Almanak Hins íslenska þjóðvinafélags - 01.01.1877, Blaðsíða 60

réttast að fylgja, því annars getur farið eins og stundum með
valz-böðin. að þau hafa fremur orðið til kostnaðar og skemmda
en til bata, af því réttum reglum hefir ekki verið fylgt.
Hin bezta völsku-gildra.
Maður skal taka sér tunnu vatnshelda, 3—4 feta háfa og
ioklausa að ofan, setja hana uppá kornlopt eða 1 hlöðu, eða hvar
sem er, þar sem mikil! er völskugángur. Maður bindur yfir
hana eina örk af stinnum, gljáum umbúðapappír, og hallar
borði upp að tunnunni, svo að völskurnar eigi hægt með að
komast upp. Ofaná pappírinn leggur maður agn, þesskonar
tegundar, sem völskurnar sækjast eptir og ilmar í móti þeim.
Fyrstu dagana koma engar völskur þangað upp, en þegar þær
eru orðnar vanar við að sjá þessa tunnu, og farnar að kynnast
henni, þá renna þær á lyktina og eta upp agnið. Nú lætur
tnaður þetta gánga nokkrar nætur í röð, og ber nýtt agn á
tunnuna á hverjum degi; en síðan gjörir maður dálitla breytíng
við tunnuna. Maður lætur í hana vatn, 8 þumlúnga djúpt, og
í henni miðri reisir maður stóran múrstein upp á endann.
Síðan ristir maður í pappírslokið kross-skurði, hvern við annan,
á tveggja þumlúnga bili frá barminum allt um kríng, og nú er
allt búið. Völskuruar, sem eru vanar að sækja þángað upp og
hlaupa út á pappírinn, detta í gegnum jafnskjótt, og ofan í
vatnið, sem á botninum er, en sú, sem fyrst dettur, bjargarsér
upp á þann eina griðastað, sem til er, og hún getur fundið, og
það er á steininum. Þegar næsta valskan hrapar niður, vill hún
einnig komast uppá steininn, en af því þar er ekki rúm nema
handa einni, þá rís þar upp bardagi uppá lif og dauða, því hver
vill bjarga lífinu. Völskurnar eru áflogagjarnar, og jafnskjótt
og þær heyra bardagann niðri í tunnunni flykkjast þær þar að,
leita allra bragða til að komast inn að orustunni og safnast
svo í tunnuna smásaman svo margar sem komizt geta, en þar
er opinn dauðinn fyrir. — Maður nokkur, sem reyndi þetta,
veiddi 53 völskur á einni nóttu.
Ráð að verja járn við ryði.
Maður skal láta tvo hluta járns, tvo hluta af antimón
og einn hluta af tannin renna I sundur í saltsýru og kónga
vatni, rfða þvf síðan á járnið með svepp (njarðarvetti) eða
pensli, og láta svo þorna. Þetta er dregið yfir, þangað til litur-
inn verður svo dökkur, sem maður vill hafa hann. Þegar
hann er orðinn þur, þvær maður yfir með vatni, og nuddar
með volgri línolíu þegar þurt er orðið að utan.
Reglur um meðferð á saltfiski.
Til þess að fá góðan saltfisk og vel verkaðan ríður á að
fylgja þessum reglum:
1. Skera skal fiskinn á háls og hleypa úr honum blóðinu
jafnskjótt og hann er dreginn upp úr sjónum, en varast að særa
hann að öðru leyti, kasta honum óþyrmilega, eða merja hann.
2. Þegar fiskurinn er flattur, ríður á að að gjöra það
(58)