Ljósmæðrablaðið - 01.12.1990, Síða 24

talað um fósturlát. Er það þá á þessum
landamærum, sem við tölum um að
mannlegt líf verði til?
Dánarvottorð er ekki gefið út nema
um lifandi fæðingu sé að ræða. En sé
um lifandi fæðingu að ræða, þá er
barnið viðurkennt sem einstaklingur,
þótt barnið deyi síðan nokkrum mínút-
um síðar, hvort sem meðgangan hefur
verið t.d. 25 vikur eða þá 40 vikur.
Þannig miðast lögin við það, að lífið
hefjist við lifandi fæðingu. Það eina,
sem snýr að hinu opinbera varðandi
meðgöngu þeirra mæðra, sem missa
börnin sín skömmu eftir fæðingu, er
varðandi greiðslur til mæðranna í gegn-
um tryggingakerfið. En barnið sem ein-
staklingur gerir sig fyrst gildandi
lagalega við lifandi fæðingu.
Viðhorfið: „Þetta var nú eiginlega
ekki barn“, særir þá foreldra, sem missa
á meðgöngu. Hvar viðurkennum við
börnin þeirra? Er það tilviljun, að það
færist í vöxt, að andvana fædd börn
séu jarðsett í eigin kistu? Bendir það
ekki til þess, að foreldrarnir sjái barnið
sitt fyrst og fremst sem einstakling? En
hvenær varð þá barnið einstaklingur?
Sorgarferli
Við vitum samkvæmt rannsóknum,
að fólk fer í gegnum sorgarferli. Elisa-
beth Kúbler-Ross talar um 5 stig: 1) Af-
neitun og einangrun, 2) Reiði, 3)
Samningar, 4) Þunglyndi, 5) Jafnaðar-
geð. Kúbler-Ross vann með dauðvona
sjúklingum, sem að hennar dómi sýndu
þessi viðbrögð.
C.M. Parkes talar um 4 stig: 1) Til-
finningaleysi, doði, 2) Söknuður, 3)
Upplausn, örvænting, 4) Endurbygg-
ing.
22 ____________________________________
Aðrir, eins og Worden, tala um
„verkefni sorgarinnar": 1) Að greina
raunveruleika sorgarinnar, 2) Að finna
fyrir sársauka sorgarinnar, 3) Að aðlag-
ast umhverfinu án ástvinar, 4) Að nýta
tilfinningakrafta í ný tengsl.
Sorg barna
Ekki eru allir rannsakendur sammála
um það, hvenær börn fari að ganga i
gegnum heildstætt sorgarferli. En börn
sýna sorgarviðbrögð mjög snemma,
jafnvel á síðari hluta fyrsta æviárs. En
hver eru áhrif sorgar þeirra á líf þeirra?
Um það eru deildar meiningar. Þó eru
flestir sammála um það, að börn þurfi í
einhverjum mæli að fá að vera þátttak-
endur í sorg fjölskyldu sinnar. Ef þeim
er ýtt út í horn, eða enginn ræðir við
þau um sorgina, þá er hætt við að við-
brögðin komi fram í andlegum erfið-
leikum seinna á ævinni. Ekki má
gleyma því, að börn fram til 5—6 ára
aldurs sérstaklega hafa þörf fyrir um-
ræðu á nokkuð öðrum grunni en full-
orðið fólk. Þau læra af sögum og út frá
öðru vísi heimsmynd en fullorðið fólk.
Jafnframt þarf að skoða vel í hvern bún-
ing við setjum útskýringar okkar trúar-
lega. Myndin af afa, sem er á himnum
og fylgist með þér í gegnum gat á
himninum virðist vera sakleysisleg, en
hvað ef barnið gerir eitthvað af sér og
fer að óttast þennan afa, sem allt sér?
Myndirnar þarf því að skoða vel með
börnunum og forðast ljótar myndir af
________________ i—IÓSMÆÐRABLAÐIÐ