Ljósmæðrablaðið - 01.09.1997, Blaðsíða 12

vegar hafa verið gerðar margar rann-
sóknir um áhrif kókaíns á fóstur og
þá sérstaklega í Bandaríkjunum, því
kókaínneysla er stórt vandamál þar í
landi. Þar sem amfetamín og kókaín
eru efnafræðilega skyld efni og áhrif
efnanna svipuð á líkamann má gera
ráð fyrir því að áhrif þeirra og
afleiðingar á fóstrið séu áþekkar.
Þar sem kókaínmæður hafa gjarnan
verið í annarri neyslu samhliða hefur
reynst erfitt að greina einstök áhrif
þess á fóstur eins og áður var getið.
Hins vegar er vert að geta nýlegrar
rannsóknar er gerð var af Fries,
Kuller, Norton ofl. í Bandaríkjunum
1993 og voru í þeim úrtakshóp hæði
mæður er höfðu neytt áfengis og
kókaíns samtímis á meðgöngunni og
einnig hópur mæðra er höfðu
eingöngu neytt kókaíns á með-
göngunni. Rannsóknin sýndi fram á
séreinkenni hjá börnum þessara
mæðra og voru þau m.a.: Áhrif á
miðtaugakerfið, mikill óróleiki eftir
fæðingu, stór höfuðmót, mikill
bjúgur á enni og um augu, stutt nef,
nasavængir lágstæðir, litlar táneglur,
aukin tíðni klofins góms, 40% voru
fyrirburafæðingar, 43% voru með
lítið höfuðummál, algengt er að börn
þessi fæðist með heilablæðingu og
fleiri einkenni komu í ljós. Vegna
þessara auðkenna vildu rannsakendur
tala um fetal cocain syndrom hjá
þessum börnum.
Við neyslu kókaíns hækkar blóð-
þrýstingur skyndilega. Við það
aukast líkur á fylgjulosi og blæðing
getur átt sér stað hjá fóstri og þá helst
í heilavef, það leiðir til þess að fóstur
þjáist af heilablæðingu og getur fæðst
lamað (Geller 1991). Mikilvægt er að
upplýsa amfetamín- og kókaín-
neytendur um þessa áhættuþætti, þvx
þetta ástand getur skapast þó svo
viðkomandi sé ekki reglulegur
neytandi þessara efna.
Kannabisefni
Hass -Marijuana eru lítið rannsökuð
efni. Líkt og með kókaín og
amfetamín er erfitt að greina sérstök
áhrif þess. Hins vegar hafa rann-
sóknir sýnt fram á að vikuleg neysla
getur leitt til lægri fæðingarþyngdar.
Jafnframt getur efnið valdið sam-
drætti í legi og hrint af stað fæðingu
fyrir tímann. Sérkennilegur grátur
og skjálfti er einkennandi hjá þessum
börnum eftir fæðingu (Geller 1991).
Skv. ársskýrslu SÁÁ hafði hlutfall
stórneytenda kannabisefna skyndi-
lega farið vaxandi á síðasta ári þannig
að full ástæða er til þess að spyrja um
þessa neyslu jafnt og aðra.
Einföld aðferð til greiningar
Mikilvægt er að greina þær barns-
hafandi konur sem neyta áfengis
og/eða annarra vímuefna sem allra
fyrst á meðgöngunni, svo íhlutun
12 ___________________________________________ LJÓSMÆÐRABLAÐIÐ