fruktosi hefur sama molikúlþunga og glúkósi, en fer yfir fylgju
með 1/10 af hraða glúkosa. Hluti af glúkósa ummyndast í frukt-
osa á leið yfir frumuhimnuna. Hærri styrkur er á fruktosa í blóði
fósturs en í blóði móður.
Protein. — Plasmaprotein móður fara ekki yfir fylgju og
myndar barnið því sín eigin plasmaprotein. Aðeins náttúrulegar
aminosýrur komast yfir fylgju.
IgG globulin í plasma eru undantekning og komast yfir fylgju.
Við fæðingu er styrkur IgG jafn eða hærri en i blóði móður og
veitir passivt ónæmi gegn sýkingum fyrstu mánuðina eftir
fæðingu, svo sem: difteria, mislingar, stífkrampi og mænusótt.
IgM og IgA globulin fara ekki yfir fylgju og veita því ekki vörn
gegn Coli-sýkingum.