Tímarit Verkfræðingafélags Íslands - 01.02.1960, Blaðsíða 23

TlMARIT VFl 1960
17
1 2. gr. samnings þessa, sem kveður á um fjárhæð
launa, segir m. a. svo:
„Almennur verkfræðingur, ráðinn samkvæmt
samningi þessum, skal eigi hafa lægri grunnlaun á
mánuði en hér segir og miðast þau við starfsaldur
hans.
1. starfsár .............. Kr. 2.975.00
2.—3. — ............. — 3.230,00
4.—5. — ............. — 3.460,00
6.—7. — ............. — 3.660,00
8.—9. — ............. — 3.725,00
10. — ............. — 3.790,00
Föst laun deildarverkfræðinga skulu vera 10% og
föst laun yfirverkfræðinga 20% hærri en laun almennra
verkfræðinga á sama starfsaldri.
Á allt grunnkaup greiðist verðlagsuppbót eftir kaup-
gjaldsvísitölu, að viðbættum 10 stigum. Greiðsla verð-
algsuppbótar skal þó fara eftir þeim lagafyrirmælum,
sem gilda um það efni á hverjum tíma“.
Með lögum nr. 33 frá 29. maí 1958, var gerð sú al-
menna breyting á launum launþega, bæði opinberra
starfsmanna og þeirra, sem laun tóku eftir kjarasamn-
ingum, að launin hækkuðu um 7 eða 5 af hundraði eftir
því, hvert grunnkaupið var. Frá þessari reglu var þó
gerð sú undantekning, að grunnlaun hærri en kr. 4390,00,
skyldu eigi hækka samkvæmt nefndum ákvæðum lag-
anna. Hafði þetta síðast nefnda ákvæði þær afleiðingar,
að þeir opinberir starfsmenn, sem höfðu hærri grunn-
laun á mánuði en kr. 4390,00, fengu eigi neina hækkun.
Þegar þessi lagaákvæði gengu í gildi, hafði Einar
Pálsson, yfirverkfræðingur hjá Reykjavíkurbæ, vegna
starfsaldur síns náð hámarkslaunum samkvæmt 2. gr.
áðurnefnds kjarasamnings, kr. 3.700,00 á mánuði, og fékk
hann þannig alls í grunnlaun, að meðtöldum 20% yfir-
verkfræðingsálagi, kr. 4.548,00. Stefndi taldi, að þessi
launahækkun Einars firrti hann rétti til launahækkkunar
samkvæmt ákvæðum laga nr. 33/1958, þótt aðrir verk-
fræðingar fengju launahækkun, og laun Einars yrðu af
þeim sökum ekki 20% hærri en almenn verkfræðings-
laun, sem um var samið í kjarasamningi þeim, er
áður var getið.
Stéttarfélag verkfræðinga, stefnandi máls þessa, leit
hins vegar svo á, að lög nr. 33/1958 skertu ekki á neinn
hátt rétt yfirverkfræðingsins samkvæmt ákvæðum nefnds
kjarasamnings, og ætti Einar því rétt til þeirrar launa-
hækkunar, að hann fengi 20% hærra kaup en almennir
verkfræðingar, hvað sem liði fjárhæð mánaðarkaups
hans. Hélt stefnandi því fram, að enda þótt nefnd lög
fyrirskipuðu launahækkun að vissu marki, þá létu þau
samt afskiptalaust, þótt samið hefði verið um frekari
hækkun, svo sem gert hefði verið í kjarasamningi aðilja
með því ákvæði, að yfirverkfræðingar hefðu ávallt 20%
hærri laun en almennir verkfræðingar. Hefðu lögin því
ekki á neinn hátt haggað umræddu samningsákvæði,
enda væri óheimilt að breyta slikum samningi með lög-
um.
Með ákvæðum 52. gr. laga nr. 33/1958 varð almenn
breyting á grunnkaupi opinberra starfsmanna, bæði að
því er kaupfjárhæð varðaði og hlutfall milli launaflokka.
Kom það síðarnefnda fram í því, að þeir, sem tóku lægst
laun, fengu 7% launahækkun, aðrir 5% og loks fengu
þeir, sem höfðu yfir kr. 4.390,00 á mánuði, enga hækkun.
Á sama hátt gripu ákvæði laganna inn í samninga um
kaup og kjör, þar sem atvinnurekendur og aðrir, sem um
launagreiðslur höfðu samið, urðu bæði að greiða hærra
kaup en tilskilið var í samningnum auk þess, sem ákvæði
laganna leiddu til þess, að hlutföll milli launaflokka gátu
orðið önnur, en áður var samið um við launpega.
Eigi verður talið, að löggjafanum hafi almennt verið
óheimilt að breyta samningum með þeim hætti, sem hér
var gert, og kemur þá til álita, hvort umdeilt ákvæði
kjarasanmings aðilja máls þessa hafi verið með þeim
hætti, að haldast skyldi óbreytt það hlutfall milli launa
almennra verkfræðinga og yfirverkfræðinga, sem um var
samið.
Enda þótt laun deildar- og yfirverkfræðinga séu í
kjarasamningi málsaðilja ákveðin tilteknum hundraðs-
hluta hærri en laun almennra verkfræðinga, virðist hér
fyrst og fremst um hagkvæmisatriði í samningsgerð að
ræða, og verður eigi talið, að það veiti félagsmönnum
stefnanda örugglega ríkari rétt til þess, að umsamið
launahlutfall haldist, heldur en verið hefði, þótt laun
deildar- og yfirverkfræðinga hefðu verið ákveðin með
tiltekinni fjárhæð. Þá verður eigi heldur litið svo á, að
stefnandi hafi með þessari tilhögun samningsákvæða
fyrirfram samið félagsmenn sína undan þeirri takmörk-
un á hækkun launa, sem 3. mgr. 52. gr. laga nr. 33/1958
mælir fyrir um, að því er varðar þá launþega, sem hafa
hærri grunnlaun en kr. 4.390,00 á mánuði. Af þessu
leiðir, að ekki verður talið að umrædd ákvæði kjara-
samnings aðilja valdi því, að stefnda sé, þrátt fyrir
síðastnefnt ákvæði laga nr. 33/1958, skylt að greiða þeim
yfirverkfræðingum, sem hafa hærri grunnlaun á mánuði
en kr. 4.390,00, þá launahækkun, að áframhaldist það
hlutfall milli launa almennra verkfræðinga og yfirverk-
fræðinga, sem kjarasamningurinn gerir ráð fyrir. Verða
félagsmenn stefnanda því, þangað til önnur skipan er
gerð á þessum launagreiðslum, að sætta sig, svo sem
aðrir launþegar, við þá röskun í hlutfalli milli launa-
flokka, sem lögin hafa í för með sér.
Samkvæmt því, sem nú hefur verið sagt, ber að sýkna
stefnda af kröfum stefnanda í máli þessu.
Eftir atvikum þykir rétt, að málskostnaður falli niður.
Dómsorð :
Stefndi, borgarstjórinn í Reykjavík f. h. bæjarins, á
að vera sýkn af kröfum stefnanda, Stéttarfélags verk-
fræðinga vegna Einars Pálssonar, í máli þessu.
Málskostnaður fellur niður.
Rétt endurrit staðfestir 26. janúar 1960
Hákon Guðmundsson.