Ljósmæðrablaðið - 01.09.1997, Blaðsíða 25

er það vandamál að sogið hjá barninu
er ekki nægilega gott (Woolridge o. fl.,
1986b). Röng stelling getur valdið
sárum vörtum (Woolridge o. fl.,
1986a). Samkvæmt gögnum frá
Dagnýju Zoega (1996) á Kvennadeild
Landspítalans er langalgengasta orsök
þess, að konur með barn á brjósti leita
aðstoðar á Kvennadeildina, stíflur í
brjósmm. Næstalgengasta vandamálið
eru sárar vörtur.
Lögun brjóstvarta, innfallnar vörtur,
flatar og litlar vörtur, stórar þykkar
vörtur og bjúgur í vörtum geta haft
hindrandi áhrif á brjóstagjöf.
Leiðbeiningar við upphaf brjósta-
gjafar eru taldar mikilvægar í þessu
sambandi, því mörgum konum tekst
vel til með brjóstagjöf með góðum
stuðningi og aðstoð, þótt brjóst-
vörturnar hafa ekki þá lögun sem er
ákjósanleg. Hér skiptir stelling
barnsins við brjóstagjöf mjög miklu
máli. (Hytten, 1954).
Á undanförnum árum hefur það
aukist að konur með stór brjóst fari í
brjóstaminnkunaraðgerð. Mín
reynsla er sú að brjóstagjöf gangi oft
erfiðlega fyrir sig hjá þessum konum.
Brjóstaminnkun þarf þó ekki að hafa
skaðleg áhrif, ef þess er gætt að tengja
saman mjólkurleiðara og taugar við
aðgerðina (Lawrence, 1994).
Athugun, sem Harris o.fl. (1992)
gerðu, leiddi í ljós að allar konur í
úrtaki, sem urðu ófrískar eftir
brjóstaminnkun, gátu mjólkað, þótt
sumar þeirra tækju þá ákvörðun að
hafa barn sitt ekki á brjósti.
Reynsla mín er að fjölburafæðing
virðist valda móður oft miklu álagi
sem orsakar að margar gefast upp
með brjóstagjöf. Þótt móðirin hafi
næga mjólk vantar oft á nauðsyn-
legan félagslegan stuðning.
Brjóstaverkfall hjá börnunum koma
fyrir alveg upp í 6 mánaða aldur.
Barnið neitar að taka brjóstið, grætur
og sperrir sig. Þetta veldur miklum
leiða hjá mæðrunum. Ástæðurnar eru
oft óljósar, en stundum veldur tregt
mjólkurflæði. Algengasta ástæðan er
þó sú að barnið fær samhliða ábót í
pela og snuð (Mohrbacher og Stock,
1995).
Faðirinn á stundum í erfiðleikum
með að aðlagast nýju hlutverki og
getur það orsakað hjónabandsörðug-
leika. Algengustu neikvæðu viðbrögð
föðurins gegn brjóstagjöf móður er
afbrýðisemi gagnvart nánu tilfinn-
ingalegu og líffræðilegu sambandi
móður við barn sitt (Waletzky,
1979).
Niðurlag
Mjög margir þættir hafa áhrif á
hversu vel mæðrum gengur að hafa
ungbörn á brjósti. Hér hafa líkam-
legir, andlegir og félagslegir þættir
áhrif. Þekking á þessum þáttum er
nauðsynleg til þess að móðir nái sem
bestum árangri með brjóstagjöf. Ein
af skyldum ljósmæðra og hjúkrunar-
LJÓSMÆÐRABLAÐIÐ
25