Almanak Hins íslenska þjóðvinafélags - 01.01.1947, Side 101

stiftamtmanni, sem aftur skipaði að hafa ferjur á
ánni, en skoðunargerð, er fór fram 1772, sýndi, að í
nágrenni brúarinnar var hvergi ferja, enda hafði áin
breytt sér svo, að þvi varð ekki við komið. Tók
konungur sig þá til 1780 og lagði til brúarinnar 6
bjálka tilhöggna, járnklædda og heimflutta, en skip-
aði stiftamtmanni og amtmanni að setja reglur um
samskot til að ljúka smíðinu og viðhalda brúnni.
Var brúarsmíðinu lokið 1784 og var áætlað, að brúin
gæti enzt í 150—200 ár með eðlilegu viðhaldi, en
þar eð samskotin höfðu misheppnazt, var skipað svo
fyrir, að jafna skyldi % byggingarkostnaðarins nið-
ur á íbúa Múlasýslna en Vs niður á ibúa Þingeyjar-,
Eyjafjarðar- og Skagafjarðarsýslna eftir sauða- og
nautgripaeign þeirra. 1788 var sett reglugerð um
brúna og skyldi samkv. henni greiða vissan brúar-
toll fyrir menn og skepnur, en andlegir og verald-
legir embættismenn voru ásamt kirkjufólki undan-
þegnir honum og fólk úr nágrenni brúarinnar þurfti
ekki að greiða nema helming. Var brúartollurinn
ákveðinn í peningum, sem ekki var of mikið um þá.
Skyldi brúarvörður, er settur var, taka við honum,
og mátti hann taka farangur ferðamanna að veði,
ef þeir gátu ekki greitt tollinn, en afgangur af hon-
um, eftir að brúarverði hafði verið greitt, skyldi
renna til viðhalds brúnni. Það reyndist samt svo,
að brúartollurinn hrökk ekki fyrir kaupi brúar-
varðar, og varð afgangur til viðhalds brúarinnar
enginn. Því lagði stjórnin 1791 brúarvarðarstöðuna
niður, en lét jafna viðhaldskostnaðinum niður á íbúa
Múlasýslna eftir ágizkaðri fjáreign þeirra. Brúin
sem með eðlilegu viðhaldi átti að endast í 150—
200 ár, entist samt ekki nema 33 ár, hvort sem við-
haldsleysi hefur verið um að kenna eða hinu, að
fullríflega hafi verið áætluð ending hennar. 1819 var
búið að byggja nýja brú og var kostnaðurinn við
(99)