Almanak Hins íslenska þjóðvinafélags - 01.01.1947, Blaðsíða 87

hafi svifið yfir erindisbréfi nefndarínnar, er bersýni-
legt, að velviljuð dönsk fáfræði hefur um þessi atriði
sett fingraför sín á það, þegar talað er um byggingu
vega, sem fara mætti um með vagna, kerrur eða
sleða. Til þess þurfti lagða, upphækkaða vegi, sem
fyrirsjáanlegt var, að ekki væru peningar til að gera.
Af erindisbréfinu, og ekki sízt áliti nefndarinnar,
sézt glöggiega, að hinir fornu fjallvegir, sem nefndir
eru, hafa verið fallnir eða verið að falia í gleymsku.
Nefndin lét það álit í ljós, að ógerningur væri að
leggja akveg milli Norður- og Suðurlands vegna
vatnsfalla, en hins vegar bæri að leggja vegi um
byggðir. Enn fremur þyrfti að finna og nota hina
fornu þjóðvegi, sérstaklega um Sprengisand.
Fyrst í stað varð starf nefndarinnar til þess, að
Rentukammerið 1774 skrifaði þeim Thodal stiftamt-
manni og Ólafi amtmanni Stefánssyni og lagði fyrir
þá að láta rannsaka hina miklu öræfavegi, sérstak-
iega Sprengisandsveg, og gera tillögur um viðgerð á
þeim. Enn fremur skyldu þeir halda því rikt að
sýslumönnum að framfylgja ákvæðum Jónsbókar um
vegagerð. Lokaniðurstaðan af þessu varð tilskipun
konungs frá 29. apríl 1770 um vegi, brýr og ferjur.
Voru þar fyrst staðfest ákvæði réttarbótarinnar frá
1294, en því við bætt, að þar sem klettar væru fyrir
i vegarstæði skyldi brjóta þá eða sprengja. Mýrar
sem fyrir yrðu skyldi ræsa fram og leggja um þær
púkkaðar steinbrýr. Fjallvegi, sem ekki yrðu ruddir,
skyldi varða og byggja við þá sæluhús, en í þeim
skyldi hafa fyrir byrgðir af eldiviði og heyi. Af
þjóðvegunum skyldu bændur Ieggja girtar traðir
heim að bæjarhúsunum, þvert yfir tún sín. Þá skyldi
setja trébrýr á smáár og læki og viðhalda ferjum
og fjölga þeim að sýslumanna ráði. Ekki var bein-
línis lagt neitt fé til þessara framkvæmda, en sveit-
armenn skyldu í sameiningu tiltekna daga ryðja til-
(85)