Ljósmæðrablaðið - 01.12.1990, Blaðsíða 22

missis o.s.frv. Ljóst er, að fáir atburðir
kalla fram eins sterk sorgarviðbrögð og
dauði barna.
Sorg er eðlileg viðbrögð við missi.
Foreldrar
Ef við tölum fyrst um foreldra sérstak-
lega, þá er ljóst, að sorgarviðbrögðin
eru afar sterk, hugsunin um barnið er
viðvarandi alla ævi, en fólk getur með
sorgarvinnu komist í gegnum sárustu til-
finningarnar og haldið áfram að lifa
nokkurn veginn eðlilegu lífi, en barn-
inu sínu gleyma foreldrar aldrei. A
tímamótum jafnaldra barnsins kemur
aftur fram mynd barnsins og hugsunin
um það í hvaða sporum fjölskyldan
hefði getað verið.
Foreldrar einangrast oft mikið eftir út-
förina. Vinir þeirra vita ekki hvað þeir
eiga að segja, skilja ekki hinar miklu til-
finningasveiflur, sem foreldrarnir upp-
lifa. Kannski er þetta líka fyrsti missir
foreldranna við dauða í nánustu fjöl-
skyldu. Þess vegna m.a. er ekki hægt
að segja annað en, að hinar sterku til-
finningar og jafnvel þrá eftir eigin
dauða, sem samfélagið túlkar sem
mjög óeðlileg viðbrögð, eru eðlileg
sorgarviðbrögð.
Eg vil gera að umræðuefni þann
missi, sem foreldrar upplifa við fóstur-
lát eða andvana fæðingu. Allvíða í sam-
félaginu er fyrir hendi það viðhorf, að
„þetta hafi nú eiginlega ekki verið
barn“, en foreldrarnir vita betur. Öll
viðbrögð þeirra segja, að barnið sé
þeirra, af holdi og blóði, þótt ófull-
burða sé, þótt andvana sé. Og við-
brögðin, sem margir foreldrar fá: ,,Þið
skuluð bara reyna aftur“, eru þeim ákaf-
lega erfið, því þau segja, að barnið hafi
raunverulega ekki skipt neinu máli.
Rétt er að geta þess hér, að fyrir þann,
sem missir, þá er sú sorg, sem hann
upplifir, sú mesta, sem hann getur
hugsað sér. Fólk í sorg finnur sársauka,
oft mikinn sársauka, sem það þarf að
horfast í augu við. Því ættu þeir, sem
standa foreldrunum nærri, að ræða
við þá um barnið, eiga frumkvæði að
heimsóknum, forðast að segja þeim
hvernig þeim ætti að líða o.s.frv. Lát-
um ekki okkar eigin hjálparleysistilfinn-
ingu halda okkur frá því að veita
stuðning.
Það er ljóst, að þegar við förum að
skoða hversu margir líða vegna missis
á meðgöngu, þá er sá hópur stór hér á
íslandi.
Samkvæmt upplýsingum skrifstofu
Landlæknis eru á árinu 1988 skráð yfir
landið 1106 fósturlát og fóstureyðing-
ar, en af þeim eru 673 fóstureyðingar.
A sama ári eru skráðar 18 andvana
fæðingar. Reikna má með, að 2—4
börn deyi árlega vöggudauða á Islandi,
auk þeirra, sem deyja af öðrum orsök-
um á 1. ári.
Til samanburðar má geta þess, að lif-
andi fædd börn á árinu 1988 eru skráð
4673.
Þótt reiknað sé með, að þegar fóstri
sé eytt, þá sé barnið ekki velkomið, þá
er það engu að síður staðreynd, að
sumir foreldrar í þeim hópi finna fyrir
sektarkennd og missi.
Sumir foreldrar, sem misst hafa við
fósturlát, spyrja eftir á, hvað gert hafi
20
I—IÓSMÆÐRABLAÐIÐ