Almanak Hins íslenska þjóðvinafélags - 01.01.1934, Page 74

ferðir og dreifzt viðs vegar um líkamann. Pað kemur
t. d. fyrir, að roskin kona lærbrotnar við mjög lítil-
fjðrlegan áverka. Pegar nánara er aðgætt, íinnur lækn-
irinn stundum, að konan heíir mein i brjóstinu, sem
e. t. v. bvorki konan né aðrir vissu um. Paðan höfðu
svo ofur-smáar frumuagnir úr meininu borizt með
blóðrásinni í lærlegginn, tekið að vaxa og eytt svo
mjög burðarþoli leggsins, að hann brotnaði. Frá
krabba í maganum berast meinin iðulega til lifrar-
innar. Stundum lýsir meinsemdin í roaganum sér
eins og tvíeyringsstórt, hart sár í slimhúðinni, en út-
sæðið i lifrinni er þá e. t. v. orðið svo mikið, að
lifrin vegur 3—4 kg. meira en heilbrigð lifur.
Útsæðið út um líkamann — á læknamáli »metastasis«
— gerir það oft að verkum, að meinin eru ólæknandi.
Pað er gagnslitiö að ná burtu sarkmeini á sinum
upprunalega stað, t. d. í fætinum, og taka af liminn, ef
partar af þvi hafa náð að berast til lungnanna, þar
sem meiniö svo heldur áfram sínum hermdarverkum.
Afdrif ólœknandi sjúklinga. Sjúkdómurinn riður
sjúklingunum að fullu, fyr eða siðar, þegar meinið
er ólæknandi. Stundum er sjúkdómstiminn ekki
nema fáir mánuðir, t. d. þegar börn eða ung-
menni eiga í biut. En sjúkdómurinn stendur stund-
um nokkur ár, og sjúklingarnir geta verið furðu
brattir. Pannig getur t. d. brjóstkrabbi hjá sumum
konum staðið í stað mánuðura og jafnvel árum sam-
an. Krabbameinsdauðinn kemur til af ýmsu. Meinin
og sárin valda e. k. eitrun um allan líkamann (»kak-
exi«); samfara þessu er venjulega blóðleysi — ekki
sízt ef blæðir úr meinunum — og stundum gula.
Meinin í meltingarfærunum valda oft stíflum og sára-
litilli matartekju. Nýrun geta eyðilagzt, eða þá að út-
sæði í lungum og lifrinni tekur fyrir starf þessara
lifiæra Loks fær likaminn eigi lengur rönd við reist,
og sjúklingarnir andast, eftir misjafnlega langa og
stranga sjúkdómslegu.
(70)