Akranes - 01.07.1951, Blaðsíða 14

Fold var klæða flá í hug,
flenna bæði og grimmúðug.
Segir Ölafur.
Símon reynir ekki að afmá galla Guð
rúnar, hann lætur sér aðeins nægja, að
spá aftur í tímann fyrir Ólafi. Fyrst bend-
ir hann á, að Guðrún hafi verið vel á sig
komin:
Græddi hrós um grund og mar
Guðrún Ösvífsdóttir,
björt sem rósir blómlegar
bar af drósum fornaldar.
Má segja að þessi vísa sé i venjulegum
stíl Símonar, er hann ræðir um kvenlega
fegurð, — en svo kemur rúsínan og refs-
ingin lögð á Ólaf:
Séra Óla-fur uppi þá
ef að hefði verið,
mörku trafa — mín er spá —
mundi hafa litist á.
Þarna kveður Simon ekki andstæðing
sinn niður með rökum, heldur með þvi
'sem meira er.
Símon var löngum bersögull um sjálf-
an sig, ýkti tíðum galla sína og ávirðing-
ar og henti gaman af sjálfum sér, helzt
i sambandi við kvenþjóðina.
I gististað — i baðstofu kveður hann:
1 baðstofu inni hér,
öllum vofum fjarri,
frúin lofar mætust mér
meyjum sofa nærri.
En í húmi lítið lið,
lukkan hratt vill sýna,
— tvær i rúmi — og tunglskinið
tekur glatt að skína.
Sennilega lýsir ekkert Símoni betur,
sem manni, heldur en það, hve barngóður
hann var, og um leið skin á það, hve
mikið barn hann alltaf var í aðra rönd-
ina, en gleði hans við börnin á bæjunum
þar, sem hann fór um og þær þúsundir
vísna sem hann orti um þau, af munni
fram — eins og raunar allt sem hann
orti — sköpuðu honum meðal annars þær
vinsældir, sem vara langan mannsaldur
frá efri árum hans talið, til viðbótar við
æfi Símonar alla.
Þegar því hjónin eignast fyrsta barnið
kveður Símon:
Hér um letrast: Hinztu vetrar nóttu
dóttur fríða Guð mér gaf
gæzku blíður sinni af.
Hrundin spaklát heitir Jakobína.
Gleði sýnir svarteyg mær
sinni mínu undurkær.
Því miður munu nú flestar af barnavís-
um Símonar gleymdar og glataðar. Þessi
er ein um ungbarn:
Kæti ljáir, kefur pín,
Kristín Þórðardóttir,
augun bláu blika þin,
blessuð smáa stúlkan min.
Símon virðist aldrei hafa unnið, að
ljóðagerð sinni. Hann ritar ekki niður
jafnóðum og lagar og fágar — mest, ao
því er virðist sökum þess, að honum er
jafnörðugt um ritstörfin eins og honum
er létt um að ríma. Þetta skýrir hvernig
lélegur frágangur verður honum að vana
og ósið. Með betri vinnubrögðum hefði
öðruvísi mátt fara. — En hví-lík gáfa og
ljóðnæmi að geta sett saman, í einni kviðu
100 vísur eða meira og munað allt án þess
að skrifa neitt jafnóðum. Það er von að
gæðin yrðu misjöfn. Jafnframt er eðli-
legt, að form vísunnar og rímunnar yrði
Símoni léttast tiltækt, en kvæðagerðin síð-
ur. Um leið láta stutthentu kvæðin hon-
um bezt. Samanber t. d. hið skemmtilega
kvæði: Ketill og kanna.
Ketill og hún kanna
kostum búin hjón,
veita svölun sanna
sveit um lög og Frón,
ætíð bundin ást og tryggð,
heiðri mestum haldin i
heims um víða byggð.
Ketill og hún kanna
kærust dándishjón,
hljóti hylli manna
hér um ísa-frón
daga, vikur ár og öld,
þar til okkar hála heim
hinzta ægir kvöld.
Og sama má segja um kvœðið Fljótsdalur.
Fljótsdalur hinn fríði
fegurst byggð vors lands
í vors unað prýði
augu töfrar manns
skemmtilegust sælusveit.
Ei vor kæra ættargrund
á til betri reit.
Elur hjörð í haga,
hollur svörður grær.
Fegri en fjörður Skaga,
fósturjörð mín kær,
— fríðri sæmir Fjalla mey —
Vatnsdalur hin væna sveit
við hann jafnast ei.
Það bezta, sem Símon kvað, er þó ekki
i neinu af þessu. Það er að finna þar, sem
hann afklæðir sig sjálfan mest fyrix
mönnunum, talar um ástvini sína og
krýpur drottni sinum, þótt engin sálmur
sé til varðveittur frá hendi Símonar.
Til konunnar kveður hann:
Undur fjörugt oft á vörum smáu
man ég blíðu brosin þín
blessuð fríða konan min.
Um mig varma vafðir arma þína.
Man ég bjarta menja Gná
meðan hjartans æðar slá.
Man ég tiðum — mannstu blið það líka —
þerrði tár af þinum hvarm
þegar sáran barstu harm.
Á einni af vetrarferðum sínum kveður
Símon:
1 stórgjólum sérhvert sinn
svo að hverfi vandi
vertu skjól og skjöldur minn
skaparinn alls-vitandi.
Engu kvíða ég skal þraut
eða slysum skæðum
þegar fyrir förunaut,
fæ þig guð á hæðum.
En þessar stökur eru óstaðfestar:
Þekkja Guð ei þankar manns
þessa lífs í húmi,
takmörkuð er hátign hans
hvorki af tíð né rúmi.
Megnar engin manneskja,
moldar hnekkt i dróma
hér að skilja himneska
herrans leyndardóma.
Og þessi:
Hvar sem þræði um lönd og lög
lífs á mæðudögum.
Guð á hæðum mildur mjög
minum ræður högum.
Og enn:
Vonin glæðist þá til þín
þar með huggun sanna,
fyrirgefðu feilin mín
faðir engla og manna.
Biðjum, lofum hátign hans
— helg er þannig trúa —
sem er ofar sjónum manns
og sólkerfanna grúa.
Nú er kominn tími til að meta þetta
merkilega farandskáld eftir því bezta, sem
það kvað og eftir því, hvernig það skilaði
rímnakveðskapnum í hendur þeirrar kyn-
slóðar, sem enn er uppi. Þannig brúuðu
Sigurður Breiðfjörð, Bólu-Hjálmar — og
Símon þeirra lengst, — á milli hinna ein-
hliða rimnaljóðagerðar fyrri tíma og hins
Ijóðræna skáldskapar vorra daga, svo að
allar horfur eru á, að ríman og vísan eigi
enn frjótt líf fyrir hendi í vitund fólks
og starfi á landi hér.
I5að er timi tilkominn að við hlið hinna
venjulegu iþrótta, sem svo eru nefndar,
verði farið að iðka aðrar íþróttir í sveitun-
um og þar á meðal andlegar íþróttir margs
konar. Þá taka ungmennafélögin rímna-
kveðskapinn upp sem þjóðlega iþrótt.
86
AKRANES