Almanak Hins íslenska þjóðvinafélags - 01.01.1936, Page 30

En þó að hann væri góður hermaður og hermennsk-
an væri honum í blóðið borin, hafði hann sínar eigin
skoðanir á hlutverki liermannsins. Og þær skoðanir
voru þá nýjar í Frakklandi og það svo, að ýmsir
fengu illan bifur á Lyautey, þótti hann byltingagjarn.
Hann setti þessar skoðanir sínar fram í tímaritsgrein,
sem hann kallaði »Le Rðle Social«, og mergurinn
málsins var sá, að hermenn ættu að taka miklu meira
þátt í félagsmálum en þeir gerðu að jafnaði, láta frið-
samleg störf ekki síður til sín taka en hernað.
Lyautey leiddist jífið i herbúðunum og líf herfor-
ingjans á friðartímum, þótti það aðgerðalitið og dauft,
þrátt fyrir allar lieræfingar og allt samkvæmislíf. Hann
vildi fá eitthvað að gera, sem fullnægði þrá hans til
þess að geta unnið uppbyggileg verk og þjóðnýt. Hann
fékk þessu að nokkru leyti framgengt, er hann var
sendur til Indo-Kína. Þar komst hann fyrst fyrir al-
vöru í kynni við nýlendumál og landnámsstörf, sem
síðan áttu að verða aðalstörf æfi hans. Yfirmaður
hans þar eystra var Gallieni, sem seinna varð frægur
af herstjórn sinni í París á heimsstyrjaldarárunum.
Seinna var Lyautey sendur til Madagaskar og fékk þar
enn aukna reynslu í nýlendumálum, svo liann var
vel undirbúinn, þegar hann kom 1912 til þess lands,
sem átti að verða aðalverksvið hans, Marokko.
Einkunnarorð Lyauteys i landnámi og' landsstjórn
voru: Friðsamlegt landnám, »Pénétration pacifique.«
í Frakklandi hefir verið gert mikið úr því, hver braut-
ryðjandi Lyautey hafi verið í nýlendumálum og með
réttu, því að það má til sanns vegar færa að þvi leyti,
að stefna hans braut alveg í bága við það, sem venja
hafði verið með Frökkum. En þessi nýja stefna
Lyauteys var þó gömul, bæði hafði Gallieni að nokkru
leyti verið kominn á sömu braut og svo höfðu
Englendingar lengi framkvæmt þetta sama í sinum
nýlendum og Hollendingar ekki siður. Pað sem Lyau-
tey hélt fram var þetta, að bezt væri að fara friðsam-
(26)